Σε έγγραφο της CIA, που αποχαρακτηρίστηκε και δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην ιστοσελίδα της υπηρεσίας, γίνεται αναφορά σε προσπάθειες της Σοβιετικής Ένωσης να δημιουργήσει μια «Δημοκρατία της Μακεδονίας» με τη Θεσσαλονίκη, τη Καβάλα και την Αλεξανδρούπολη.

Το εν λόγω έγγραφο φέρει ημερομηνία 22 Αυγούστου το 1950 και αναφέρεται στη σύσταση μιας «σοβιετικά χορηγούμενης επιτροπής» που έχει ως στόχο να ενορχηστρώσει εξεγέρσεις σε εδάφη της Ελλάδας και της Γιουγκοσλαβίας, οι οποίες θα αποσκοπούσαν στη δημιουργία μιας ανεξάρτητης «ενοποιημένης Δημοκρατίας της Μακεδονίας».

«Μία σοβιετικά χορηγούμενη επιτροπή, η Επιτροπή Ελευθερώστε τη Μακεδονία, δημιουργήθηκε με σκοπό την προώθηση ταυτόχρονων εξεγέρσεων στην ελληνική και τη γιουγκοσλαβική Μακεδονία, προς το συμφέρον μία ενωμένης Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Μία τέτοια Δημοκρατία θα έπαιρνε τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο έγγραφο.

Σύμφωνα με τη CIA η εν λόγω επιτροπή επιχειρούσε να ενώσει «κινήματα με παρόμοια χαρακτηριστικά στη Γιουγκοσλαβία, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα», τα οποία δραστηριοποιούνταν εκείνη την περίοδο. Στην Ελλάδα η «Επιτροπή Ελευθερώστε τη Μακεδονία» είχε «ένοπλες δυνάμεις με αυτόματα όπλα», οι οποίες είχε συγκεντρωθεί κυρίως στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Αντίστοιχα στη Γιουγκοσλαβία, σύμφωνα πάντα με το έγγραφο της CIA, υπήρχαν 20.000 παρτιζάνοι οπλισμένοι με ελαφρά όπλα, που βρίσκονταν κυρίως στο Μόσταρ και Ράμπροβο, ενώ στη Βουλγαρία είχε δυνάμεις του τακτικού στρατού ισχύος μεραρχίας, μαζί με πυροβολικό, στην περιοχή του Νευροκοπίου.

Ως επικεφαλής του κινήματος στην Ελλάδα ήταν κάποιος με το όνομα Hypatilis, ενώ τη γενική εποπτεία της Επιτροπής είχε ο Σοβιετικός πρέσβης στη Γιουγκοσλαβία. Σε άλλο έγγραφο γίνεται αναφορά για τον σχεδιασμό ενός ενόπλου κινήματος κατά του Τίτο, στη Γιουγκοσλαβία, που θα λάμβανε όπλα από τη Βουλγαρία και το αρχηγείο του θα ήταν στα Σκόπια. Τη διεύθυνσή του θα ανελάμβαναν Γιουγκοσλάβοι που τάσσονταν υπέρ της Κομινφόρμ.

Το έγγραφο της CIA