Η δημόσια συζήτηση που προκλήθηκε εξαιτίας των τοποθετήσεων του Βουλευτή της Ν.Δ. κ. Πνευματικού δικαίως δημιούργησε δεκάδες αντιδράσεις σχετικά τόσο με το πρόγραμμα της Ν.Δ. για την υγεία όσο και με τις προσωπικές εμπειρίες που πολίτες αυθόρμητα καταθέτουν δημόσια για δικούς τους ανθρώπους. Ήταν πράγματι μια δήλωση που προκάλεσε το κοινό αίσθημα για την προστασία της υγείας αλλά κυρίως συγκλόνισε για τον κυνισμό της απέναντι στην ανθρώπινη ζωή σε μια κοινωνία που ευτυχώς από όσο φαίνεται δεν έχει εμπεδώσει αυτού του τύπου τη λογική.

Όμως ανεξάρτητα από όλα τα άλλα ζητήματα που εμπλέκονται με τις υπηρεσίες υγείας με αφορμή την συγκεκριμένη τοποθέτηση, αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους, ότι αυτή δεν αποτελεί «εξαίρεση», «λάθος» ή στενά «προσωπική άποψη», δεν περιορίζεται και δεν αφορά μόνο την υγεία.

Αντίθετα συνιστά έκφραση μιας κεντρικής αντίληψης, που χαρακτηρίζει το νεοφιλελευθερισμό και συνδέεται με εύηχους όρους όπως «ορθολογική επιλογή» και «στάθμιση κόστους οφέλους». Η αντίληψη αυτή αφορά όλα τα επίπεδα και εκδοχές της ζωής τόσο της προσωπικής, όσο και της δημόσιας: δεν πρόκειται απλά για μια μεμονωμένη θεώρηση των πραγμάτων, αλλά για τον πυρήνα της ιδεολογίας που διέπει την ηγεμονία του νέο-συντηρητισμού και της νέο- δεξιάς.

Από τον τρόπο που προσεγγίζονται  οι πολιτικές κοινωνικής φροντίδας και γενικά το κράτος πρόνοιας, οι εργασιακές σχέσεις, η δημόσια εκπαίδευση έως την εγκληματικότητα, την πρόληψη του εγκλήματος και την απονομή δικαιοσύνης (για να αναφέρουμε μόνον ορισμένα παραδείγματα), η οπτική γωνία των πραγμάτων είναι ίδια: ορθολογική επιλογή! Δηλαδή, η στάθμιση κόστους – οφέλους σε συνάρτηση με τη χρησιμότητα των ανθρώπων και των πολιτικών, με στόχο την αναπαραγωγή ενός συστήματος παραγωγής πλούτου και ανισοτήτων· ενός συστήματος που έχει διαμορφωθεί αποκλειστικά γύρω από το οικονομικό κέρδος και την εμπορευματοποίηση των πάντων. Και αυτό πρέπει να το καταλάβουμε όλοι.

Είναι η λογική που χωρίζει τους εργαζόμενους σε χρήσιμους και άχρηστους και προάγει την ευέλικτη εργασία, που θεωρεί ότι τα παιδιά «παίρνουν» ή δεν «παίρνουν» τα γράμματα, που αξιολογεί τα προγράμματα σπουδών με βάση αλγόριθμους και αυτό το ονομάζει ποιοτική εκπαίδευση, που υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι εμπλέκονται με το έγκλημα επειδή έτσι τους αρέσει και άρα, η αρχήστευσή τους είναι η λύση.

Η αχρήστευση, η εξουδετέρωση, η εξαφάνιση, η εξάλειψη είναι λέξεις κλειδιά αυτής της αντίληψης που κυριαρχούν σε όλα τα πεδία πολιτικής και που καλλιεργεί τελικά τον κοινωνικό αυτοματισμό και την ανομία. Έτσι είναι κρίμα, οι συζητήσεις που γίνονται με αφορμή την τοποθέτηση του κ. Πνευματικού να παραμένουν στο ζήτημα της υγείας μόνο. Γιατί έτσι αναπαράγουν την ηγεμονία της λογικής αυτής και τελικά -έστω και ακούσια- συνδράμουν στον αποπροσανατολισμό των πολιτών.

Το ζήτημα των υπηρεσιών υγείας όμως, δεν είναι λογικό να αντιμετωπίζεται ως «εξαίρεση», αποκομμένο από την ιδεολογική άποψη στην οποία αναφέρεται και από τη συνολική κοσμοαντίληψη που την παράγει. Αντίθετα, όπως εξήγησα, η ορθολογική επιλογή αποτελεί κεντρική θέση των πολιτικών που συζητώ εδώ και που χαρακτηρίζουν τις δεξιές/ συντηρητικές κυβερνήσεις.

Έτσι μεταξύ άλλων, αυτό που μας «διδάσκει» η συγκεκριμένη υπόθεση, είναι ότι στη σημερινή συγκυρία και ενόψει των επικείμενων εκλογών, αν δεν κάνουμε τον κόπο να κατανοήσουμε τώρα, με ποιο τρόπο οι επιμέρους θέσεις και τοποθετήσεις συνδέονται με μια γενικότερη αντίληψη, για το πως πρέπει να είναι η κοινωνία και πως κατανέμεται ο πλούτος, θα είναι πολύ αργά αργότερα.

* Σοφία Βιδάλη. Καθηγήτρια Παντείου, υποψήφια βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Α΄ Αθήνας