Επίκαιρο και διαχρονικό, το σπουδαίο φιλμ του Μαρκ Ρότεμουντ, καταγράφει με πιστότητα και σεβασμό, την πραγματική ιστορία του αγώνα της Σόφι Σολ και της οργάνωσης «Λευκό Ρόδο», απέναντι στον ναζισμό, σε μια ταινία που σημάδεψε το σύγχρονο Γερμανικό Σινεμά. Οι «Τελευταίες Ημέρες της Σόφι Σολ», που διαδραματίζονται στα τέλη του Φλεβάρη του 1943, τιμήθηκαν δικαίως με μία Υποψηφιότητα για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Ads

Το 1943 και ενώ ο Χίτλερ συνεχίζει τον πόλεμο στην Ευρώπη, μια ομάδα φοιτητών στο Μόναχο, βρίσκουν τον τρόπο να αντιδράσουν δημιουργώντας την αντιστασιακή οργάνωση «Λευκό Ρόδο». Τα αδέρφια Χανς και Σοφί Σολ, ψυχή της νεανικής οργάνωσης συλλαμβάνονται στις 18 Φεβρουαρίου του 1943 στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου ενώ μοιράζουν προκηρύξεις κατά του ναζιστικού καθεστώτος.

image

Η Γκεστάπο ανακρίνει σχεδόν ακατάπαυστα για τέσσερις ημέρες την Σοφί Σολ. Αυτές οι ανακρίσεις, στις οποίες επικεντρώνεται η ταινία, εξελίσσονται σε μια σκληρή αναμέτρηση ανάμεσα στην 21χρονη φοιτήτρια και τον ανακριτή.

Ads

Μετά από μια σύντομη, θεαματική δίκη – παρωδία, στις 22 Φεβρουαρίου του 1943, η Σοφί Σολ, ο αδερφός της Χανς καθώς και ένα ακόμη μέλος του κινήματος «Λευκό Ρόδο», ο Κρίστοφ Προμπστ, καταδικάζονται σε θάνατο και οδηγούνται άμεσα την ίδια κιόλας ημέρα στη λαιμητόμο.

image

Η ταινία «Οι Τελευταίες Ημέρες της Σόφι Σολ», είναι βασισμένη σε αρχειακό υλικό της Γκεστάπο που ανακαλύφθηκε στα μέχρι πρότινος θαμμένα αρχεία της Ανατολικής Γερμανίας.

Ο Μαρκ Ρότεμουντ, βασισμένος στο καλογραμμένο σενάριο του Φρεντ Μπράινερσντορφερ, παρουσιάζει μία ευαίσθητη και ανοιχτόμυαλη ματιά στα ιστορικά δεδομένα της εποχής. Ο Γερμανός σκηνοθέτης, ξαναζωντανεύει την μυθική φιγούρα της Σόφι Σολ, μέσα από το πρόσωπο της χαρισματικής Γιούλια Γεντς, την οποία είχαμε απολαύσει και στο παρελθόν σε αξιόλογες ταινίες, όπως «Οι μέρες της αφθονίας σας είναι μετρημένες / The Edukators» του 2004 και το δημοφιλές φιλμ «Η Πτώση / Downfall», επίσης του 2004. Η νεαρή ηθοποιός καταφέρνει να αποδώσει τις τελευταίες ημέρες μιας καταδικασμένης σε θάνατο γυναίκας, σε έναν θρίαμβο πάθους, ηρωισμού και ανθρωπισμού, που δεν γνωρίζει σύνορα.

image

«Η πρώτη μας προσέγγιση των πρακτικών της Γκεστάμπο σχετικά με το κίνημα «Λευκό Ρόδο» έγινε μ’ ένα περίεργο μείγμα απέχθειας, ενθουσιασμού και ευλάβειας. Διαβάζοντας προσεκτικά τα πρακτικά, δεν μπορείς παρά να εντυπωσιαστείς από την αρχή της ανάκρισης, από το πόσο επιδέξια τα δύο αδέρφια αρνούνται τα πάντα και με τη απέραντη μαεστρία η Σόφι Σολ καταφέρνει να σωθεί. Σύντομα όμως έρχονται τα αδιάψευστα, ενοχοποιητικά στοιχεία, η ομολογία και η μεθοδευμένη προσπάθεια του ανακριτή Mohr να μάθει τα ονόματα και των άλλων συνωμοτών. Στη συνέχεια ακολουθούν οι αγωνιώδεις, μαρτυρικές ώρες της Σόφι Σολ προσπαθώντας να μην επονομάσει φίλους και μέλη του κινήματος. Και τέλος τα πρακτικά φανερώνουν το πώς η Sophie απέρριψε την πρόταση που της έκανε ο Mohr για πιο ευνοϊκή ποινή με αντάλλαγμα να προδώσει τις ιδέες της.» – αναφέρουν χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης της ταινίας Μαρκ Ρότεμουντ και ο σεναριογράφος Φρεντ Μπράινερσντορφερ, συμπληρώνοντας:

image

«Βέβαια, μια λιγότερο κριτική ανάγνωση των πρακτικών θα μπορούσε να δώσει την λανθασμένη εντύπωση ότι τα αδέρφια κατονόμασαν γρήγορα και με σχετική ευκολία τα ονόματα των φίλων και συνεργατών τους. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι έχουμε να κάνουμε με τα πρακτικά του αυτουργού. Το στυλ και η φρασεολογία επιβεβαιώνουν ότι τα πρακτικά συντάχθηκαν από τον Ανακριτή. Αυτό αντικατοπτρίζει μια ισχυρή παράδοση πρακτικής των Δικαστηρίων και της Αστυνομίας στην Γερμανία, την οποία δεν επινόησαν οι Ναζί και χρησιμοποιείται με τον ίδιο τρόπο μέχρι σήμερα. Ο ανακριτής κάνει ερωτήσεις, κρατά σημειώσεις και υπαγορεύει τα πρακτικά σε μορφή περίληψης παρουσία του κατηγορούμενου. Ερωτήσεις και απαντήσεις προστίθενται μόνο αργότερα, εάν κάποια σημεία του κείμενου μετά την ολοκλήρωση του παραμένουν αδιευκρίνιστα. Συνοπτικά, στην περίπτωση των αρχείων της Σόφι Σολ, είναι η φωνή του Mohr, η δική του αντίληψη των γεγονότων και όχι οι δηλώσεις της που καθορίζουν το περιεχόμενο των πρακτικών. Τα σχόλια του Mohr, οι χειρονομίες του, οι προσπάθειες εκφοβισμού της και άλλες πρακτικές που πιθανόν χρησιμοποίησε δεν καταγράφονται πουθενά. Ούτε και οι αντιδράσεις της Σόφι Σολ. Αυτό όμως που προκύπτει από τα κείμενα είναι στοιχεία μιας πολιτικής συζήτησης και οι θαρραλέες δηλώσεις της Σόφι Σολ.»

Η ταινία απέσπασε πολλές διακρίσεις: Υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής και Αργυρή Άρκτος Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Γυναικείας Ερμηνείας στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Βερολίνου, Βραβείο Κοινού και Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου, καθώς και Βραβείο Κοινού και Γυναικείας Ερμηνείας στα Γερμανικά Κινηματογραφικά Βραβεία του 2005.

image

Οι Τελευταίες Ημέρες της Σόφι Σολ / Sophie Scholl: Die letzten Tage / Sophie Scholl: The Final Days
Σκηνοθεσία: Μαρκ Ρότεμουντ
Σενάριο: Φρεντ Μπράινερσντορφερ
Πρωταγωνιστούν: Γιούλια Γεντς, Φραντς Σταμπερ, Λίλι Γιουνγκ, Κλάους Χεντλ, Νόρμπερτ Χέκνερ
Φωτογραφία: Μάρτιν Λάνγκερ
Μοντάζ: Χανς Φουνκ
Μουσική: Ράινχολντ Χάιλ, Τζόνι Κλίμεκ
Έτος Παραγωγής: 2005
Χώρα Παραγωγής: Γερμανία
Διάρκεια: 120 λεπτά