Οι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι ενήλικες έχουν πλέον πολύ λιγότερες πιθανότητες να είναι παντρεμένοι ή να ζουν με σύντροφο από όσο παλαιότερα, σύμφωνα με ρεπορτάζ-έρευνα του περιοδικού The Atlantic.

Το εθνικό ποσοστό εν ενεργεία γάμων στις ΗΠΑ κυμαίνεται κοντά στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, ενώ το ποσοστό των γυναικών κάτω των 65 ετών που δεν ζουν με σύντροφο αυξάνεται σταθερά από τη δεκαετία του 1980.

Η προηγούμενη δεκαετία φαίνεται να είναι η μόνη περίοδος – τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 – κατά την οποία οι γυναίκες κάτω των 35 ετών ήταν πιθανότερο να ζουν με τους γονείς τους παρά με σύζυγο.

«Οι πιθανότητες των ανδρών να έχουν σχέση συσχετίζονται με το εισόδημά τους»

Οι ζωές των ανθρώπων είναι ποικίλες, το ίδιο και οι επιθυμίες και οι περιστάσεις τους. Είναι δύσκολο, και ίσως αδύνατο, να προσδιοριστεί ένας μικρός αριθμός παραγόντων που εξηγούν τις αποφάσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων να γίνουν ζευγάρι, να χωρίσουν ή να παραμείνουν μόνοι.

Αλλά σύμφωνα με τον Λάιμαν Στόουν, ερευνητή στο Ινστιτούτο Οικογενειακών Μελετών, ο σημαντικότερος λόγος για τον οποίο ο γάμος και η σύζευξη μειώνονται είναι στην πραγματικότητα αρκετά απλός: Πολλοί νέοι άνδρες υπολείπονται οικονομικά.

Ένας γάμος ή μια ρομαντική σχέση μπορεί να είναι πολλά πράγματα: φιλία, αγάπη, σεξ, κάποιος για να κουτσομπολεύεις μαζί του, κάποιος που σου θυμίζει να βγάλεις τα σκουπίδια.

Αλλά, μιλώντας πρακτικά, όπως παρατηρεί ο Στόουν, ο γάμος αποτελεί επίσης και εξασφάλιση. Οι γυναίκες ιστορικά βασίζονταν στους άνδρες για να λειτουργήσουν ως ασφαλιστήρια συμβόλαια – ενάντια στην απειλή της βίας, στον κίνδυνο της φτώχειας. Σε κάποιους, αυτό μπορεί να ακούγεται σαν μια παλιομοδίτικη, ακόμη και αντιδραστική, περιγραφή του γάμου, αλλά η λογική του εξακολουθεί να ισχύει, όπως τονίζει.

«Οι πιθανότητες των ανδρών να έχουν σχέση σήμερα εξακολουθούν να συσχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με το εισόδημά τους», δήλωσε ο Στόουν.

«Οι γυναίκες συνήθως δεν επενδύουν σε μακροχρόνιες σχέσεις με άνδρες που δεν έχουν τίποτα να συνεισφέρουν οικονομικά», όπως προσθέτει. Τις τελευταίες δεκαετίες, το εισόδημα των νέων και ιδιαίτερα των λιγότερο μορφωμένων ανδρών έχει μείνει στάσιμο, ακόμη και όταν οι γυναίκες εισέβαλαν στο εργατικό δυναμικό και είδαν τα ποσοστά αποφοίτησης από το πανεπιστήμιο να εκτοξεύονται.

Ως αποτέλεσμα, «πολλοί νέοι άνδρες σήμερα απλώς δεν μοιάζουν με αυτό που οι γυναίκες έχουν συνηθίσει να θεωρούν ως «υλικό για γάμο [«wedding material»], όπως είπε χαρακτηριστικά.

Τον Ιανουάριο, ο Τζον Μπερν-Μέρντοκ των Financial Times δημοσίευσε μια ανάλυση της «ύφεσης των σχέσεων», η οποία στήριξε ισχυρά τη θεωρία του Στόουν.

Σε αντίθεση με την ιδέα ότι η μείωση της γονιμότητας στις ΗΠΑ αφορά κυρίως τα «ευτυχισμένα» άτεκνα DINKs (Dual Income No Kids – ζευγάρια με δύο εισοδήματα και χωρίς παιδιά), «η πτώση τvn σχέσεων είναι πιο απότομη μεταξύ των φτωχότερων», παρατήρησε.

Ο γάμος παράγει πλούτο συγκεντρώνοντας το εισόδημα δύο ανθρώπων, αλλά, αντίστροφα, ο πλούτος παράγει επίσης γάμο, όπως εύστοχα παρατηρείται.

Η τεχνολογία της αντισύλληψης

Η τεχνολογία της αντισύλληψης μπορεί επίσης να παίζει κάποιο ρόλο.

Πριν από την ευρεία διάδοση του φθηνού ελέγχου των γεννήσεων τη δεκαετία του 1970, η σεξουαλική δραστηριότητα ήταν γενικά συνδεδεμένη με τη δέσμευση: Ήταν πολιτιστικός κανόνας για έναν άνδρα να παντρευτεί μια κοπέλα αν την είχε αφήσει έγκυο, και η μονογονεϊκότητα ήταν ασυνήθιστη.

Αλλά η αντισύλληψη βοήθησε στην αποσύνδεση του σεξ και του γάμου. Τα ζευγάρια μπορούσαν να κοιμούνται μαζί χωρίς καμία σιωπηρή υπόσχεση να παραμείνουν μαζί.

Τελικά, υποστηρίζουν πως η διαθεσιμότητα της αντισύλληψης, η οποία έδωσε στις γυναίκες τα εργαλεία για να ελέγχουν τον αριθμό και τον χρόνο γέννησης των παιδιών τους, αποδεκάτισε την παράδοση των γάμων, και ως εκ τούτου συνέβαλε στην αύξηση των παιδιών που γεννιούνται από μονογονεϊκές οικογένειες με χαμηλό εισόδημα.

Στην Ευρώπη

Τα ποσοστά ζευγαρώματος μειώνονται και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Για παράδειγμα, στην Αγγλία και την Ουαλία, το ποσοστό γάμου για άτομα κάτω των 30 ετών έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 50 τοις εκατό από το 1990.

Και δεν είναι μόνο η Ευρώπη. Η ερευνήτρια φύλου Άλις Έβανς έχει δείξει ότι η σύζευξη είναι μειωμένη σχεδόν παντού.

Στο Ιράν, οι ετήσιοι γάμοι μειώθηκαν κατά 40% μέσα σε 10 χρόνια. Ορισμένες ισλαμικές αρχές κατηγορούν τις δυτικές αξίες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την αλλαγή αυτή.

Όταν οι γυναίκες εκτίθενται σε περισσότερα δυτικά μέσα ενημέρωσης, υποστηρίζει η Έβανς, οι προσδοκίες τους για τη ζωή διευρύνονται. Εφοδιασμένες με το TikTok και Instagram και άλλα παράθυρα στη δυτική κουλτούρα, οι νεαρές γυναίκες σε όλο τον κόσμο μπορούν να επιδιώξουν την ανεξαρτησία μιας καριέρας έναντι της συνεξάρτησης (ή, χειρότερα, της απόλυτης απώλειας της ελευθερίας) που μπορεί να συνεπάγεται ο γάμος στη χώρα τους.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εξιδανικεύουν επίσης την εργένικη ζωή «δείχνοντας πώς οι ανύπαντροι άνθρωποι ζουν ξέγνοιαστες και επιτυχημένες ζωές…Οι άνθρωποι συγκρίνουν συνεχώς τους συντρόφους τους με τα ψεύτικα κυρίως είδωλα στις κοινωνικές πλατφόρμες».

Τα smartphones και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να έχουν περιορίσει τη ζωή πολλών νέων ανθρώπων, καθηλώνοντάς τους στον καναπέ και στο υπνοδωμάτιό τους. Αλλά έχουν επίσης διευρύνει τις βλέψεις των γυναικών στη δυνατότητα επαγγελματικής και προσωπικής εξέλιξης. Όταν οι άνδρες αποτυγχάνουν να υποστηρίξουν τα όνειρά τους, οι σχέσεις δεν ανθίζουν και τα φύλα απομακρύνονται.

Τα ζευγάρια μειώνονται σε όλο τον κόσμο

Τα ζευγάρια μειώνονται σε όλο τον κόσμο, καθώς οι προσδοκίες των γυναικών αυξάνονται και οι περιουσίες των ανδρών με χαμηλότερο εισόδημα μειώνονται – αυτός ο συνδυασμός ανατρέπει τον παραδοσιακό ρόλο του ετερόκλητου γάμου, στον οποίο οι άνδρες θεωρούνται απαραίτητοι για την οικονομική διασφάλιση της οικογένειάς τους.

Δύο από τις πλέον επείγουσες κοινωνιολογικές αφηγήσεις αυτή τη στιγμή είναι η μείωση της γονιμότητας και η αύξηση της αποκαλούμενης «κοινωνικής δυστυχίας». Η ύφεση των σχέσεων σχετίζεται και με τα δύο.

Πρώτον, ο γάμος και η γονιμότητα συνδέονται στενά μεταξύ τους. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ένας από τους ισχυρότερους προγνωστικούς παράγοντες της μειωμένης γονιμότητας σε όλο τον κόσμο είναι η μείωση των ποσοστών ζευγαρώματος, όπως έχει γράψει ο Μπερν-Μέρντοκ.

Δεύτερον, ο γάμος συνδέεται στενά με την ευτυχία. Σε μια ανάλυση δεδομένων το 2023, ο οικονομολόγος Σαμ Πέλτζμαν του Πανεπιστημίου του Σικάγο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο γάμος συσχετίζεται περισσότερο με αυτό το μέτρο ευτυχίας από οποιαδήποτε άλλη μεταβλητή που εξέτασε, συμπεριλαμβανομένου του εισοδήματος. Όπως σπεύδει να επισημάνει και ο Στόουν, ο ίδιος ο γάμος συσχετίζεται με το εισόδημα.

Η κοινωνική κρίση της εποχής μας δεν δείχνει μόνο ότι οι άνθρωποι είναι περισσότερο κοινωνικά απομονωμένοι από ποτέ, αλλά και ότι η κοινωνική απομόνωση αυξάνεται παράλληλα με τη «ρομαντική απομόνωση», καθώς οι οικονομικές και πολιτιστικές πορείες των ανδρών και των γυναικών κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις.

Και, ίσως το πλέον ανησυχητικό, οι άνθρωποι με τον λιγότερο οικονομικό πλούτο φαίνεται να έχουν και τον λιγότερο «κοινωνικό πλούτο», όπως υπογραμμίζει το The Atlantic.

Οι φτωχοί, οι οποίοι μπορεί να χρειάζονται ιδιαίτερα την υποστήριξη των φίλων και των συντρόφων, είναι αυτοί που έχουν τους λιγότερους μακροχρόνιους συντρόφους.

Τα χρήματα μπορεί να μην αγοράζουν την ευτυχία, αλλά μπορούν να αγοράσουν τα πράγματα που φέρνουν την ευτυχία, καταλήγει το έγκριτο περιοδικό.