Η πρόσφατη αποδοχή της τροπολογίας του πρώην δημάρχου και νυν υποψηφίου δημάρχου Αθηναίων, Νικήτα Κακλαμάνη, για την κατάργηση της εκλογής των δημοτικών συμβούλων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης από τα δημοτικά διαμερίσματα, χαιρετίστηκε ως το τέλος μιας δυσλειτουργίας, η οποία ήταν απόρροια της περίπτωσης γ’ του άρθρου 25 του Καλλικράτη και είχε προκαλέσει αδικίες.

Στη Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα, η πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου εξέλεξε 29 συμβούλους, αλλά στους πρώτους 29 σε σταυρούς υπήρξαν 5 που δεν εξελέγησαν, ενώ εξελέγη ο 60ος στη σειρά κατάταξης (σε σύνολο 76 υποψηφίων). Στην Αθήνα το Δημοτικό Συμβούλιο έχει 48 μέλη κι όχι 49, επειδή ο συνδυασμός του Γιώργου Αμυρά δεν είχε υποψήφιους στο διαμέρισμα που του «έλαχε» η δεύτερη έδρα. Στον Καλλικράτη, όμως, του άρθρου 25 προηγείται το άρθρο 19, το οποίο προβλέπει τη διαδικασία νομιμοποίησης του συνδυασμού. Και το οποίο εξακολουθεί να ισχύει, διότι δεν καταργήθηκε.
 
Σύμφωνα με αυτό, για να μπορέσει να γίνει δεκτή η συμμετοχή ενός συνδυασμού στις εκλογές, πρέπει να έχει υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους στο σύνολο των προβλεπόμενων θέσεων, στο ½ των δημοτικών κοινοτήτων. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, για παράδειγμα, έχει έξι δημοτικές κοινότητες, άρα ένας συνδυασμός, για να είναι νόμιμος, πρέπει να έχει υποψήφιους σε τρεις.
 
Οι τρεις μικρότερες κοινότητες εκλέγουν συνολικά 10 δημοτικούς συμβούλους. Άρα, λοιπόν, το 2010 ένας συνδυασμός μπορούσε να συμμετέχει στις εκλογές αν είχε 10 υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους. (Βεβαίως το ενδεχόμενο να εκλέξει κιόλας ήταν περίπου ισοδύναμο της εισόδου στο β’ γύρο, αλλά ας πούμε ότι αυτό είναι μία «μικρή τεχνική λεπτομέρεια»).
 
Μετά την αποδοχή της τροπολογίας Κακλαμάνη κανένας συνδυασμός δε μπορεί να νομιμοποιηθεί, γιατί δεν υπάρχει πλέον η βάση της νομιμοποίησης, δηλαδή η εκλογή στις δημοτικές κοινότητες. Καταργούμενων των κοινοτήτων ως εκλογικών περιφερειών, είναι πλέον απαραίτητη μία άλλη τροπολογία (σε άλλο νόμο), για να τροποποιηθεί και η ρύθμιση του Καλλικράτη για τη νομιμοποίηση.

^{Η τροπολογία}
 
Ας μη ξεχνάμε ότι η προηγούμενη του Καλλικράτη ρύθμιση, στο άρθρο 34 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων του 2006, προέβλεπε ότι για τη νομιμοποίηση του συνδυασμού απαιτείται να έχει υποψηφίους σε ίσο αριθμό με τον αριθμό των προβλεπόμενων εδρών του συμβουλίου.
Για το Δήμο Θεσσαλονίκης δηλαδή 49.
 
Πρακτικά, δηλαδή, η αποδοχή της τροπολογίας Κακλαμάνη έχει απαντήσει σε μία από τις δυσλειτουργίες του Καλλικράτη, αλλά έχει ανοίξει ένα μείζον ζήτημα, το οποίο είναι ζήτημα δημοκρατίας.
 
Θα διευκολύνεται η διαδικασία, όπως με τον Καλλικράτη – έστω και με τη θέσπιση συνδυασμών δύο ταχυτήτων – και θα αρκούν 10 υποψήφιοι (και συνολικά 24 των κοινοτικών συμβούλων περιλαμβανομένων) ή θα ισχύσει η ρύθμιση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και θα απαιτούνται 49 (63 με τους κοινοτικούς στην Θεσσαλονίκη και 65 στην Αθήνα);
 
Αλλά σε μία εποχή απαξίωσης της συμμετοχής στην πολιτική διαδικασία, γιατί πρέπει να αποτρέπεται ακόμη και μια μεμονωμένη υποψηφιότητα κάποιου ή κάποιας που θα διεκδικούσε απλώς να εκπροσωπήσει τη γειτονιά που κατοικεί;
 
Γιατί να συνεχίσει να ισχύει η ρύθμιση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων σύμφωνα με την οποία «υποψηφιότητες εκτός συνδυασμών αποκλείονται»;
 
Τα κόμματα έχουν μία ευκαιρία μπροστά τους: Να αφήσουν εγκαίρως την κοινωνία να αναπνεύσει! Ούτως ή άλλως, στις επιλογές των υποψηφιοτήτων που υποστηρίζουν, δεν έδειξαν ότι έχουν πολλά περιθώρια να συνεχίσουν να νομίζουν ότι την ελέγχουν…
 
Το ενδεχόμενο να μην ήξερε ο Νικήτας Κακλαμάνης τις συνέπειες της τροπολογίας που εισηγήθηκε, δεν φαντάζει ιδιαίτερα πιθανό. Φαντάζει μία εξυπηρέτηση, για να πεταχτεί έξω η ανεπιθύμητη για τα κόμματα υποψηφιακή πολυσπερμία.
 
* Ο Χρήστος Μάτης είναι δημοτικός σύμβουλος και υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης