Από τον Ντέιβιντ Μπέκαμ και τη Τζένιφερ Λόπεζ, την Όπρα Γουίνφρεϊ και τη Βαϊόλα Ντέιβις, μέχρι το Σιλβέστερ Σταλόνε, τη Μισέλ Ομπάμα και την Τέιλορ Σουίφτ, τα ντοκιμαντέρ που πρωτοκυκλοφόρησαν στο Netflix, κρύβουν ένα μυστικό ψυχικής ενδυνάμωσης και ενθάρρυνσης που επιφυλάσσει για τον θεατή η δύναμη της αφήγησης μιας ιστορίας.

Μπορεί πια να μην είμαστε γύρω από το τζάκι να ακούμε τα παραμύθια του παππού και της γιαγιάς, όμως η παρηγορητική ισχύς των ιστοριών δεν χάνεται, ακόμη κι όταν γεμίζει από το γκλάμουρ και το στραφτάλισμα του Χόλιγουντ εν είδει ντοκιμαντέρ.

Σύμφωνα με το Κεν Άνταμς, τον σεναριογράφο της θρυλικής Pixar της Disney για να πεις μια ιστορία, χρειάζεσαι πολύ απλά, ταπεινά θα έλεγε κανείς, υλικά που συνοψίζονται στις εξής φράσεις-στάδια, τον περιβόητο πλέον τρόπο της Pixar να δημιουργεί μαγεία στις ψυχές των ανθρώπων:

1. Μια φορά κι έναν καιρό ήταν…
2. Κάθε μέρα…
3. Μια μέρα όμως…
4. Επειδή…
5. Μέχρι που τελικά…
6. Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα…

Ποιο είναι το μυστικό, λοιπόν, της αφήγησης; Μα, η δομή, η συγκρότηση και ο τρόπος να αφηγηθείς τη ζωή σου, όσα σε απασχολούν και κυρίως να μοιραστείς με τους άλλους την εμπειρία σου.

Η δύναμη της αφήγησης

Σ’ αυτή τη χαοτική εποχή που οι δομές κλονίζονται και αλλάζουν, υπάρχει μια βαθιά πανανθρώπινη σταθερά: Η δυνατότητα και κυρίως η ανάγκη να πεις την ιστορία σου, να αφηγηθείς δηλαδή τον εαυτόν σου και γιατί όχι; Να ξαναγράψεις το σενάριο της ζωή σου, εάν βρίσκεις το κουράγιο. Όχι, μόνο μία φορά…

Κάποιοι από τους πιο λαμπερούς σταρ, το κάνουν και το ξανακάνουν. Το «μεγάλο μάθημα» από τις παραγωγές του Netflix στις αληθινές ιστορίες που μας αφηγούνται, δεν είναι άλλο από τη διαρκή επανεφεύρεση του εαυτού και της ζωής.

Το ντοκιμαντέρ για τον Ντέιβιντ Μπέκαμ, μπορεί να υπερπροβλήθηκε από τα ΜΜΕ για κουτσομπολίστικα -εντελώς αμελητέα μέσα στην ιστορία στοιχεία, εάν απάτησε ή όχι τη γυναίκα του δηλαδή- ωστόσο η πορεία αυτού του πιτσιρικά που έγινε ένας από τους πιο ταλαντούχους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών, αποτελεί μνημειώδη ιστορία ψυχικής ενδυνάμωσης.

Το πώς ένας άνθρωπος με επιμονή, υπομονή, τεράστια αποθεματικά μέσα του, προφανές ταλέντο που καλλιέργησε μανιασμένα, κατόρθωσε να επιδείξει τεράστια ανθεκτικότητα στις αντιξοότητες και τις στροφές της ζωής και της καριέρας του, μα, κυρίως να μην προδώσει μέσα του εκείνο το αγόρι που κλωτσούσε την μπάλα κι ίσως να καταπιέστηκε από την πατρική φιγούρα δίπλα του.

Ο ήρωας που πετυχαίνει την αποστολή του

Από έναν βάναυσο κυριολεκτικά πατέρα, ξεπήδησε και ο μοναδικός Σιλβέστερ Σταλόνε. Ένας καλλιτέχνης, ένας ποιητής, ένας αρτίστας αληθινός που όμως έχουμε όλοι στον μυαλό μας σαν έναν ίσως από τους πιο γυμνασμένους ανθρώπους στον πλανήτη.

Έναν σκληροτράχηλο τύπο που αμυδρά μιλούσε στις ταινίες του. Όμως η ιστορία του «Sly» είναι η γλυκόπικρη, συναισθηματική πλευρά ενός ανθρώπου που σημαδεύτηκε από την κοιλιά της μάνας του ήδη με μια ελαφριά παράλυση στα χείλη και την ανάγκη να αμυνθεί απέναντι σε έναν βίαιο μέχρι τέλους πατέρα.

Ο Σιλβέστερ Σταλόνε που έπρεπε να κατακτήσει τη ζωή του, να παλέψει σαν τον ήρωά του τον θρυλικό Ρόκυ, μα, το έκανε μέσα από την τέχνη, την καλλιέργεια, τον πολιτισμό, την αλήθεια του. Ένας άνθρωπος που επέλεξε τη θεραπεία από την τοξικότητα.

Γυναικεία ενδυνάμωση

Εάν από την Τζένιφερ Λόπεζ, θυμάστε μόνο τους γάμους και τους γλουτούς της, τότε δεν έχετε παρά να δείτε το ντοκιμαντέρ για κείνη που φτιάχτηκε με αφορμή τη συμμετοχή της στο ημίχρονο του Super Bowl.

Εκεί αποκαλύπτεται η οπτική της, η δύναμή της, το πάθος της για τον χορό, τη μουσική, το θέαμα. Μια ιστορία γυναικείας ενδυνάμωσης.

Άλλωστε η Όπρα Γουίνφρεϊ συνομιλώντας με τη Βαϊόλα Ντέιβις στο ομώνυμο ντοκιμαντέρ τους που αφορά το βιογραφικό βιβλίο τη δεύτερης, έχουν να πουν πολλές ιστορίες για το πώς μια γυναίκα χωρίς καμία πρακτική προϋπόθεση στη ζωή της, μπορεί να φτάσει να κατακτήσει το Χόλιγουντ με την ηθοποιία και το υποκριτικό της ταλέντο.

Να βρει την αγάπη, να νιώσει ασφαλής κι εντέλει να «κατακτήσει» τον ίδιο της τον εαυτό.

Ενώ η Μισέλ Ομπάμα θα «πει» τη δική της ζωή -και στην κοινή παράλληλη πορεία με τον Μπαράκ Ομπάμα- απλώς ακολουθώντας τα χνάρια της είτε στην προεκλογική καμπάνια είτε στην περιοδεία προώθησης για το δικό της προσωπικό βιβλίο.

Αυτές όλες οι γυναίκες με τα ευάλωτα σημεία τους, με τις απίστευτες δυναμικές τους, με τις αντοχές, την ανθεκτικότητα, το λύγισμα στα δύσκολα, πραγματικά αποδεικνύονται μεγάλες ηρωίδες που μπορούν να εμπνεύσουν το κουράγιο, την αλλαγή, το σθένος.

Αυτή η λαμπερή ζωή τους στα φώτα της δημοσιότητας δεν είναι μόνο γκλαμουράτη και εφετζίδικη, αλλά κρύβει από κάτω πολύ πόνο, αγώνα, δάκρυα, ελπίδες, ματαίωση και προσωπική αλήθεια, και φυσικά πολύ δουλειά.

Οι πληγωμένοι θεραπευτές

Οι άλλοι σταρ της εποχής μας -αναπόφευκτα- είναι οι ψυχίατροι. Ο Γκαμπόρ Ματέ από τη μία, ένα αγόρι που γλίτωσε το ναζιστικό Ολοκαύτωμα αλλά κουβάλησε το συλλογικό του τραύμα της εγκατάλειψης μέχρι τέλους και ο Φιλ Στατζ από την άλλη που παλεύει από πολύ νωρίς με το Πάρκινσον, είναι δυο προσωπικότητες που σε μαγεύουν.

Με τη βαθιά τους βουτιά στον εαυτόν τους και στον άνθρωπο γενικότερα, με τη γνώση τους, με την ανθρωπιά τους, μα, κυρίως με τη δική τους ανάγκη να θεραπευτούν οι ίδιοι, σπρώχνουν όσους το χρειάζονται προς την ίδια κατεύθυνση.

Με τα εργαλεία της ψυχής ο Φιλ Στατζ, με τη σοφία του τραύματος ο Γκαμπόρ Ματέ.

Εάν παλιότερα μας αρκούσε μια φιγούρα σαν την Τζόαν Ντίντιον της πάλαι ποτέ Νέας Δημοσιογραφίας για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, κι αυτή άλλωστε έχει δικαίως το δικό της ντοκιμαντέρ στο Nextflix, τώρα σ’ αυτές στις εποχές της τοξικότητας, δεν φτάνουν τα γεγονότα.

Χρειαζόμαστε την εμβριθή τους ανάλυση, έχουμε ανάγκη μέθοδο για να δουλέψουμε και να απαλλαγούμε από τις σκιές που μας περιβάλλουν.