«Η Ευρώπη μαθαίνει από τα λάθη στην περίπτωση της Ελλάδας» είναι ο τίτλος άρθρου στο γερμανικό Spiegel Online, το οποίο επισημαίνει τις διαφορές στα μέτρα λιτότητας της Πορτογαλίας, μετά το μάθημα που πήραν από την Ελλάδα…

Ads

Η ΕΕ έμαθε κάτι παραπάνω στη μάχη κατά της δημοσιονομικής κρίσης: Τα μέτρα λιτότητας για την Πορτογαλία είναι πιο ήπια από εκείνα για την Ελλάδα, προκειμένου να περιοριστούν οι αρνητικές συνέπειες για την πραγματική οικονομία. Παρ’ όλα αυτά παραμένει αμφίβολο αν το πείραμα θα πετύχει.

Πράγματι, τα μέτρα λιτότητας για την Πορτογαλία επιδρούν λιγότερο σκληρά από εκείνα των προηγούμενων πακέτων διάσωσης. Σήμερα θα δημοσιοποιηθεί λεπτομερώς ο σχετικός κατάλογος της ΕΕ, μετά τη συμφωνία του σοσιαλιστικού κόμματος με τα μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης. Τα πρώτα βασικά σημεία του προγράμματος λιτότητας διέρρευσαν από χθες στα πορτογαλικά μέσα ενημέρωσης.

«Μετά τις εμπειρίες που αποκόμισε από την Ελλάδα, η ΕΕ φαίνεται να χειρίζεται την περίπτωση της Πορτογαλίας πιο ήπια», δήλωσε ο Jens Hogrefe, οικονομικός ερευνητής στο Ινστιτούτο Παγκόσμιας Οικονομίας του Κιέλου. «Δίνεται περισσότερος χρόνος στην κυβέρνηση της Λισσαβόνας να θέσει υπό έλεγχο τα προβλήματά της». Και κάτι τέτοιο τώρα θα είναι απλούστερο, επειδή υπάρχει ένας μηχανισμός διαχείρισης κρίσεων, ο οποίος ισχύει μέχρι το 2013. «Αυτό αφαιρεί από τις υπερχρεωμένες χώρες ένα μέρος της πίεσης να επιλύσουν τα τεράστια δημοσιονομικά τους προβλήματα μέσα σε λίγα χρόνια».

Πολλοί ειδικοί τάσσονται υπέρ ενός κάπως πιο αργού – και πιθανόν ρεαλιστικού – τρόπου προσέγγισης της μείωσης του χρέους. «Δώστε στην Ελλάδα και την Πορτογαλία περισσότερο χρόνο», τονίζει π.χ. ο οικονομολόγος William Rhodes στους Financial Times.

Χρειάζονται υποστήριξη και περισσότερο χρόνο, προκειμένου να αποδώσουν τα προγράμματα λιτότητας, λέει ο 75χρονος, ο οποίος ήταν μέλος αρκετών οργάνων, που ασχολήθηκαν με τη μείωση του χρέους χωρών της Λατινικής Αμερικής κατά την κρίση της δεκαετίας του ’80 και με την Ασιατική κρίση στα τέλη της δεκαετίας του ’90.

Τα προγράμματα λιτότητας είναι πάντοτε μια δυσάρεστη υπόθεση. Αυτό δείχνει το παράδειγμα της Ελλάδας: Μόλις πρόσφατα, ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε νέο πακέτο μέτρων ύψους 23 δις ευρώ και την πώληση κρατικής περιουσίας ύψους 50 δις ευρώ. Ωστόσο η οικονομία της χώρας δεν άντεξε μέχρι τώρα τη μεταστροφή από την πολυετή διαφθορά στην επείγουσα δημοσιονομική εγκράτεια.

Έχοντας πάρει φωτιά από τα μέτρα λιτότητας, βρίσκεται σε καθοδική τροχιά, η οποία μπορεί να οδηγήσει και φέτος σε μείωση του ΑΕΠ. Η μείωση του ΑΕΠ και τα αυξανόμενα χρέη αποτελούν καταστροφικό μίγμα, το οποίο οδηγεί σε εκρηκτική αύξηση του χρέους. Μέχρι το 2013 η Ελλάδα μπορεί, για παράδειγμα, να έχει χρέος ύψους 160% του ΑΕΠ…