Η Λισσαβόνα βρίσκεται για τρίτη φορά από την Επανάσταση των Γαρυφάλλων του 1974 κάτω από την ομπρέλα του ΔΝΤ, ενώ η τεράστια κοινωνική και οικονομική κρίση οδηγεί το ΚΚ Πορτογαλίας και το Μπλόκο να αντιμετωπίσουν με ωριμότητα τις προκλήσεις μιας συνεργασίας για μια αριστερή και αντικαπιταλιστική αντιπολίτευση στην χώρα.

Ads

Ο Χόρχε Κόστα, μέλος της διεύθυνσης και βουλευτής του Μπλόκου, καταγγέλλει στην «Εποχή» τις προσπάθειες της τρόικας να επιβάλει μια διαχείριση της κρίσης με τη συμμετοχή της δεξιάς και των σοσιαλιστών, περιγράφοντας παράλληλα τις αντιστάσεις της κοινωνίας και της αριστεράς στη λιτότητα.

Από την Εποχή της 17/4/2011. Τη συνέντευξη πήρε ο Αργύρης Παναγόπουλος

Η Πορτογαλία ακολουθεί την Ελλάδα και την Ιρλανδία, ενώ έχει ξεκινήσει στην πράξη και η προεκλογική εκστρατεία …

Η παρέμβαση του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης πραγματοποιείται στο μέσον μιας προεκλογικής περιόδου, όταν η κυβέρνηση έπεσε γιατί δεν πέρασε το τέταρτο πακέτο λιτότητας από το κοινοβούλιο. Την ίδια στιγμή πραγματοποιείται μια δομική αλλαγή στην πολιτική της χώρας, που αφορά τα δύο κόμματα της δεξιάς, τους Σοσιαλδημοκράτες (PSD) και το Λαϊκό Κόμμα (CDS-PP), τους Σοσιαλιστές του PS, τον πρόεδρο της δημοκρατίας και όλα τα μεγάλα αφεντικά και επιχειρηματίες, με άξονα τους τραπεζίτες. Προωθούν μια συμφωνία ανάμεσα στα τρία κόμματα από τη μία και το ΔΝΤ και την ΕΕ από την άλλη, για να επιβάλουν τα μέτρα λιτότητας που σχεδιάζει η τρόικα.

Το περιεχόμενο τους στηρίζεται στο τέταρτο πρόγραμμα λιτότητας, το αποκαλούμενο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 4, που είχε παρουσιάσει το Σοσιαλιστικό Κόμμα στο κοινοβούλιο και που είχε απορριφθεί από όλη την αντιπολίτευση, συμπεριλαμβανομένης και της δεξιάς!

Δεν δημιουργείται έτσι κάποιο πρόβλημα;

Η δεξιά αντιμετωπίζει μεγάλο προβλήματα για αυτό. Έριξε την κυβέρνηση για να αντιπαρατεθεί στη λιτότητα και τώρα δέχεται πιέσεις για να αποδεχθεί το ίδιο και χειρότερο σχέδιο λιτότητας. Η δεξιά δεν έχει άλλη επιλογή από το να αποδεχθεί τη λιτότητα που επιβάλλει το μεγάλο κεφάλαιο, γιατί αυτό ακριβώς εκπροσωπεί. Μεγάλο κεφάλαιο και τραπεζίτες πιέζουν ασφυκτικά για μια οικουμενική κυβέρνηση. Δεν τους ενδιαφέρουν τα εκλογικά αποτελέσματα και το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές. Η αριστερά, Μπλόκο και ΚΚ της Πορτογαλίας, απέρριψε στη βουλή και τα τέσσερα προγράμματα λιτότητας και ετοιμαζόμαστε να κατεβούμε ο καθένας αυτόνομα στις εκλογές του Ιουνίου. Πραγματοποίησαν, όμως, μια ιστορική συνάντηση…

Που πραγματοποιήθηκε με την πρωτοβουλία του Μπλόκου …

Ασφαλώς. Με βάση την κρισιμότητα της κατάστασης ζητήσαμε μια συνάντηση με το ΚΚ και την αποδέχθηκε. Για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια. Συμφωνήσαμε ότι υπάρχει η ανάγκη σύγκλισης των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που αντιπαλεύουν τη λιτότητα, την παρουσίαση μιας εναλλακτικής πολιτικής απέναντι στη λιτότητα, την ύφεση, στις συνταγές του ΔΝΤ, της ΕΕ και της αστικής τάξης, των ισχυρών και πλούσιων χωρών της Ευρώπης που παρεμβαίνουν στα εσωτερικά της χώρας μας, όπως ακριβώς έκαναν στην Ελλάδα και την Ιρλανδία. Η συνάντηση αυτή σηματοδοτεί ότι η αντιπολίτευση της αριστεράς ετοιμάζεται να δώσει την πολιτική της μάχη με μεγαλύτερη ευθύνη και ωριμότητα, μπροστά στις αλλαγές που πραγματοποιούνται, και με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Η ιδέα για μια κυβέρνηση της αριστεράς με άξονα το ΚΚ της Πορτογαλίας και το Μπλόκο αποτελεί μια κοινή εναλλακτική πρόταση – λύση για να βγούμε από την κρίση και να αντιμετωπίσουμε τις πιέσεις του κεφαλαίου.

Χαρακτήρισες ιστορική της συνάντηση. Όπως καταλαβαίνεις μας ενδιαφέρει πάρα πολύ στην Ελλάδα. Αποτέλεσε ώριμο καρπό της πολιτικής του Μπλόκου ή οφείλεται στις τελευταίες εξελίξεις;

Υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στην πολιτική του ΚΚ και του Μπλόκου Αριστεράς. Σε ό,τι αφορά όμως την ανάλυση για την κατάσταση της χώρας, τα μέτρα λιτότητας και την αντιπαράθεση με το ΔΝΤ και την ΕΕ έχουμε αρκετά μεγάλη σύγκλιση απόψεων. Θα το πω πιο απλά και με αριθμούς: στα τέσσερα πέμπτα των ψηφοφοριών στο κοινοβούλιο έχουμε τις ίδιες θέσεις. Το γεγονός αυτό και μόνο υποχρεώνει τις δύο αυτές πολιτικές δυνάμεις να ακολουθήσουν μια ενωτική πολιτική σε αυτή τη δύσκολη πολιτική και οικονομική συγκυρία. Αποτελεί καθήκον να δείξουν στον κόσμο της αριστεράς και το λαό ότι προσπαθούν να αναζητήσουν νέους δρόμους για διέξοδο από την κρίση που μας επιβάλλουν. Τουλάχιστον να δείξουν στην κοινωνία ότι όσοι αντιστέκονται στη λιτότητα μπορούν να κάνουν κοινούς αγώνες. Το Μπλόκο δεν διακατέχεται από την αντιπαράθεση με τις δυνάμεις της αριστεράς. Ο πολιτικός μας αντίπαλος ήταν και θα είναι η δεξιά, οι κυβερνήσεις και το κεφάλαιο.

Ο σοσιαλιστής Μανουέλ Αλέγκρε, που υποστηρίξατε στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές, ζήτησε να αφήσετε ανοικτή την πόρτα του διαλόγου ανάμεσα στο ΚΚ και το Μπλόκο και στο ΣΚ. Βλέπετε να υπάρχουν εξελίξεις στο εσωτερικό του ΣΚ μετά την προσφυγή στην τρόικα;

Κάτι τέτοιο θα είναι πολύ δύσκολο. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα μόλις ολοκλήρωσε ένα συνεδρίο που ενίσχυσε τη θέση του Σόκρατες και αποδέχθηκε το νεοφιλελευθερισμό ως πάγια πολιτική του. Δεν φαίνεται να υπάρχει περιθώριο για ποιοτική αλλαγή στην πολιτική των σοσιαλιστών. Σε ό,τι αφορά τις πιέσεις ΔΝΤ και ΕΕ δεν υπάρχει στο εσωτερικό του ΣΚ καμιά ισχυρή κριτική φωνή. Προσανατολίζεται στην πλήρη αποδοχή της τρόικας, του οικουμενικού μπλοκ εξουσίας και της λιτότητας. Ιστορικά, όμως, κάθε φορά που το ΣΚ κυβέρνησε μαζί με τη δεξιά αντιμετώπισε βαθιές κρίσεις και προβλήματα. Υπάρχουν και διασπάσεις. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι θα συμβεί με αυτή την τεράστια οικονομική και κοινωνική κρίση της χώρας.

Το συνδικάτα του δημόσιου τομέα προγραμματίζουν νέα γενική απεργία στις αρχές Μαΐου. Είχατε την κινητοποίηση του κινήματος «Μια γενιά στα σκουπίδια». Γενικεύεται η αντίδραση της κοινωνίας στη λιτότητα;

Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικό το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκε μια, ουσιαστικά, αυθόρμητη κινητοποίηση περίπου τριακοσίων χιλιάδων νέων στις δέκα μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Συγκεντρώσεις που οργανώθηκαν από μια μικρή ομάδα νέων σε επισφαλείς εργασίες που χρησιμοποίησαν τα κοινωνικά δίκτυα και κυρίως το Facebook. Με μεγάλη αυτονομία και αυθορμητισμό άσκησαν κριτική στις επισφαλείς σχέσεις εργασίας, που αποτελούν ένα είδος μεσαιωνικής εργασίας στη σύγχρονη εποχή που ζούμε. Το φαινόμενο αυτό έδειξε ότι η νεολαία παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις και υπάρχει η διάθεση για πολιτική συμμετοχή στα κοινά. Η κοινωνία ολόκληρη παρακολουθεί τις εξελίξεις. Αυτό δίνει ψυχή στην αριστερά, για να μπορέσουμε να οικοδομήσουμε μια εναλλακτική λύση έναντι των κομμάτων της λιτότητας.

Υπάρχουν ενδείξεις για τη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος ενόψει βουλευτικών εκλογών;

Ίσως είναι ακόμη πολύ νωρίς. Υπάρχουν αντιφατικές ενδείξεις. Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές είχαμε αρκετά μεγάλα ποσοστά αποχής με λευκά και άκυρα. Στοιχεία που δείχνουν ότι υπάρχει κορεσμός από την πολιτική, έλλειψη ελπίδας και εναλλακτικής λύσης. Την ίδια στιγμή είδαμε τεράστιες διαδηλώσεις και απεργίες από την αρχή της κρίσης. Οι διαμαρτυρίες των νέων στις 12 Μαρτίου είναι πολύ πρόσφατες και δείχνουν το κλίμα. Υπάρχουν τομείς της κοινωνίας που είναι έτοιμοι να κινητοποιηθούν και πιθανώς να παρασύρουν και άλλους για να ψηφίσουν υπέρ μια αντικαπιταλιστικής αριστεράς στις προσεχείς εκλογές.

Στις 7 και 8 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί το συνέδριό σας. Από τις 28 Φεβρουαρίου του 1999 και την εκλογή δύο βουλευτών, εκλέξατε 16 βουλευτές το 2009. Μέσα σε δώδεκα χρόνια γίνατε το μεγαλύτερο κόμμα της αριστεράς. Ποιες είναι οι προκλήσεις του συνεδρίου σας;

Η προσφυγή στο ΔΝΤ και την ΕΕ ανοίγει ένα νέο πολιτικό κύκλο για την κατάσταση της χώρας, που είναι διαφορετικός από τα προηγούμενα προγράμματα λιτότητας. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια ολική και καθολική κρίση: χρηματοοικονομική, πολιτική, κοινωνική. Πρέπει να επεξεργαστούμε ένα εναλλακτικό σχέδιο. Δεν αρκεί μόνο να καταγγέλλουμε και να απορρίπτουμε το δικομματισμό – διπολισμό ανάμεσα στις κεντρώες δυνάμεις. Χρειαζόμαστε ένα κοινωνικό πρόγραμμα διόρθωσης της οικονομικής πολιτικής για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την κατοχύρωση των εργασιακών δικαιωμάτων και την αντιμετώπιση του χρέους χωρίς να πέφτει και αυτό στην πλάτη των εργαζομένων και των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων. Υπάρχει η ανάγκη ενός λαϊκού λογιστικού ελέγχου του χρέους και επαναδιαπραγμάτευσης του, όπως ακριβώς προτείνει και ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να αντιμετωπιστεί και το χρέος του ιδιωτικού τομέα, που στην Πορτογαλία είναι τριπλάσιο από το δημόσιο. Μόνο η σοσιαλιστική και αντικαπιταλιστική αριστερά μπορεί να αντιπαρατεθεί με την τρόικα, τους τραπεζίτες και τα κόμματα που μας οδήγησαν ή ετοιμάζονται να διαπραγματευθούν την αποκαλούμενη διάσωση της χώρας. Η αριστερά αυτή πρέπει να βγει επιβεβαιωμένη στο πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο από τη δοκιμασία των εκλογών.