Το τελευταίο κύμα δημοσκοπήσεων, πέραν του εύρους της διαφοράς ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ και πέραν του πάγιου πλέον ζητήματος αξιοπιστίας των μετρήσεων, έχει έναν κομβικό κοινό τόπο κι ένα ενδιαφέρον νέο πολιτικό στοιχείο. Ο κοινός τόπος είναι πως το Μακεδονικό, το ζήτημα που προβλήθηκε τους τελευταίους μήνες ως δυνάμει απειλή νέου εθνικού διχασμού, δεν επηρεάζει καίρια – και μέχρι στιγμής τουλάχιστον – την πρόθεση ψήφου. Και το νέο στοιχείο είναι πως η μεγάλη πλειοψηφία των ψηφοφόρων που επέλεξε ΣΥΡΙΖΑ στις προηγούμενες εκλογές συμφωνεί με το άνοιγμα στην κεντροαριστερά.

Ως προς το πρώτο σκέλος, έχει ειδική σημασία το γεγονός πως το περιορισμένο αποτύπωμα του Μακεδονικού  καταγράφεται σε τέσσερις συνεχόμενες δημοσκοπήσεις οι οποίες εγιναν κατά την κορύφωση των τεκτονικών πολιτικών επιδράσεων της συμφωνίας των Πρεσπών – από τις μετρήσεις της Metron Analysis για τα Νέα και της Vox Pop για το Documento την περασμένη εβδομάδα έως τις δύο νέες δημοσκοπήσεις αυτού του Σαββατοκύριακου, της Prorata για την ΕΦΣΥΝ και της Kappa Research για το Εθνος.

Πρόκειται για μια διαπίστωση που, ασχέτως της δημόσιας πολεμικής ρητορικής, αποτιμάται, αξιολογείται και αξιοποιείται αναλόγως από τα κομματικά επιτελεία, με πρώτο εκείνο της Νέας Δημοκρατίας. Και τούτο διότι, όπως λέει στο Τvxs.gr έμπειρος δημοσκόπος, η ΝΔ κινδυνεύει με στρατηγικό εγκλωβισμό στο θέμα των Πρεσπών, καθώς τα ποιοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων εμπεριέχουν πλέον την προφανή απειλή: Είναι η απειλή αυτοακύρωσης του “εθνικοπατριωτικού” της αφηγήματος και  διάχυσης των ψήφων του αντίστοιχου ακροατηρίου σε κόμματα και σχήματα που κινούνται ακόμη πιο δεξιά της ΝΔ, ανεξαρτήτως του εάν εν τέλει θα μπουν ή όχι στην Βουλή.

“Η ΝΔ μπήκε μετωπικά απέναντι στην συμφωνία των Πρεσπών“, λέει ο ίδιος δημοσκόπος, “απενοχοποίησε” ακόμη και τις πλέον ακραίες εθνικιστικές εκφράσεις, αλλά από την πρώτη στιγμή κατέστησε σαφές πως θα την εφαρμόσει. Μπροστά σ’ αυτή την πραγματικότητα, δεν είναι λίγοι οι ψηφοφόροι του “μακεδονικού μετώπου”, κυρίως στην βόρεια Ελλάδα, που “προτιμούν να πάνε απ’ ευθείας στην πλευρά της ολοκληρωτικής σύγκρουσης και ανατροπής, είτε πρόκειται για την Χρυσή Αυγή, είτε για το κόμμα του Βελόπουλου, είτε για τους ίδιους τους διοργανωτές των συλλαλητηρίων”.

Εδώ, την δική του αξία ίσως έχει και το χθεσινό ρεπορτάζ της “Εστίας”, το οποίο επικαλείται τα ευρήματα “απόρρητης δημοσκόπησης” που έγινε τον τελευταία μήνα πανελλαδικά σε δείγμα 10.000 ατόμων και αφορά την ψήφο στις ευρωεκλογές. Κατά το ρεπορτάζ σ’ αυτήν την δημοσκόπηση, υπάρχουν δύο διαπιστώσεις που προκαλούν σοβαρό προβληματισμό στα κομματικά επιτελεία: Η πρώτη είναι πως το 23% των ερωτηθέντων συμμερίζεται τις απόψεις Σαλβίνι, του ιταλού υπουργού Εσωτερικών και ηγέτης της Λέγκας, για το μεταναστευτικό και την ανάγκη προστασίας των εθνικών συνόρων. Η δεύτερη διαπίστωση είναι ότι στην πρόθεση ψήφου για τις ευρωεκλογές του Μαίου η Χρυσή Αυγή εμφανίζεται να έχει διψήφια ποσοστά σε όλους τους νομούς της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας.

Η εικόνα αυτή ενδεχομένως και να αιτιολογεί την εμφανή προσπάθεια του Κυριάκου Μητσοτάκη για στροφή προς το κέντρο κυρίως δια της οικονομίας – μια προσπάθεια, πάντως, που πολύ δύσκολα θα περάσει από τις κομματικές συμπληγάδες του συστήματος Σαμαρά-Γεωργιάδη και παραμένει αμφίβολο εάν πλέον έχει χρόνο και δυναμική ωρίμανσης και στο εκλογικό σώμα.

Στην άλλη πλευρά, στον ΣΥΡΙΖΑ και στο Μαξίμου οι εν λόγω τάσεις διαμορφώνουν μεν προσδοκίες ανατροπής των δημοσκοπικών δεδομένων – πρόκειται όμως για προσδοκίες που, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, προσκρούουν σε δύο παράγοντας: Στο γεγονός ότι, παρά την θετική απήχηση στην κοινωνία, η κυβέρνηση δεν εισπράττει ακόμη απτά κέρδη από τα θετικά οικονομικά μέτρα, και την σταθερά χαμηλή συσπείρωση των ψηφοφόρων του κόμματος που εμπεριέχει τον κίνδυνο υψηλής αποχής. Ως ενθαρρυντικό στοιχείο για τις στρατηγικές επιλογές του Αλέξη Τσίπρα εκλαμβάνεται η στήριξη που δείχνει να έχει το άνοιγμα προς την κεντροαριστερά – μια στήριξη που σύμφωνα με την δημοσκόπηση της Prorata για την ΕΦΣΥΝ παρέχεται από το 68% των ψηφοφόρων που στις προηγούμενες εκλογές επέλεξαν ΣΥΡΙΖΑ.

Στο επιτελείο του Μαξίμου εκτιμάται πως η στήριξη αυτή, όπως και αυτή καθαυτή η απήχηση του όλου εγχειρήματος, θα ενισχυθεί περαιτέρω μετά το πολιτικό “διαζύγιο” με τους ΑΝΕΛ και τον Πάνο Καμμένο. Το ερώτημα, ωστόσο, είναι σε ποιους κοινωνικούς και πολιτικούς χώρους μπορεί να “σχηματοποιηθεί” και να αποκτήσει μεγαλύτερη δυναμική αυτή η λεγόμενη “προοδευτική συμμαχία”, ενώ δεν περνά απαρατήρητο και το γεγονός πως δεν καταγράφεται ανάλογη στήριξη του ανοίγματος προς την κεντροαριστερά και από όλα τα στελέχη του παραδοσιακού, κομματικού μηχανισμού του ΣΥΡΙΖΑ…