Στο συμπέρασμα ότι οι απαγορευτικές πινακίδες για το κάπνισμα, όπως και ολόκληρη η αντικαπνιστική εκστρατεία που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό, δεν έχει αποτέλεσμα κατέληξαν Βρετανοί επιστήμονες. Όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές, αυτά τα μέτρα περισσότερο αυξάνουν την επιθυμία των καπνιστών να ανάψουν τσιγάρο, παρά τους αποτρέπουν από μία τέτοια ενέργεια.

Ads

Η επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον Μπράιαν Ερπ του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, παρουσίασαν τα ευρήματά τους στο ετήσιο συνέδριο της Βρετανικής Ψυχολογικής Εταιρίας στη Γλασκόβη σύμφωνα με τη «Daily Mail». Τα συμπεράσματα από τις έρευνες, επικεντρώθηκαν στο γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι, χωρίς να το συνειδητοποιούν, όταν βλέπουν το σήμα «απαγορεύεται το κάπνισμα», νιώθουν, ενστικτωδώς την επιθυμία να καπνίσουν.

Ο Ερπ υποστήριξε συγκεκριμένα ότι, τα περισσότερα δημόσια μηνύματα προστασίας της υγείας -κατά του καπνίσματος, των ναρκωτικών, του αλκοόλ- είναι διατυπωμένα με αρνητική ορολογία, (πχ «μην…»). Όπως αποδεικνύεται όμως κάτι τέτοιο μπορεί να φέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. «Είναι σαν να λες “δεν σκέφτομαι ένα ροζ ελέφαντα”. Ακόμα και μόνο που το αρνείσαι, έχεις τελικά βάλει στο νου σου τη σκέψη ενός ροζ ελέφαντα» επισήμανε ο επικεφαλής της ομάδας.

Οι έρευνες που πραγματοποίησαν οι επιστήμονες, επικεντρώθηκαν σε συγκεκριμένα ψυχολογικά πειράματα με εθελοντές καπνιστές. Αρχικά, τους έδειξαν μια σειρά από φωτογραφίες, μερικές από τις οποίες περιείχαν στο βάθος, σε ένα δυσδιάκριτο σημείο, ένα αντικαπνιστικό μήνυμα, ενώ σε άλλες φωτογραφίες δεν υπήρχαν τέτοιου είδους σήματα. Στη συνέχεια οι εθελοντές κλήθηκαν να καταγράψουν τις αντιδράσεις τους, θετικές ή αρνητικές, σε μια σειρά από άλλες εικόνες που τους έδειξαν στην οθόνη ενός υπολογιστή. Ο στόχος ήταν να φανεί η ενστικτώδης προτίμηση ή αποφυγή κάποιων ερεθισμάτων.

Όπως διαπιστώθηκε, όσοι είχαν δει προηγουμένως τις εικόνες με τα αντικαπνιστικά μηνύματα, φάνηκαν πιο επιρρεπείς στις εικόνες που σχετίζονταν με το κάπνισμα όπως τασάκια, τσιγάρα, αναπτήρες κλπ. Όπως ισχυρίστηκε ο Μπράιαν Ερπ, «πρόκειται για μια σημαντική επίδραση, που πιστεύουμε ότι έχει επιπτώσεις στην πραγματική ζωή».

Οι έρευνες συνεχίζονται μέχρι και σήμερα και παρόλο που δεν έχουν δημοσιευθεί σε κάποιο εξειδικευμένο περιοδικό, επιβεβαιώνουν ότι τα αντικαπνιστικά μηνύματα έχουν αντίθετα αποτελέσματα. Τέτοιου είδους σήματα που απαγορεύουν το κάπνισμα, όπως φαίνεται παροτρύνουν υποσυνείδητα αρκετούς ανθρώπους να ανάψουν τσιγάρο, γυρνώντας μπούμερανγκ στο βασικό τους σκοπό.