Βρισκόμαστε για άλλη μια φορά, πόσες άραγε την τελευταία πενταετία, μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Ή αξιοποιούμε την τελευταία ευκαιρία, που καταφέραμε να εξασφαλίσουμε για τη χώρα ή η Ελλάδα για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία θα βρεθεί εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Χωρίς αμφιβολία έχουμε μπροστά μας ένα καταραμένο τρίμηνο, όπου μια συμφωνία, με τα όποια θετικά στοιχεία περιέχει,  κομμένη και ραμμένη στις επιθυμίες του κ. Σόιμπλε και της παρέας του, θα πρέπει στο μεγαλύτερό της μέρος να περάσει με μια σειρά από εφαρμοστικούς νόμους από τη Βουλή και άμεσα να αρχίσει να εφαρμόζεται.

Το ερώτημα τώρα που βρίσκεται στα χείλη πολλών πολιτών είναι, κατά πόσον υπάρχουν δυνατότητες διαφοροποίησης, σε ότι αφορά τις δεσμεύσεις του 3ου Μνημονίου, αλλά και γενικότερα αν υπάρχουν περιθώρια άσκησης αυτόνομης οικονομικής πολιτικής ή τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό συνδιαμόρφωσής της με τους δανειστές.

Από τη συμφωνία προκύπτει ότι, υπάρχουν τέσσερις μεγάλες περιοχές θεμάτων, τα οποία είναι ανοιχτά και που το αμέσως μετά τις εκλογές διάστημα η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει. Λόγω δε της μεγάλης σπουδαιότητας των θεμάτων για το κοινωνικό σύνολο, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κανείς σε ποια κατεύθυνση θα αναζητηθούν λύσεις.

Πρώτον: Το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων.
Έχει μεγάλη σημασία αν θα προχωρήσουμε σε πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου και μάλιστα σε χαμηλές, λόγω συγκυρίας, τιμές ή αν θα αναβαθμίσουμε, εξυγιάνουμε και τελικά παραχωρήσουμε μέρος ή ακόμη και το σύνολο ενός στοιχείου στους ιδιώτες, εξασφαλίζοντας καλύτερη τιμή, θέσεις εργασίας και εισοδήματα.

Δεύτερον: Τα κόκκινα δάνεια.
Είναι σημαντικό στη ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους να ληφθούν  εισοδηματικά όπως και κοινωνικά κριτήρια, αντί για την χωρίς αντίσταση παραχώρησή τους σε εξευτελιστικές τιμές στους κάθε γης κερδοσκόπους.

Τρίτον: Το ασφαλιστικό.
Η αδυναμία να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του, βρίσκεται περισσότερο στις μειωμένες, λόγω της μεγάλης ανεργίας, εισφορές, παρά στην παροχή υψηλών συντάξεων, οι οποίες ήδη βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Έτσι, η λύση για την εξυγίανσή του βρίσκεται πιο κοντά στην εξεύρεση πόρων από άλλες πηγές, όπως επίσης και στην πάταξη της αδήλωτης εργασίας, παρά στην περαιτέρω οριζόντια μείωσή τους.

Τέταρτον: Εργασιακές σχέσεις.
Η αποκατάσταση ομαλών εργασιακών σχέσεων σύμφωνα με τα διεθνή, δυτικά πρότυπα διευκολύνει όχι μόνο τους εργαζόμενους αλλά και τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να λειτουργούν σε μια οργανωμένη αγορά. Σαφώς υπάρχουν και κάποιοι που θα επιθυμούσαν τη διάλυσή τους και τη ληστρική εκμετάλλευση των εργαζομένων, κάτι που σε μια αγορά με 1,5 εκ. ανέργους είναι εύκολο να συμβεί, ώστε να αποκομίσουν άνομα οφέλη έναντι των ανταγωνιστών τους.

Τα παραπάνω άλλωστε, μαζί και με μερικά σημαντικά φορολογικά θέματα,  αποτελούν τη βασικότερη ύλη για την 1η αξιολόγηση, από την ολοκλήρωση της οποίας, εξαρτάται η έναρξη των συζητήσεων για την αναδιάρθρωση του μη βιώσιμου δημόσιου χρέους μας. Στόχος θα πρέπει να είναι μια αισθητή απομείωση των ετήσιων επιβαρύνσεων για την εξυπηρέτησή του, με σκοπό να βγούμε το γρηγορότερο στις αγορές για άντληση κεφαλαίων αναχρηματοδότησης, αλλά και να μειωθεί η αφαίμαξη κεφαλαίων από την οικονομία που θα ενισχύσουν την αναπτυξιακή προσπάθεια. Από τις δηλώσεις επίσημων παραγόντων φαίνεται ότι το θέμα έχει πλέον ωριμάσει, χρειάζεται όμως μεγάλη μάχη με πειστικά επιχειρήματα, ώστε αυτή τη φορά να μας δοθεί μια οριστική λύση, έστω και για τα επόμενα 15-20 χρόνια. Η χώρα μας έχει ανάγκη από μια καινούργια αρχή, που μόνο μια γενναία αναδιάρθρωση του χρέους μπορεί να τη δώσει, απομακρύνοντας τον πέπλο του κινδύνου από την χώρα, που αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για τις κάθε είδους συναλλαγές με το εξωτερικό.

Τέλος, η νέα κυβέρνηση πρέπει το γρηγορότερο να καταρτίσει και να παρουσιάσει ένα αξιόπιστο ριζοσπαστικό σχέδιο ανάταξης της οικονομίας, αναδιάρθρωσης και εκσυγχρονισμού του κράτους,  που αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για μια διατηρήσιμη ανάπτυξη, και να εμπνεύσει τους πολίτες και κυρίως τους νέους, ότι η χώρα αλλάζει σελίδα. Αυτό θα πρέπει να περιέχει όλες εκείνες τις δομικές μεταρρυθμίσεις που έχουν σχέση με τη γραφειοκρατία, την πολυνομία, τη διαφθορά, τη γρήγορη απονομή δικαιοσύνης, την εγκατάσταση ενός σταθερού, δίκαιου, απλού και αποτελεσματικού φορολογικού συστήματος, αλλά και θέματα ανάθεσης έργων και προμηθειών όπως και διευκόλυνσης της έρευνας και της καινοτομίας, που θα μας οδηγήσουν στον κόσμο του αύριο.

* Ο Χαράλαμπος Γκότσης είναι καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς