Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποκάλυψε λεπτομέρειες ενός σχεδίου ύψους 20 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη δημιουργία νέων χώρων μεγάλης κλίμακας, εξοπλισμένων με τεράστιους υπερυπολογιστές στην Ευρώπη για την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, ανοίγοντας παράλληλα την πόρτα για την τροποποίηση του νόμου-ορόσημο που ρυθμίζει την τεχνολογία.

Όπως ανέφερε η βρετανική εφημερίδα The Guardian την Τετάρτη (9/4) δημοσιεύοντας μια στρατηγική για τη μετατροπή της Ευρώπης σε «ήπειρο της τεχνητής νοημοσύνης», η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χένα Βιρκούνεν δήλωσε ότι η τεχνολογία βρίσκεται στο επίκεντρο της προσπάθειας να καταστεί η Ευρώπη πιο ανταγωνιστική, ασφαλής και τεχνολογικά κυρίαρχη, προσθέτοντας: «Ο παγκόσμιος αγώνας για την τεχνητή νοημοσύνη απέχει πολύ από το να τελειώσει».

Η ΕΕ προσπαθεί να καλύψει τη διαφορά από τις ΗΠΑ και την Κίνα, οι οποίες έχουν πρωτοστατήσει στην πρωτοπορία της τεχνολογίας που τροφοδοτεί όλο και περισσότερο τους δικτυακούς τόπους αγορών και τα αυτοκινούμενα αυτοκίνητα, παράγει κείμενα, και προβλέπεται να διαδραματίσει μετασχηματιστικό ρόλο στην υγειονομική περίθαλψη, την ασφάλεια, την άμυνα και την προηγμένη μεταποίηση, μεταξύ άλλων τομέων.

Οι ΗΠΑ κατέχουν ηγετικό προβάδισμα στην τεχνητή νοημοσύνη, με μεγάλη διαφορά από την Κίνα. Μια έκθεση του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ αυτή την εβδομάδα ανέφερε ότι 40 «αξιοσημείωτα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης» – δηλαδή με επιρροή – θα παραχθούν από ιδρύματα στις ΗΠΑ για το 2024, σε σύγκριση με 15 στην Κίνα και τρία στην Ευρώπη (όλα γαλλικά).

Σε μια ξεχωριστή έκθεση για το 2024, το Στάνφορντ διαπίστωσε ότι καμία χώρα της ΕΕ δεν μπήκε στην πρώτη πεντάδα όσον αφορά στην τεχνητή νοημοσύνη, μια μέτρηση που λαμβάνει υπόψη τις ιδιωτικές επενδύσεις, τις πατέντες και την έρευνα. Κατέταξε το Ηνωμένο Βασίλειο στην τρίτη θέση πίσω από τις ΗΠΑ και την Κίνα, με τη Γαλλία στην έκτη θέση και τη Γερμανία στην όγδοη.

Η ΕΕ έχει ήδη ξεκινήσει ένα σχέδιο για την κατασκευή 13 εργοστασίων τεχνητής νοημοσύνης – χώρων με υπερυπολογιστές και κέντρα δεδομένων, όπου οι ερευνητές αναπτύσσουν και δοκιμάζουν μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης.

Τα νέα «γιγαντοεργοστάσια» τεχνητής νοημοσύνης θα είναι πολύ μεγαλύτερα, στοχεύοντας σε αυτό που η Επιτροπή αποκάλεσε «moonshots»[σ.σ. στα Αγγλικά σημαίνει, πέραν του προφανούς “εκτόξευση στο φεγγάρι” και ένα ριψοκίνδυνο άλμα καινοτομίας]: σημαντικές καινοτομίες στην υγειονομική περίθαλψη, τη βιοτεχνολογία, τη βιομηχανία, τη ρομποτική και την επιστημονική ανακάλυψη.

Ενώ τα εργοστάσια τεχνητής νοημοσύνης με τις καλύτερες επιδόσεις διαθέτουν υπερυπολογιστές εξοπλισμένους με έως και 25.000 προηγμένους επεξεργαστές τεχνητής νοημοσύνης, ένα γιγαντοεργοστάσιο θα ξεπερνούσε τους 100.000 επεξεργαστές τεχνητής νοημοσύνης, αναφέρεται στο έγγραφο στρατηγικής.

Αυτές οι ενεργοβόρες εγκαταστάσεις, οι οποίες μπορεί να απαιτούν τεράστιες ποσότητες νερού για την ψύξη του εξοπλισμού, θα πρέπει να λειτουργούν «όσο το δυνατόν περισσότερο» με μια πράσινη παροχή ενέργειας, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ, με σχέδια για την «ανακύκλωση» του νερού.

Πέρυσι, το 47% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην ΕΕ προήλθε από ανανεώσιμες πηγές, αλλά οι ακτιβιστές φοβούνται ότι τα ενεργοβόρα κέντρα δεδομένων θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τις κλιματικές φιλοδοξίες της Ευρώπης.

«Η Ευρώπη έχει κάνει κάποια βήματα προς την κατεύθυνση της πλήρως ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας και έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά της, αλλά όλα αυτά θα μπορούσαν να ακυρωθούν από την εκτόξευση της κατανάλωσης ενέργειας», δήλωσε ο Τζον Χάιλαντ, εκπρόσωπος της Greenpeace. «Κάθε ενεργοβόρο κέντρο δεδομένων κινδυνεύει να αποτελέσει σανίδα σωτηρίας για τα ρυπογόνα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής, κάτι που φαίνεται καλά στην Ιρλανδία, όπου καταναλώνουν πάνω από το ένα πέμπτο της ηλεκτρικής ενέργειας».

Οι αξιωματούχοι της ΕΕ προβλέπουν τρία έως πέντε γιγαντοεργοστάσια τεχνητής νοημοσύνης στην ΕΕ με κόστος περίπου 3-5 δισ. ευρώ το καθένα, έναντι 600 εκατ. ευρώ για το μεγαλύτερο εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης.

Η Επιτροπή επιδιώκει να συγκεντρώσει 20 δισ. ευρώ, χρησιμοποιώντας δημόσιο χρήμα για να δώσει κίνητρα σε ιδιώτες επενδυτές, μέσω ενός μηχανισμού που παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Το μπλοκ επιδιώκει επίσης να αναπτύξει ημιαγωγούς τεχνητής νοημοσύνης ευρωπαϊκής κατασκευής, προηγμένα τσιπ που είναι ζωτικής σημασίας για τα εργοστάσια τεχνητής νοημοσύνης.

Ωστόσο, η Επιτροπή αντιμετώπισε επικρίσεις επειδή έδειξε ανοιχτά την διάθεσή της να επανεξετάσει την πολιτική της για την τεχνητή νοημοσύνη. Ο κανονισμός, ο οποίος αποσκοπεί στον έλεγχο των κινδύνων που εγκυμονεί η ΤΝ, εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μόλις πέρυσι και δεν θα είναι πλήρως εφαρμόσιμος μέχρι τον Αύγουστο του 2027.

Την Τετάρτη, η Επιτροπή δήλωσε ότι ξεκινά διαβούλευση σχετικά με την «πιθανή απλούστευση» του νόμου για την τεχνητή νοημοσύνη, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας για τη μείωση της γραφειοκρατίας εν μέσω ανησυχιών για την υστέρηση της οικονομικής ανάπτυξης της Ευρώπης .

Η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών (BEUC) δήλωσε ότι η Επιτροπή πρέπει να επικεντρωθεί στην εφαρμογή και την επιβολή του νόμου περί ΤΝ. «Μεγάλο μέρος του νόμου για την ΤΝ δεν εφαρμόζεται καν ακόμη, αλλά η Επιτροπή έχει ήδη σηματοδοτήσει ότι είναι ανοιχτή στο να περικόψει ορισμένες από τις απαιτήσεις του. Όταν γνωρίζουμε ότι οι καταναλωτές ανησυχούν για το πώς η ΤΝ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να τους βλάψει, η Επιτροπή θα έπρεπε αντ’ αυτού να προσπαθήσει να καθησυχάσει τους καταναλωτές», δήλωσε ο Φρεντερίκο Ολιβέιρα Ντα Σίλβα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Καταναλωτών (The European Consumer Organisation-BEUC).