Ο όρος «συναισθηματική νοημοσύνη» αναφέρεται στην ικανότητα του ατόμου να διαχειρίζεται τα συναισθήματα του με υγιή και παραγωγικό τρόπο. Η συναισθηματική νοημοσύνη βοηθάει στην ανάπτυξη της συνειδητοποίησης των συναισθημάτων μας. Αυτό επιτρέπει στο άτομο να κατανοεί τα συναισθήματα του. Επίσης, ενδυναμώνει το άτομο να διαχειρίζεται τα συναισθήματα του με τον κατάλληλο τρόπο, ενθαρρύνει την ενσυναίσθηση και άλλες κοινωνικές δεξιότητες.

Γιατί η συναισθηματική νοημοσύνη είναι σημαντική για τα παιδιά;

Τα παιδιά με υψηλό επίπεδο συναισθηματικής ανάπτυξης γίνονται πιο υπεύθυνα και σέβονται τους άλλους. Έχουν αυξημένη ικανότητα να δείχνουν ενσυναίσθηση και μπορούν πιο εύκολα να συγκρατούν τον εαυτό τους. Αντίθετα, τα παιδιά με χαμηλό επίπεδο συναισθηματικής ανάπτυξης, νιώθουν πιο συχνά «αβοήθητα». Είναι πιο ευάλωτα στις πιέσεις από τους συνομήλικους και έχουν περισσότερες ανησυχίες και άγχος. Επίσης, είναι πιο πιθανό, να αντιδράσουν σ’ αυτές τις καταστάσεις είτε με κλάματα, είτε με επιθετικότητα ή με απόσυρση. Ακολουθούν κάποιες συμβουλές για το πώς να βοηθήσετε την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης των παιδιών σας.

Αναγνωρίστε την οπτική του παιδιού σας και δείξτε ενσυναίσθηση

Ενσυναίσθηση δε σημαίνει ότι συμφωνείτε με το παιδί αλλά ότι μπορείτε να δείτε κα τη δική του μεριά, σε καταστάσεις που τον έχουν αναστατώσει. Για παράδειγμα, μπορείτε να αναγνωρίσετε την απογοήτευση του παιδιού σας, λέγοντας του «Ξέρω πως σου είναι δύσκολο να σταματήσεις το παιχνίδι και να φας, άλλα ήρθε η ώρα» ή « Στεναχωρήθηκες που βρέχει και χάσαμε τη βόλτα». Μ’ αυτό τον τρόπο βοηθάτε το παιδί σας να αντανακλάσει την εμπειρία του και τι προκάλεσε τα συναισθήματα του. Γνωρίζοντας πως υπάρχει ονομασία για αυτό που νιώθουμε, ξεκινάει η διαδικασία μάθησης της διαχείρισης των συναισθημάτων μας.

Αφήστε τα να εκφράσουν τα συναισθήματα τους

Είναι καλύτερα, να αποδεχτείτε τα συναισθήματα των παιδιών, παρά να τα αρνείστε ή να τα μειώνετε. Το να μην εγκρίνετε συναισθήματα θυμού ή φόβου, δε θα αποτρέψει τα παιδιά από το να μην έχουν αυτά τα συναισθήματα αλλά ίσως οδηγήσει σε καταπίεση τους και έκφραση τους με άλλους τρόπους (πχ. επιθετικότητα, εφιάλτες, τικ). Εξηγήστε στα παιδιά σας, ότι όλα τα συναισθήματα είναι ανθρώπινα και αποδεκτά, αλλά είναι οι πράξεις μας που χρειάζεται να περιορίζουμε (πχ. «Είσαι πολύ θυμωμένος που σου έσπασε ο αδερφός σου το παιχνίδι, άλλα δεν τον χτυπάμε. Έλα και θα σε βοηθήσω να του πεις πως νιώθεις»)

Να είστε παρών και να «ακούτε» τα συναισθήματα των παιδιών

Τα παιδιά πολλές φορές τρομοκρατούνται από την ένταση των συναισθημάτων τους και προσπαθούν να τα αποκρούσουν, μέχρι να νιώσουν ασφαλείς αρκετά για να τα υποστούν και να τα ξεπεράσουν. Βοηθάμε τα παιδιά να νιώσουν αρκετά ασφαλή για να νιώσουν και να εκφράσουν τα συναισθήματα τους, με το να είμαστε παρών κι έτοιμοι να συζητήσουμε μαζί τους.(πχ. Είσαι τόσο θυμωμένος, που θες να φωνάξεις και να κλάψεις. Όλοι άνθρωποι νιώθουν έτσι κάποιες φορές. Εγώ είμαι εδώ , μίλησε μου»)

Διδάξτε τους δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων

Τις περισσότερες φορές, από τη στιγμή που τα παιδιά νιώσουν πως τα συναισθήματα τους αναγνωρίζονται και είναι αποδεκτά, τα συναισθήματα αυτά χάνουν την ισχύ τους και αρχίζουν να διαλύονται. Τότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να εξασκήσουν τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. Μερικά παιδιά το κάνουν από μόνα τους, άλλα χρειάζονται εσάς για να σκεφτούν μια λύση. Συζητείστε μαζί τους εναλλακτικές και καταλήξτε στο πoια είναι η πιο αποτελεσματική (πχ. Είσαι πολύ απογοητευμένος από τον Χ. που σου πήρε την σειρά. Μερικές φορές νιώθεις πως δε θες να παίζεις πια μαζί του. Αλλά από την άλλη σ’ αρέσει πολύ το παιχνίδι μαζί του. Τι θα μπορούσες να πεις στον Χ.;).

Πηγή: psyxologia.gr