Η διαμάχη μεταξύ των ηγεμόνων κι όσων αντιδρούν είναι παλιά όσο κι η ιστορία του κόσμου. Με το «δίκιο» να καθορίζεται κάθε φορά από τα «θέλω» του ισχυρού, και με τις «αντιδράσεις» των ανίσχυρων να ποικίλουν από την «βαρβαρότητα που έστω για μια νυχτιά εξουσία θέλει να γίνει», μέχρι τον βαθύ πολιτισμό της ανθρώπινης αντίστασης. Και όλα αυτά να παίρνουν το φαιό χρώμα του παραδειγματισμού, ώστε η (υποκριτική) κοινωνία να βρίσκει τις κανονιστικές της διαστάσεις. Ο Φουκώ έχει περιγράψει αυτήν την διαδικασία ως μια θεατρική παράσταση. Στο Μεσαίωνα, ιδίως, οι δημόσιες εκτελέσεις είχαν αυτό το χαρακτηριστικό. Διαρθρώνονταν σαν συμβολικές μονομαχίες μεταξύ του ηγεμόνα και του αμφισβητία του, μονομαχίες που έπρεπε να λήξουν στην πλατεία, στην τηλεόραση της εποχής, με νίκη του ηγεμόνα και σκληρή τιμωρία του αντιπάλου του ώστε να το δει ο κόσμος όλος και να «προσκυνήσει ξανά», νομιμοποιώντας μέσα του ακόμη και την πιο φαύλη ηγεσία.(Το κείμενο γράφτηκε τον Δεκέμβρη του 2008)

Ads

Νομίζαμε πως δεν υπάρχουν μεσαιωνικές πλατείες πια. Πως υπάρχουν μόνο τηλεπαράθυρα. Πως δεν υπάρχουν φεουδάρχες ή βασιλείς. Υπάρχουν υπουργοί κι επιχειρηματίες. Ή μάλλον επιχειρηματίες και υπουργοί (ας διατηρήσουμε το και…). Και τα ικριώματα (οι κρεμάλες) είναι (ευτυχώς ακόμα!) κυρίως δημόσια διαπόμπευση και φυλάκιση, ακόμη και για αθώους. Κυρίως για αθώους. Ο κλοιός των δυνάμεων καταστολής γύρω από Ρουσόπουλους, κουμπάρους, Τσοχατζόπουλους, Siemensικούς, Εφραίμηδες, και τόσους μα τόσους άλλους, είναι κλοιός προστασίας, από τις απειλές των αφιονισμένων, που δρώντας από απελπισία αδυνατούν να παράξουν «έμπρακτο Λόγο» (δηλαδή πολιτική) και παράγουν άλογη εκτόνωση. (Κακέ κάδε! Σε κλωτσώ και σε καίω! Και σένα παράπλευρη απώλεια, μαγαζάκι! Ουάου! Έτσι αλλάζω την δυναμική και την κουβέντα…)

Είναι δε χαρακτηριστικό πόσο ο εκδημοκρατισμός της «περί καταστολής κι εκπροσώπησης» διαμάχης έχει ενσωματώσει ως συμβολική και απτή καύσιμη ύλη αστικούς χώρους των μεγαλύτερων πληθυσμιακών τμημάτων που πια «συμμετέχουν». Παράπλευρες απώλειες (άλλης ποιότητας και ποσότητας) υπήρχαν πάντα μα όταν το παιχνίδι έμοιαζε πιο ξεκάθαρα «δίπολο», οι πορείες οργής κι η οργή η ίδια κατευθυνόταν κυρίως προς την Βαστίλη και τα Θερινά Ανάκτορα, ενώ τώρα μετακινείται σταθερά προς την αγορά με την πρωταρχική έννοια, τον κοινό τόπο ή τα κοινά αντικείμενα χρήσης των πολλών, κι όχι των (συχνά πατρικών, αποκούμπι που περιμένει στη γωνία μετά την εκτόνωση) ελιτίστικων προαστίων.

Όμως η ίδια λειτουργία παραμένει. Το συμβολικό ικρίωμα περιμένει όσους αμφισβητούν τους κανόνες του παιχνιδιού. Κι η τιμωρία πρέπει να είναι δυσανάλογα μεγάλη για όσους ξεφεύγουν απ την εκκοσμικευμένη ανθρωποφαγία της γραβάτας που έχει επιβληθεί μέσα από μίντια και αντιπροσωπευτικούς μηχανισμούς, και θυμίζουν (μέσα από αψυχολόγητη έστω αμφισβήτηση) τα ένστικτα, μια ανθρώπινη φύση παραβιασμένη από τις νόρμες του σύγχρονου υπερκαταναλωτικού καπιταλισμού, που μπορεί κάθε στιγμή να εγερθεί και να πάρει την εκδίκηση της.

Το πρόβλημα αρχίζει στην διαχείριση της εκδίκησης ακριβώς. Γιατί είναι εκεί που ο μικροαστικός, (ή ιλουστρασιόν) κι ο επαναστατικός λαϊκισμός «παίζουν μπάλα». Δυο λάθος ενδεκάδες, σε λάθος γήπεδο, που παίζουν λάθος παιχνίδι. Και πίσω τους κατακερματισμένοι οπαδοί ενός πολυπρισματικού έτσι κι αλλιώς καθρέπτη «του αληθινού προσώπου μας» που έχει γίνει κομμάτια. Κομμάτια από την αποχαύνωση, την υποκρισία, την εκμετάλλευση, τα δυο μέτρα και δυο σταθμά, και τον λαϊκισμό της φραστικής ή βιωματικής εκτόνωσης που θεωρείται (και είναι) η πιο ανέξοδη απάντηση για όλους, μηδέ του συστήματος εξαιρουμένου.

Το σημειολογικό παιχνίδι αλλάζει πρόσωπο, μα όχι ουσία. Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης πχ, αυτοί που μάντρωναν τους μελλοθανάτους και καθάριζαν κατόπιν από τα όποια «αξιόχρηστα» τους νεκρούς, ήταν άτομα από την ίδια ομάδα. (Εβραίοι, Τσιγγάνοι, Ομοφυλόφιλοι, ψάχνοντας μια ανάσα ελπίδας μέσα στην κυνική διαπραγμάτευση του μέλλοντος τους από την «απόμακρη» απ αυτήν την άμεση βρωμιά στρατοπεδική εξουσία). Ενώ, κι οι ναζί προλετάριοι φαντάροι, σκότωναν με μεγαλύτερη ευκολία Εβραίους που τους θεωρούσαν πλούσιους, σύμφωνα με την ρητορική του εθνικοσοσιαλισμού, που επιστρέφει κρυμμένη πίσω από «επαναστατικά» ή «νεοφιλελεύθερα περί προόδου» συνθήματα και πρακτικές.

Μόνο που τώρα η ιερή απελπισία των πρώτων και το ηλίθιο μίσος των δεύτερων γίνονται ένα… Απεκδυόμενα κάθε ιερότητα. Το μόνο που δεν μεταβάλλεται είναι η κυνικότητα της εξουσίας, να διατηρείται διαχειριζόμενη τον φόβο και την ξεφτισμένη ελπίδα των ανθρώπων. Το «ένα κομμάτι ψωμί». Γιατί θραύσμα του σπασμένου καθρέπτη είναι η εκδικητική κίνηση του πιστολέρο μπάτσου, (αυτού που έρχεται από τα πλέον προλεταριακά στρώματα, και οφείλει να προστατεύει αυτούς που αφήνουν με μισή σύνταξη τον γονιό του και του κλέβουν τον μισθό ώστε να μην βγει στην ανεργία), να πυροβολήσει το 15χρονο «τσογλανάκι που έχει την καβάντζα της ματσωμένης οικογενείας του από πίσω, και τολμά να ξεφτιλίζει αυτόν που θρέφει τρία παιδιά σαν και την πάρτυ του, και δεν θ ακούσει κι ένα μπράβο από την π… την κοινωνία που προστατεύει!» … «Αυτόν που προστατεύει αυτόν τον τόπο από περίεργους, προδοτικούς κύκλους, σαν καλός πατριώτης» (και να γιατί γεμίζουν τα μυαλά των προλετάριων με ιδεολογήματα, αφού δεν θα του ανήκει ποτέ ο τόπος του υλικά, ας του ανήκει συναισθηματικά, ας γεμίζει η καρδιά αφού του αφήνουν άδειο το στομάχι).

Γιατί θραύσμα του σπασμένου καθρέπτη είναι η ταύτιση των μεσοαστικών στρωμάτων της νεολαίας (μελλοντικού συντηρητικού δομικού ιστού που γράφει ιστορία μελλοντικής αποενοχοποίησης, ε! κάναμε κι εμείς το καθήκον μας ως νέοι!, και όχι κοινωνικής ανατροπής) με τον «δικό της» Αλέξη, κι όχι με το δολοφονημένο τσιγγανάκι λίγους μήνες πριν, το πυροβολημένο πισώπλατα, για το οποίο επεβλήθηκαν πρόστιμα 60 ευρώ στους 2 «μπάτσους»! (ακριβά για τσιγγανάκι!!!), σε άκρα του τάφου σιωπή πέρα από δυο φραστικά πυροτεχνήματα από την βαθιά ρατσιστική σε όλες τις εκφάνσεις της ελληνική πολιτική σκηνή και κοινωνία. Την ίδια πολιτική σκηνή που κωφεύει στις απεργίες καθαριστριών στα ΑΕΙ μα εξεγείρεται στις απεργίες «Μπολονιούχων» πανεπιστημιακών της, αφού παντού η διαχείριση δεν πατά στην ανάγκη μα στην εσωτερική ιεραρχία…

Βέβαια, ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, αυτός ο εκπληκτικά εύστροφος αιρετικός Μαρξιστής, μυρίστηκε πόσο πολύπλοκο, πολυπρισματικό είναι «σε τέτοια παιχνίδια το παιχνίδι της εξουσίας», αφού ο προλετάριος έχει άλλη σχέση με το «καμένο υλικό» και με τον «μπάτσο», πόσο δύσκολα παράγει και άρα κλαίει το πρώτο και πόσο χαμηλή είναι η αυτοεικόνα του μπροστά στον δεύτερο. Πόσο οι τσαμπουκαλεμένοι μπροστά στα κράνη μα ανέξοδοι μπροστά στις δομές προέρχονται από άλλα στρώματα της κοινωνίας… (που βλέπουν την σημειολογική εξουσία του κατώτερου «μπάτσου» αφύσικη… ) παρά την επαναστατικότατη (κι ίσως ακριβώς γι αυτό υπαρκτή) ρητορική τους. (Και να γιατί γεμίζουν τα μυαλά του υπερ-επαναστάτη με τα αντίθετα ιδεολογήματα, αφού δεν θα του ανήκει ποτέ ο τόπος του υλικά, ας του ακυρώνεται ιδεολογικά, ας γεμίζει το μυαλό, αφού οι ινστρούχτορες του, τού αφήνουν άδεια την αληθινή συμμετοχή και την πραγματικότητα).
Γιατί θραύσμα του σπασμένου καθρέπτη είναι κι η άρνηση των παραδοσιακών αναλυτών όλου του πολιτικού φάσματος να δουν τον τεράστιο ρόλο των νέων τεχνολογιών, στην δόμηση εικονικών κοινοτήτων, που κάνουν το ατομικό συλλογικό (Ο Gregory ήταν μέλος του facebook, κι από ίντερνετ λέγεται πως έβγαινε… Γεγονός άξιο πολλαπλών αναλύσεων από μόνο του.

Γιατί θραύσμα του σπασμένου καθρέπτη είναι η ταύτιση της περιγραφής της πραγματικότητας με την υποκίνησή της, από αυτούς που έχουν αναλάβει εργολαβικά την εκπροσώπηση της πραγματικότητας… Όταν βρέχει και λέμε ότι βρέχει, δεν καλούμε την βροχή να μας ψηφίσει, ούτε υποκινούμε μυστικά τα σύννεφα κ. Πρετεντέρη, κ. Παπαρήγα και κ. Καρατζαφέρη… Η έκρηξη βίας έκρυβε και κρύβει την πασίδηλη ανάγκη εκτόνωσης από τα μεσοαστικά κυρίως στρώματα που ξέρουν πως από στυλοβάτες, αύριο θα είναι ο σταθερός πολτός ενός συστήματος που σήμερα υποθηκεύει το μέλλον τους, αφού δεν τιμωρείται από τους μεγαλοσχήμονες κανένας… Που νιώθουν πια ότι κανείς δεν έχει δικαίωμα να μιλεί περί «ηθικής συνοχής» και «νομιμότητας» και «ειρηνικών διεργασιών» και μπλα μπλα μπλα, αφού οι πρώτοι που με χαμόγελο κυνικής ασφάλειας τα καταπατούν «εις υγείαν των κορόιδων» είναι οι ταγοί τους…

Γιατί θραύσμα του σπασμένου καθρέπτη είναι ο καθωσπρέπει λαϊκισμός των Πρετεντερο/παπαρηγο/κανελο/καρατζαφέρηδων, που γνωρίζοντας πως η πλειοψηφία των ψηφοφόρων δεν κρατάει ομπρέλα κι άρα θα κατηγορήσει κι εκλογικά το δάκτυλο που του δείχνει την βροχή, (μετακυλώντας σε πλέον συντηρητικές θέσεις μετά την θύελλα όπως γίνεται πάντα) ψαρεύουν στα θολά νερά της προσωπικής τους «απολύμανσης» με την κατασκευή αποδιοπομπαίων τράγων, εκδηλώνοντας το γνωστό «σύνδρομο ΣΥΡΙΖΑ». Σύνδρομο που αντί να αναδεικνύει τις ευθύνες του συστήματος για το ξέσπασμα του κόσμου, διαχέει ανεύθυνα και με κυνικότατο μικροπολιτικαντισμό μια γλώσσα πολιτικού μίσους και στοχοποίησης σε μια χώρα με παράδοση πολιτικών δολοφονιών από την άκρα δεξιά… Ο δε Πρετεντέρης μάλιστα, ενδεικτικό της μανιοκαταδίωξης του, κατηγόρησε την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν ήταν χαρούμενη όταν καταδίκαζε τα επεισόδια, μεταβαίνοντας από το σύνδρομο ΣΥΡΙΖΑ στο σύνδρομο Βουγιουκλάκη, και μάλιστα εν μέσω πένθους και χαμού! (Ο ίδιος άνθρωπος δίνει μαθήματα, ενώ παραποίησε βίντεο με τον Γρ. Καλομοίρη, σε άκρα του τάφου σιωπή από το ΕΣΡ, και ενώ πετούσε μπουκάλια στο γήπεδο όντας ενταγμένος στο σύστημα, δεν δικαιολογεί την οργή των «αναλώσιμων άλλων»!)

Όμως ενώ στην έντασή του εκδηλώνεται ως προσωπική εμμονή, στην λειτουργία του είναι πολιτική επιλογή. Γιατί ιδεολογική επιλογή είναι να προσωποποιείς τις κοινωνικές αμαρτίες, μιλώντας γι αλήτες, ώστε να μην αναλύσεις και τους ίδιους τους βάνδαλους ΑΛΛΑ και τις δομές. Όπως και πολιτική είναι η επιλογή της ριζοσπαστικής αριστεράς, την ίδια ώρα που καταδικάζει τους βανδαλισμούς με τα πιο επίσημα χείλη, να μιλά για κοινωνικό φαινόμενο με πανελλαδικές διαστάσεις, φέρνοντας στην επιφάνεια εκφάνσεις του συστήματος που οι Πρετεντερο/καρατζαφέρηδεςς θέλουν να ξεχνάνε κι οι Παπαρηγο/κανέλες να ελέγχουν! Έχοντας μάλιστα ως Κερασάκι την ξινή τούρτα τον Πρετεντέρη/ντερμπεντέρη του ελληνοχριστιανικού μάτσο σπιτιού και του σταδίου, τον Κούγια (όλα τα σύνδρομα της πολυποίκιλης καθεστηκυίας αν- ηθικότητας παρατάσσονται μαζί, στον μικρό αυτόν τόπο σε μεταιχμιακές περιπτώσεις όπως αυτή…).

Γιατί θραύσμα του σπασμένου καθρέπτη είναι ότι στον καθωσπρέπει λαϊκισμό αντιπαραβάλλεται ο επαναστατικός λαϊκισμός κάποιων να θεωρούν τις παράπλευρες απώλειες και την έλλειψη μισθοδοσίας ανθρώπων ως αναγκαίες, ή που εξομοιώνουν με πρωτοφανή κινηματική αμετροέπεια τον μικρό Αλέξη με τον συνειδητό Πέτρουλα… Ενδεικτικό μιας εποχής που τα καταναλώνει όλα με το ίδιο στόμα, ανίκανη να τιμήσει το κάθε τι γι αυτό που είναι… Ανίκανη να απαιτεί, όπως ο Γλυνός κι η Ιμβριώτη, στο κάποτε σταθερό αίτημα της αριστεράς, να μένουν ανοιχτά τα σχολεία στην κριτική γνώση κι απ αυτήν στην πράξη, κι όχι κλειστά… κι ανοιχτά μόνο για την τυπική, προς επίρρωση της επιθυμητής κοινωνικοποίησης, διδασκαλία… (Πέρσι αίτημα αριστερής οργάνωσης ήταν να μην μπαίνουν εκτός ύλης ερωτήσεις σε τμήμα ΑΕΙ, πότε χάσαμε κάποιοι την μπάλα ακριβώς;)

Τέλος γιατί θραύσμα του σπασμένου καθρέπτη (ανάμεσα σε τόσα άλλα) είναι η δική μας ανάγκη να καθρεφτίσουμε το πρόσωπο μας σε όποιο σπασμένο κομματάκι του θεωρούμε ότι χωρά περισσότερο στην χούφτα μας κι άρα λιγότερο θα μας κόψει, φοβούμενοι το πολύπλοκο, κι άρα μην μπορώντας ποτέ να δούμε την πολυσχιδή, αντιθετική, μα συνεκτική στην κραυγή της «αλήθεια»…

ΥΓ:  Προσθήκη 5 χρόνια μετά: Τα μεσοαστικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας δεν δείχνουν να γίνονται πια πυλώνας του συστήματος, όχι από επιλογή δική τους αλλά του συστήματος… Παρόλα αυτά είναι δισεπίλυτο (είναι;;) το “γιατί” τότε υπήρξε τέτοια έκρηξη για μια δολοφονία ενώ τώρα που επαναλαμβάνονται καθημερινά (έστω κι έμμεσα) ούτε οι… “δομές” που άφησε πίσω του ο Δεκέμβρης δείχνουν ικανές να αντιδράσουν… Να ήταν η δυναμική του τόπου δολοφονίας που αμφισβητούσε ευθέως μια μυστική γεωγραφία αυτονομίας; Μα τότε πως εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα; Να διόγκωσαν (να γιγάντωσαν)περίεργοι κύκλοι τις δικαιολογημένες αντιδράσεις για να παιχτούν περίεργα παιχνίδια με βάση τις μετέπειτα εξελίξεις σε σχέση με την αλλαγή κυβέρνησης και τις αποφάσεις της τότε “νέας”, που με τόσο φανατισμό ακολουθεί και η τωρινή; Να κάνουμε τέτοιες πολιτικές ερωτήσεις, ή το εξουσιαστικό πανοπτικόν που έχει εισχωρήσει μέσα μας ώστε να αυτολογοκρινόμαστε, θα… φοβηθεί τον από παντού διαχεόμενο (και ποτέ ουδέτερο) ψόγο της… συνομοσιολογίας;

Αλλά ο Δεκέμβρης δεν θα ναι πλήρης αν δεν θυμηθούμε ότι είχε 2 νεκρούς! Γιατί στης 12/12 εκείνης της χρονιάς κατέληξε ένας 24χρονος αστυνομικός που είχε κακοποιηθεί από καμιά 30αριά “γενναίους” (αντι-αλλά εντελώς- εξουσιαστές) σε μια συναυλία λίγους μήνες πριν. Η μνήμη του (αφού θάφτηκε στη σιωπή) είναι απολύτως απαραίτητη, όχι για να δικαιολογηθεί ένα κράτος που όντως λειτουργεί ως επιτροπή διαχείρισης συμφερόντων κι έχει τα σώματα ασφαλείας (τόσο συχνά) ως μαντρόσκυλα,αλλά για να αποτρέψει όσους αντιστέκονται από το να γίνουν νέα μαντρόσκυλα κι αυτοί (όπως θυμίζει αυτή η ειρωνική κυρία η ιστορία) διατηρώντας αυτοί την ανθρωπιά τους, απέναντι από ένα απάνθρωπο σύστημα/και μια ανάλγητη κοινωνία. Τέλος το βλέμμα μας σε κείνον τον Δεκέμβρη 5 χρόνια μετά, θα είναι το βλέμμα του Ίκαρου ή εκείνου που τον “τιμώρησε” κι έπειτα μίλησε για τα κερένια του φτερά;

* To αρχικό άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο ενεργό τότε blog agitprop.gr