Είναι αλήθεια: Λίγο πριν τον θάνατο κατακλυζόμαστε από εικόνες. Οι στιγμές μοιάζουν με φλας που αναβοσβήνουν μπροστά στα μάτια μας.

Οι σωματικές λειτουργίες καταρρέουν, αλλά τα μέρη του εγκεφάλου στα οποία «αποθηκεύονται» οι αναμνήσεις επηρεάζονται τελευταία.

Έρευνα σε ανθρώπους που βρέθηκαν σε απόσταση αναπνοής από τον θάνατο, δείχνει ότι το φαινόμενο σπανίως περιλαμβάνει αναδρομές με χρονολογική σειρά, όπως συμβαίνει στις ταινίες.

Μάλιστα, συχνά, το μυαλό παίζει «παιχνίδια»: Άνθρωποι ξαναζούν τις εμπειρίες τους όμως, από την άποψη εκείνων που είχαν εμπλακεί.

Η μελέτη διαπίστωσε επίσης, ότι πολλές από τις αναδρομές στο παρελθόν αφορούν στιγμές συναισθηματικά φορτισμένες.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Hadassah στην Ιερουσαλήμ ανέλυσαν επτά περιπτώσεις επιθανάτιων εμπειριών, με στοιχεία που δόθηκαν μετά από αναλυτικές συνεντεύξεις.

Από αυτές προέκυψε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο εστάλη σε 264 ανθρώπους οι οποίοι έδωσαν λεπτομερείς απαντήσεις σχετικά με την εμπειρία τους.

Η ιδέα ότι, λίγο πριν το τέλος, η ζωή αναβοσβήνει μπροστά από τα μάτια μας έχει παρουσιαστεί σε αναρίθμητα έργα της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου.

Αλλά, η έρευνα για την εξήγηση του φαινομένου είναι περιορισμένη.

Life review experience

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η νέα μελέτη ρίχνει φως στο «πιο ενδιαφέρον, συναρπαστικό διανοητικό φαινόμενο που απασχολεί τους ανθρώπους από κτίσεως κόσμου» – φαινόμενο που χαρακτηρίζουν ως «life review experience» (LRE), εμπειρία επανεξέτασης της ζωής.

Τα άτομα που πήραν μέρος στη μελέτη είπαν ότι είχαν χάσει κάθε αίσθηση του χρόνου, με τις αναμνήσεις να «έρχονται» ατάκτως από όλες τις περιόδους της ζωής τους.

Ένας από τους ανθρώπους αυτούς έγραψε: «Δεν υπάρχει γραμμική εξέλιξη, υπάρχει έλλειψη ορίων… Ήταν σαν να είμαι εκεί για αιώνες. Δεν βρισκόμουν στο χρόνο / χώρο, συνεπώς η ερώτηση αυτή είναι αδύνατο να απαντηθεί».

«Μια στιγμή και συγχρόνως χίλια χρόνια… και τα δύο μαζί και την ίδια στιγμή κανένα. Όλα συνέβησαν ταυτόχρονα. Κάποιες στιγμές από την επιθανάτια εμπειρία μου περιελάμβαναν άλλους -παρότι το μυαλό μου τους χώριζε σε γεγονότα διαφορετικά».

Ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό ήταν οι εξαιρετικά φορτισμένες συναισθηματικά εμπειρίες – συχνά με τη ματιά του άλλου.

«Ήταν σαν να μπορούσα να μπω σε έναν άλλον άνθρωπο και να αισθανθώ τον πόνο που είχε στη ζωή του …»  έγραψε κάποιος. «Μου δινόταν η δυνατότητα να δω αυτό το κομμάτι του και να νιώσω τι ένιωθε».

«Έβλεπα, ένιωθα γι ‘αυτόν (τον πατέρα μου), μοιραζόταν μαζί μου πράγματα από την παιδική του ηλικία και καταλάβαινα πόσο δύσκολες ήταν οι συνθήκες για αυτόν» αναφέρεται σε άλλη μαρτυρία. 

Κάθε ένα από τα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη είπαν ότι απέκτησαν μια νέα άποψη για τα γεγονότα και τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής τους.

Οι αυτοβιογραφικές μνήμες πεθαίνουν τελευταίες 

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το φαινόμενο πιθανώς οφείλεται στα μέρη του εγκεφάλου που αποθηκεύουν τις αυτοβιογραφικές μνήμες, όπως ο προμετωπιαίος, ο έσω κροταφικός και ο βρεγματικός φλοιός.

Πρόκειται για τμήματα του εγκεφάλου τα οποία δεν είναι ευαίσθητα στο οξυγόνο και την απώλεια αίματος κατά τους σοβαρούς τραυματισμούς, που σημαίνει ότι είναι από τις τελευταίες λειτουργίες του εγκεφάλου λίγο πριν τον θάνατο.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Consciousness and Cognition καταλήγει: «Η αναβίωση των εμπειριών είναι ένα φαινόμενο με σαφώς καθορισμένα χαρακτηριστικά, εκδοχές του οποίου μπορεί να παρατηρηθούν και σε υγιείς ανθρώπους. Αυτό σημαίνει ότι η αναπαράσταση των εμπειριών ως συνέχεια υφίσταται στο γνωστικό σύστημα, και μπορεί να εκφραστεί περαιτέρω σε ακραίες συνθήκες ψυχολογικού και σωματικού στρες».

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το φαινόμενο είναι συχνότερο μεταξύ ατόμων με υψηλή συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην αναπνοή και στις αρτηρίες μετά από καρδιακή ανακοπή.

ΠΗΓΗ: Τelegraph