Όταν ένας πολιτικός προερχόμενος «από σόι» κατορθώσει να αποκτήσει – μέσω της λαϊκής ψήφου, εν τέλει: πώς αλλιώς; – αληθινά κεντρική θέση στο πολιτικό σύστημα, δηλαδή να βρεθεί αρχηγός κόμματος ή/και πρωθυπουργός, έχει μπροστά του ένα αληθινό πρόβλημα. Αποδέχεται την αναγωγή του στην ρίζα του ή αποστασιοποιείται απ’ αυτήν; Μην χαμογελάς, φίλε αναγνώστη, δεν είναι εύκολα πράγματα αυτά: στην μια περίπτωση εμπεδώνεις εκείνο που λέγεται συνέχεια, αλλά κινδυνεύεις να θεωρηθείς ετερόφωτος. στην άλλη, μπορεί να θεωρηθείς πολιτικά αγνώμων, αν μη υπερφίαλος.

Στην Ελλάδα, γιατί εδώ βρισκόμαστε, είδαμε τον Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι και να ιδρύει (ριζοσπαστικό, ρητώς μη-Κεντρώο) κομματικό σχηματισμό, το ΠΑΣΟΚ που κυριάρχησε επί σχεδόν τέσσερεις δεκαετίες στην πολιτική ζωή προτού σχεδόν εξαχνωθεί το 2012/15. Και ίδρυσε το ΠΑΣΟΚ προκειμένου να φύγει από την σκιά της Ένωσης Κέντρου και του Γεωργίου Παπανδρέου.

Κώστας Καραμανλής και Γιώργος Παπανδρέου το πήγαν πιο ήρεμα/έμμεσα απέναντι στον Κωνσταντίνο Καραμανλή/Ν.Δ. και τον Ανδρέα Παπανδρέου/ΠΑΣΟΚ: με αναγνώριση του κύρους τους ως των ιδρυτών, αλλά και με διακριτές διαφοροποιήσεις.

Η περίπτωση Κυριάκου Μητσοτάκη απέναντι στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και την δική του εκδοχή Ν.Δ. είναι κάπως πιο μπλεγμένη. Η Ν.Δ. δεν «ανήκε» ούτως ή άλλως στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, όταν δε εκείνος έχασε την εξουσία το κόμμα δεν τον ηγάπησε ιδιαίτερα. Όμως η εκδοχή Κέντρου στην οποία ο Κυριάκος θέλησε να απευθυνθεί όταν κέρδισε την ηγεσία, δεν ήταν κάποιου είδους συνέχεια της Μητσοτακικής παράδοσης (όπως π.χ. την εξέφραζε η Ντόρα Μπακογιάννη). ..

Όσο προχωρούν τα χρόνια, κάτι σαν ανησυχία Κρόνιας σκιάς δείχνει να διακατέχει τον Κυριάκο: η έννοια των συναινέσεων (που την κουβάλησε ο πατέρας του, όσο κι αν είχε χρησιμοποιήσει το εργαλείο της οξύτητας κατά του Ανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ, περισσότερο κι από την τωρινή αντι-ΣΥΡΙΖΑ εκδοχή) τού είναι όχι απλώς ξένη, τού είναι θάλεγε κανείς ευθέως εχθρική. Υπ’ αυτήν λοιπόν την έννοια, αποφάσισε κατά τα φαινόμενα να «τραβήξει» την γραμμή καταγωγής του απευθείας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Με τον οποίο, είναι αλήθεια, τον συνδέουν δεσμοί άμεσης αν και μακρινής συγγένειας. [Για τους ρέκτες των γενεαλογικών: ο γενάρχης του Μητσοτακέϊκου Κωνσταντίνος/Γεροκωστής Μητσοτάκης νυμφεύεται, τέλη του 19ου αιώνα αυτά ,την Κατίγκω Βενιζέλου, αδελφή του Ελευθερίου. Για τους  πιο πολιτικούς: το κόμμα του Γεροκωστή – «των Ξυπόλητων» – μετεξέλιξε σε «Φιλελευθέρων» ο ίδιος ο Βενιζέλος. Γιός του, ο Κυριάκος Κ. Μητσοτάκης μπήκε στην πολιτική ως βουλευτής Χανίων. Ο αδελφός του το πήγε παραπάνω, ως Αντιπρόεδρος της Βουλής έχοντας υπηρετήσει στις Κυβερνήσεις Ελ. Βενιζέλου].

Μόνο που οι μεγάλες αναγωγές είναι φορές-φορές ολισθηρές. Ακόμη κι επικίνδυνες. Διαβάζαμε πρόσφατα το  «Όραμα της Ιωνίας» του Μάϊκλ Λιουέλλιν-Σμιθ (και στα Ελληνικά χάρη στο Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας – θα είναι μεγάλη ζημιά αν το Μορφωτικό Ίδρυμα αφεθεί να σβήσει…), στο οποίο περιγράφεται με την καθαρότητα της ματιάς των «έξω» αλλά και με βαθύτερη στοργή προς την Ελληνική ιστορία η τραγωδία της «Ελλάδας στην Μικρά Ασία, 1919-1922». Εκείνο λοιπόν που περιγράφεται – ότι «το εγχείρημα της Μικράς Ασίας ήταν ένα λάθος, για το οποίο ο Βενιζέλος, αν και μέγας, έφερε την μεγαλύτερη ευθύνη» – ξεκινάει από την «ιδέα μιας ΑγγλοΕλληνικής συνεννόησης [που] είλκυε τον Βενιζέλο». Μετά από μυστικές συνομιλίες (nota bene!) Βενιζέλου με τον Λόϊντ Τζώρτζ, τον Τσώρτσιλ και τον σερ Τζων Σταυρίδη, πριν καν φανεί στον ορίζοντα ο Μεγάλος Πόλεμος, προέκυψε η ιδέα μιας Ελλάδας ως «ανερχόμενης δύναμης της Ανατολικής Μεσογείου […] στυλοβάτη της βρετανικής πολιτικής και προστάτη των συγκοινωνιών της Βρετανικής Αυτοκρατορίας». Αντάλλαγμα; «Η Ελλάδα θα είχε την υλική και διπλωματική στήριξη των Βρετανών». Έλεγε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στον Σταυρίδη (εμπορικής οικογένειας, του κύκλου των Ράλληδων, Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στο Λονδίνο): «Το μέλλον της Ελλάδας θα είναι πολύ πιο διαφορετικό από το παρελθόν της [….] . Με την φιλία της Αγγλίας και της Γαλλίας θα γινόταν στην Ανατολή μια δύναμη που κανένας δεν θα μπορούσε να αγνοήσει».

Τα επόμενα χρόνια υπήρξαν βαριά σε Ιστορία: Βαλκανικοί Πόλεμοι, συμμετοχή στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, Συνθήκη των Σεβρών – για την Ελλάδα του 1919 κατάληξη στο «Όραμα της Ιωνίας», με την τραγική έκβαση.
Οι ιστορικές αναλογίες είναι επικίνδυνο πράγμα. Όμως… την αναγωγή σε Ελευθέριο Βενιζέλο την έχει επιδιώξει ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο πολιτικό φαντασιακό. [Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης το πήγαινε πολύ πιο μετρημένα. Βέβαια, όταν χρειάστηκε να μεθοδεύσει επαναφορά του στο πολιτικό σκηνικό της Μεταπολίτευσης, το έκανε ιδρύοντας – με τον Παύλο Κεφαλογιάννη – το βραχύβιο «Κόμμα των Νεοφιλελευθέρων», 1977-78].

Σήμερα, στην σκακιέρα των Δυνάμεων η Βρετανία δεν υπάρχει όσο κι αν δεν το δέχεται η ίδια. Όμως υπάρχουν, ως ιδιότυπη διάδοχη κατάσταση, οι ΗΠΑ! Που επιχειρούν, ειδικά τώρα μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, συνολική αναδιοργάνωση στην περιοχή μας – Ν.Α. Ευρώπη/Ανατολική Μεσόγειο. Η προσπάθεια λοιπόν του Κυριάκου Μητσοτάκη να υφάνει ιδιαίτερες σχέσεις με την Αμερικανική πλευρά και να μετεξελίξει/αναβαθμίσει τον Στρατηγικό Διάλογο με τις ΗΠΑ σε κάτι πιο μόνιμο και βαθύ, έχει το ενδιαφέρον της. Ομοίως η ταχύτατη εμβάθυνση των αμυντικών υποδομών με Αμερικανική αιχμή. ομοίως το άνοιγμα του ενεργειακού. Η προ ημερών παράλληλη επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν στην περιοχή μας, οι συναντήσεις του με Κυριάκο Μητσοτάκη/Νίκο Δένδια, αλλά και Αλέξη Τσίπρα, οι διακινούμενες πληροφορίες καθώς και οι προσεκτικές σιωπές για το περιεχόμενο και – κυρίως – τις προοπτικές, όλα αυτά ανοίγουν συζητήσεις. Σημαντικές συζητήσεις.

Τι θα μάθουμε ότι έχει συζητηθεί πίσω από κλειστές πόρτες; Ποια στοιχήματα έχουν τεθεί; Πάντως η σκιά του Ελευθερίου Βενιζέλου δεν είναι μόνο ένδοξη.  Έίναι και βαριά.
Ποιος Λιουέλλιν Σμιθ θα γράψει γι αυτά, σε ποιο μέλλον;