To πρόβλημα των ΗΠΑ με την αγορά του ρωσικού αντιαεροπορικού πυραυλικού συστήματος S-400 είναι κατά κύριο λόγο πολιτικό και δευτερευόντως τεχνικο – επιχειρησιακό που συνδέεται με την ασφάλεια των μαχητικών αεροσκαφών F-35. Είναι φανερό ότι προτεραιότητα της Ουάσιγκτον που προωθεί το σενάριο της μη επιχειρησιακής ενεργοποίησης των S-400 αλλά και το πάγωμα των επόμενων παραδόσεων του πυραυλικού συστήματος, είναι ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα οριοθέτησης της διμερούς σχέσης της Μόσχας με την Άγκυρα.

Το κόστος μιας κρίσης εμπιστοσύνης στις σχέσεις του με τον Πούτιν θα ήταν σήμερα απαγορευτικό για τον Ερντογάν, καθώς η ασφάλεια και συνολικά τα ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή είναι σε άμεση συνάρτηση με τις σχέσεις της με τη Ρωσία.

Μετά τη εγκατάλειψη των Κούρδων της Συρίας από τις ΗΠΑ και την αναδίπλωση των ειδικών αμερικανικών δυνάμεων που βρίσκονταν στη Βορειοανατολική Συρία στις πετρελαιοπηγές, η Ρωσία είναι πλέον ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού στη Συρία.

Η παρουσία της Τουρκίας σήμερα στη Συρία, από το Αφρίν και το Ιντλίμπ μέχρι και το τμήμα της Ζώνης Ασφαλείας που συμφωνήθηκε από τους Πούτιν και Ερντογάν πρόσφατα στο Σότσι, είναι σε άμεση συνάρτηση με τη συνολική δυναμική των διμερών σχέσεων Άγκυρας και Μόσχας.

Μετά την αποχώρηση – έστω και με υστερόγραφα – των ΗΠΑ από τη Συρία, δίχως υπερβολή, η Τουρκία συνορεύει πλέον προς Νότο με τη Ρωσία, η οποία είναι διπλωματικά και επιχειρησιακά παρούσα και υπερδραστήρια. Η Ρωσία, που μεσολαβεί και εγγυάται τις ισορροπίες ανάμεσα στο καθεστώς Άσαντ της Δαμασκού και τους Κούρδους των PYD – YPG στη Βορειοανατολική Συρία, είναι ο μόνος δίαυλος μέσω του οποίου η Άγκυρα μπορεί να προσπαθήσει να περιφρουρήσει τα ζωτικά της συμφέροντα στις ισορροπίες της επόμενης μέρας.

Επιπλέον, το Κρεμλίνο είναι ο μόνος κοινά αποδεκτός ενδιάμεσος που μπορεί να μεσολαβήσει ανάμεσα στην Άγκυρα και την Τεχεράνη, τα συμφέροντα των οποίων συγκρούονται μετωπικά στην Συρία. Με δυο λόγια, οριοθέτηση και πολύ περισσότερο παλινδρόμηση των σχέσεων Άγκυρας – Μόσχας οδηγεί με τα σημερινά δεδομένα στην περιθωριοποίηση, αν όχι τον πλήρη αποκλεισμό της Τουρκίας από την επομένη μέρα στη Συρία και σε αμφισβήτηση της αποδοχής της από τη Ρωσία και το Ιράν στο τριμερές σχήμα της Αστάνα.

Η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να προσφέρει εναλλακτική ισοδύναμη εγγύηση των ζωτικών συμφερόντων της Άγκυρας στη Συρία και στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή, καθώς η αλλοπρόσαλλη πολιτική Τραμπ έχει πλήξει καίρια τη διπλωματική αξιοπιστία των ΗΠΑ, που προβάλλουν σαν δύναμη σε αποδρομή.

Αν οι ΗΠΑ δεν μπορούν να πείσουν τον Ερντογάν μήπως μπορούν να τον εξαναγκάσουν;

Αν αφήσουμε κατά μέρος τη σκληρή ρητορική και τις απειλές που εκτοξεύονται κατά καιρούς και εναλλάσσονται με τα εύσημα του Τραμπ προς τον Ερντογάν, οι πραγματικές δυνατότητες πίεσης είναι από μικρές έως ανύπαρκτες.

Αν οι ΗΠΑ συνδέσουν την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 με την απoνεύρωση και το πάγωμα της παραλαβής των S-400, τότε ο Ερντογάν θα κινηθεί προς τα ρωσικά μαχητικά «Σουχόι». Τέλος, εξυπακούεται ότι η απειλή Τραμπ για καταστροφή της οικονομίας της Τουρκίας έχει εξ ορισμού μειωμένη αξιοπιστία, γιατί θα ισοδυναμεί με πρόκληση ανεξέλεγκτης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών