Φαντάσου ότι ζεις για χρόνια σε μια φυλακή.

Έγκλειστος και απομονωμένος από τον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς να έχεις διαπράξει κανένα αδίκημα. Απλά γιατί έτσι αποφάσισαν κάποιοι, οι ισχυροί και ο «έξω κόσμος» αδιαφορεί.

Ενίοτε οι δεσμώτες σου σε βασανίζουν, σε πυροβολούν γιατί τόλμησες να «σηκώσεις κεφάλι». Σου στερούν την τροφή, το νερό, το ρεύμα, τη δυνατότητα να ζεις και να ονειρεύεσαι. 

Τα πάντα εξαρτώνται από αυτούς. Και πάντα ζεις με τον φόβο μήπως σου κόψουν το οξυγόνο.

Και όταν σε αφήνουν να βγεις από τη φυλακή για να πας να δουλέψεις κάπου, σε συνθήκες γαλέρας, και με την προϋπόθεση ότι θα γυρίσεις το βράδυ, περνάς από εξονυχιστικό έλεγχο.

Σε ξεφτιλίζουν και πρέπει να πεις και ευχαριστώ, γιατί έχεις ένα καλύτερο μισθό από το τίποτε που θα έπαιρνες αν δούλευες μέσα στη φυλακή.

Συχνά αυτοί που σου στέρησαν την ελευθερία και όλα τα καλούδια που έχουμε και απολαμβάνουμε εμείς στον «έξω κόσμο», δολοφονούν άλλους έγκλειστους. 

Αυτούς που τόλμησαν να διαμαρτυρηθούν για τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στη φυλακή.

Κανείς, όμως, δεν το παίρνει χαμπάρι.

Δεν είναι είδηση, γιατί συμβαίνει συχνά. Κι όταν το αναφέρουν τα Μέσα, χρησιμοποιούν τον παθητικό χρόνο. 

Σκοτώθηκαν, λένε. Από ποιον, τσιμουδιά. Το πολύ-πολύ να πουν ότι φταίνε όλοι. Και οι δεσμώτες και οι κρατούμενοι. Πού να βγάλεις άκρη.

Το ίδιο συμβαίνει και όταν κάποιοι από εσάς αρχίζουν τον πετροπόλεμο εναντίον ακροβολισμένων δεσμωτών. 

Μπαμ και κάτω. Πάλι δεν μιλάει κανείς.

Όταν, όμως, το πράγμα χειροτερεύει και αρχίζουν οι «δικοί σου» να θυμώνουν και να κάνουν απαράδεκτα πράγματα, να αντιγράφουν δηλαδή τις πρακτικές των δεσμωτών, τότε γίνεται χαμός. 

Πρωτοσέλιδα παντού. Τα κανάλια μιλάνε για ώρες…

Όχι βέβαια για την ουσία, γιατί είσαι έγκλειστος, γιατί σου στερούν τα στοιχειώδη δικαιώματά σου, ή γιατί το παιδί σου λίγες μέρες πριν είχε μπει στο στόχαστρο ενός Ράμπο καλά καμουφλαρισμένου, αλλά για τα παιδιά των δεσμωτών που κι αυτά άδικα σκοτώθηκαν από τους «δικούς σου».

Τι να πεις; Λες και η ανθρώπινη ζωή μετρά διαφορετικά.

Άλλο είναι να είσαι γαλανομάτης κι άλλο μελαμψός. Άλλο ψηλή, ανέμελη και ωραία, κι άλλο κοντούλα και μ΄ ένα τσεμπέρι στο κεφάλι.

Για εμάς στον «έξω κόσμο», τον πολιτισμένο και εσύ και οι δεσμώτες σου είστε κακές φάρες. Όλοι το ίδιο είστε. 

Με τέσσερις λέξεις καθαρίσαμε. Τι μουσουλμάνοι, τι ισλαμιστές.

Μήπως καταλαβαίνουμε τη διαφορά. Αρκεί να μην μας ζαλίζετε. Αρκετά έχουμε στο κεφάλι μας. Και στο κάτω-κάτω, «έξω από την αυλή μου κι ας είναι και η αδελφή μου».

Και εσύ που δεν έχεις στον ήλιο μοίρα και τα ακούς αυτά, που τα βιώνεις χρόνια, νιώθεις ακόμη μεγαλύτερο θυμό.

Δεν σου αρέσει η βία, αλλά αγανακτείς, οργίζεσαι.

Είσαι φιλήσυχος, θέλεις να ζεις ειρηνικά, αλλά μέσα σου νιώθεις σαν καζάνι που βράζει.

Ξέρεις ότι μέσα στη φυλακή, όπως σε κάθε φυλακή, υπάρχουν όλα τα κουμάσια, κάθε καρυδιάς καρύδι.

Δεν γουστάρεις τους ακραίους, αλλά, διάολε, «πώς μπορώ να αντισταθώ;», σκέφτεσαι, στους δυνάστες σου; 

Τα χρόνια περνούν, τα ίδια σου έλεγε και ο πατέρας και ο παππούς σου, έγκλειστοι και αυτοί. Την ίδια μοίρα φαίνεται ότι θάχουν και τα παιδιά σου.

Κάποια στιγμή αυτοί οι ακραίοι αποφασίζουν στο όνομα της δικής σου καταπίεσης να εξεγερθούν. 

Και εσύ τι κάνεις τότε; Παραμένεις αμέτοχος;

Καταγγέλλεις την εξέγερση για να ζεις ήσυχα μια ζωή φυλακισμένος; Τρέχεις να βρεις προστασία στους δεσμώτες σου; Μα, ούτε αυτοί σε δέχονται. 

Ή ξεσηκώνεσαι και εσύ μπας και σε ακούσουμε εμείς στον «έξω κόσμο»;

Είσαι έτοιμος να θυσιάσεις τη ζωή σου ακόμη κι αν δεν φταις σε τίποτε;

Να πεθάνεις από τα καταιγιστικά πυρά, την υπεροπλία των δεσμωτών;

Ή προτιμάς να συνταχθείς με πολλούς «εδώ έξω» που καταδικάζουν τη βία των συγκρατούμενών σου, χωρίς ουδέποτε να αναλογιστούν τη βία που ασκούν οι δεσμώτες σου εδώ και πολλές δεκαετίες;

Τελικά βγήκε κάτι από τη βία; Είδες «άσπρη μέρα»; Μήπως κουράστηκες να θρηνείς φίλους και συγγενείς που θυσιάστηκαν για τον δίκαιο αγώνα; 

Μήπως τελικά η βία των δεσμωτών και των ακραίων αλληλοτροφοδοτείται; 

Από το βλέμμα σου καταλαβαίνω πως συμφωνείς.

Τι άλλο, όμως, μπορείς να κάνεις όταν οι πάντες αδιαφορούν; 

Να μιλήσεις για δικαιοσύνη, θα σου πω. Αλλά να τη ζητήσεις, να τη διεκδικήσεις από ποιους;

Τα χειρότερα κάθε φορά έπονται, θαύματα μόνον στα παραμύθια γίνονται και αυτοί που πάντοτε «πληρώνουν τη νύφη» είναι οι άμαχοι.

Έζησα τη φρίκη των ισραηλινών επιθέσεων με βόμβες φωσφόρου στη Γάζα, στη διάρκεια της Επιχείρησης Συμπαγές Μολύβι, τον Γενάρη του 2009.

Το κείμενο αυτό είναι απόρροια συζητήσεων που είχα τότε με Παλαιστίνιους.

Δεκατέσσερα χρόνια μετά τίποτε δεν έχει αλλάξει.

• Ο Παύλος Νεράντζης είναι δημοσιογράφος και παραγωγός ντοκιμαντέρ, διδάκτωρ του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ και συγγραφέας του υπό έκδοση βιβλίου «Η Αλήθεια βομβαρδίζεται. Τα ΜΜΕ και ο Πόλεμος με το βλέμμα ενός πολεμικού ανταποκριτή. Από τον 19ο έως τον 21ο αιώνα».