Θα έλεγα στους επειγόμενους για εξαγωγή σαφών πολιτικών συμπερασμάτων να ηρεμήσουν , να συγκεντρώσουν τα στοιχεία και να σκεφτούν. Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές πάντοτε περιείχαν κάποια πολιτικά μηνύματα.

Κυρίως στους μεγάλου δήμους, τελευταία και στις περιφέρειες. Τα πρώτα χρόνια μετά την μεταπολίτευση τα μηνύματα ήσαν σαφέστερα , με την πάροδο του χρόνου το μήνυμα θόλωνε και σε πολλές περιπτώσεις ήταν και εξαιρετικά αντιφατικό.

Αλλά και εκεί που ήταν σαφέστατο δεν είχε άμεση και ανάλογη προβολή στην κεντρική πολιτική σκηνή. Αλλιώς στο τέλος της δεκαετίας του 80 το ΚΚΕ θα χτυπούσε την εξώπορτα της εξουσίας. Είχε την πλειοψηφία των δήμων γύρω από την Αθήνα και τον Πειραιά και όλο το στεφάνι γύρω από την Θεσσαλονίκη, την Λάρισα και την Πάτρα.

Το πρότυπο του καλού κομμουνιστή δήμαρχου κληροδοτημένο από τα δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια λειτουργούσε στο έπακρο σε συνθήκες δημοκρατίας. Παρά ταύτα οι εκλογικές επιδόσεις του ΚΚΕ υπολείπονταν κατά πολύ από τις επιδόσεις της προδικτατορικής ΕΔΑ.

Το ΠΑΣΟΚ τα χρόνια της κυριαρχίας του ρίζωσε στην τοπική αυτοδιοίκηση. Και όταν την δεκαετία του 80 νικούσε η «τοπική αυτοδιοίκηση» κατά την παροιμιώδη ρήση του Ανδρέα Παπανδρέου (πρακτικά σάρωνε το ΚΚΕ) το εκλογικό ποσοστό του ΠΑΣΟΚ ήταν σταθερά στο 40%.

Τον καιρό της απίσχνασης του κάτω από το 5% διατήρησε τον σκελετό της αυτοδιοικητικής επιρροής του. Το 2019 το ΠΑΣΟΚ ήταν ήδη δεύτερο κόμμα σε αριθμό δημαρχιών. Ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, που ουδέποτε κατόρθωσε να αποκτήσει σταθερή σχέση και επιρροή σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, το 2019 υπέστη μεγάλη ήττα . Παρόλα αυτά σε ένα μήνα συγκεντρώσαμε το 31,5% και ανακάμψαμε πολιτικά.

Για όλους αυτούς τους λόγους και άλλους τόσους που θα ανακαλύψουμε αν πάμε πιο κάτω σε τοπικό επίπεδο πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στα συμπεράσματα και στα «μηνύματα» από τις πρόσφατες εκλογές. Η μεγάλη αποχή πλήττει τους δημοκρατικούς θεσμούς. Δεν βαρύνει την ΝΔ περισσότερο από την αντιπολίτευση.

Αντιθέτως η τελευταία χρεώνεται την αδυναμία κινητοποίησης των απογοητευμένων πολιτών. Επειδή δε οι συμμετέχοντες αποφασίζουν ,εκ του αποτελέσματος η αποχή κατά κανόνα ενίσχυσε την κυβέρνηση.

Η πολιτική ηγεμονία της ΝΔ παρά το στραπάτσο που υπέστη στην δεύτερη Κυριακή δεν αμφισβητείται. Το κόλπο του 43% της εκλογής από τον πρώτο γύρο προφανώς την διευκόλυνε όμως η μεγάλη νίκη της στις πρόσφατες εθνικές εκλογές διατηρεί ακόμα την προωθητική της δύναμη παρά την εξόφθαλμη αποτυχία της σε κρίσιμους τομείς. Με την κατάσταση στις δυνάμεις της αντιπολίτευσης και στις μεταξύ τους σχέσεις ( ισχνές έως ανύπαρκτες ) δεν προοιωνίζεται ένα σχέδιο συνολικής ανατροπής.

Η ανατροπή την δεύτερη Κυριακή στον Δήμο της Αθήνας και στην περιφέρεια της Λάρισας μας χαροποίησε προφανώς όλους .Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι επιτεύχθηκε σε βάρος των πιο αποτυχημένων εκλεκτών της ΝΔ.

Ήταν όπως και στο Χαλάνδρι – όπου η κυβέρνηση έδωσε ιδεολογική μάχη κατά της Αριστεράς και εκεί την έχασε – αποδοκιμασία της ακραίας κομματικοποίησης, της απροκάλυπτης και εκβιαστικής παρέμβασης της κυβέρνησης δια των Υπουργών και του ίδιου του πρωθυπουργού. Με αυτή την έννοια είναι ένα ράπισμα, μια ήττα αλλά μέχρι εκεί.

Το ότι σε τέσσερις περιφέρειες εκλέχτηκαν αντάρτες της ΝΔ ελάχιστα προσφέρεται για συμπεράσματα ως προς την έκταση και κυρίως την κατεύθυνση της .κυβερνητικής αποδοκιμασίας. Η εκλογή Μουτζούρη πχ στο Ανατολικό Αιγαίο αν θεωρηθεί αποδοκιμασία είναι από τα δεξιά της ΝΔ.

Το ΚΚΕ ως συνήθως ότι κερδίζει ( αριστεροί απογοητευμένοι από τον ΣΥΡΙΖΑ ή την άκρα Αριστερά στον πρώτο γύρο, συν η δημοκρατική πειθαρχία των άλλων προοδευτικών δυνάμεων στον β γύρο ) το χάνει την επόμενη με την σεχταριστική πολιτική του. Την άρνηση του να ενισχύσει προοδευτικά ψηφοδέλτια. Ελπιδοφόρο ότι μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του δεν πειθάρχησαν.

Τα αποτελέσματα για τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία δεν ήταν καλά. Όπως το 2015 η πλημμυρίδα της ελπίδας που ερχόταν αποτυπώθηκε σε ένα βαθμό στο θετικό αποτέλεσμα σε περιφερειακό και δημοτικό πεδίο έτσι τώρα η άμπωτη της μεγάλης ήττας στις εθνικές εκλογές – σε συνδυασμό με την πάγια αδυναμία μας στην αυτοδιοίκηση – έφερε και την περαιτέρω υποχώρηση. Είχαμε αμφίπλευρη διαρροή προς το ΚΚΕ και προς το καλύτερα οργανωμένο και με ισχυρή αυτοδιοικητικη παράδοση ΠΑΣΟΚ.

Θέλει αναλυτική συζήτηση για τους λόγους της πλημμελούς ενασχόλησης με ένα από τους πυλώνες ενός αριστερού κόμματος. Και το τελευταίο που χρειάζεται είναι ανούσιες, εκτός τόπου και χρόνου προτάσεις – πομφόλυγες για ενοποίηση ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ. Η συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων, αριστεράς και κεντροαριστεράς είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να ευτελίζεται στα τηλεοπτικά πανελς.

Το ΠΑΣΟΚ σημείωσε μια πρόοδο στις δημοτικές εκλογές για τους λόγους που προανέφερα. Οι επιδόσεις του όμως στις περιφέρειες- όπου η ψήφος είναι πιο πολιτική- δεν είναι εξίσου ενθαρρυντικές. Αντιθέτως. Από τις αντιδράσεις των στελεχών του προκύπτει μια σαφής διάσταση απόψεων . Που είναι διαφορά κατεύθυνσης και στρατηγικής.

Ο Γιώργος Παπανδρέου στην νίκη στον Δήμο Αθήνας ανέδειξε την συσπείρωση των προοδευτικών δυνάμεων. Ο Νίκος Ανδρουλάκης θεώρησε την νίκη Δούκα νίκη του ΠΑΣΟΚ και προοίμιο για την ανάδειξη του στην δύναμη που θα αντιμετωπίσει νικηφόρα τον Μητσοτάκη. Αποτυπώθηκε αυτή η διάσταση και στην αντιφατική στάση του ίδιου του Δούκα.

Στην επινίκια ομιλία του ευχαρίστησε τον Ζαχαριάδη. Στο debate στο εύλογο ερώτημα αν θα έπραττε το ίδιο με τον Ζαχαριάδη αν το αποτέλεσμα ήταν αντίστροφο απέφυγε να απαντήσει και να δεσμευτεί. Χτες βράδυ σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο Ανδρουλάκης εδήλωσε έτοιμος για συνεργασία. Μια πάλη γραμμών πιθανότατα είναι σε εξέλιξη, γιατί οι εξελίξεις πιέζουν.

Το συμπέρασμα είναι ότι για αυτή την υπόθεση της συνεργασίας αριστεράς κεντροαριστεράς θέλει δουλειά πολύ. Στον προγραμματικό τομέα αλλά και στην δημιουργία ενός ψυχολογικού πλαισίου που θα διευκολύνει την όσμωση και θα απωθήσει μνήμες εμφυλίων συρράξεων.

Στον παλιό Συνασπισμό και στο παλιό ΠΑΣΟΚ, στο σημερινό ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ και στον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτικη Συμμαχία υπάρχουν σύντροφοι / φισσες που αγωνίζονται χρόνια και επίμονα για την συνεργασία των χώρων, για την συγκρότηση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας. Που έχουν μέτωπο στον νεοφιλελευθερισμό, τον εθνικισμό, την ξενοφοβία. Που ξέρουν ότι δεν αρκεί μια αντιδεξιά κραυγή αλλά απαιτείται να κερδηθούν πάλι συνειδήσεις για ένα σκοπό που υπερβαίνει την ήττα Μητσοτάκη. Η οποία δεν θα έρθει αν δεν ενστερνιστεί ο κόσμος τον σκοπό.