Σε «ετοιμότητα» για την επιβολή νέων κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας είναι η Ε.Ε., όπως προκύπτει από το σχέδιο δήλωσης των «28», το οποίο δημοσιεύει το Reuters. Σε «ετοιμότητα» βρίσκεται όμως και η Ρωσία και πλέον η απάντηση σε ενδεχόμενες κυρώσεις δεν αποκλείεται να είναι το βασικό εξαγωγικό της προϊόν: Το φυσικό αέριο. Αυτό όμως δεν φαίνεται τουλάχιστον σε πρώτη φάση να ανησυχεί την Ευρώπη. Το φυσικό αέριο σίγουρα αποτελεί το δυνατότερο χαρτί της Ρωσίας στον «πόλεμο κυρώσεων» με τη Δύση, όμως μπορεί στην πραγματικότητα να το χρησιμοποιήσει;

Σύμφωνα με το Reuters, οι ευρωπαίοι ηγέτες, που συναντώνται στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής, θα ζητήσουν από τους αρμόδιους αξιωματούχους τη δημιουργία μιας λίστας με ενδεχόμενες νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας σχετικά με τη στάση της και την εμπλοκή της στην ουκρανική κρίση. Όπως αναφέρεται στο σχέδιο δήλωσης «οι ηγέτες της ΕΕ είναι έτοιμοι να λάβουν περαιτέρω μέτρα σε βάρος της Μόσχας αναλόγως των εξελίξεων».

«Είμαστε έτοιμοι να λάβουμε πολύ σκληρά και ξεκάθαρα μέτρα αλλά παραμένουμε ανοικτοί στην εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης. Βρισκόμαστε σε μια πολύ δραματική κατάσταση και θα μπορούσε να φθάσουμε στο σημείο χωρίς επιστροφή εάν η κλιμάκωση συνεχιζόταν». δήλωσε ο απερχόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο μετά τη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρος της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο.

Όπως είπε η επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων δεν στοχεύει στην κλιμάκωση της κρίσης αλλά στο να ασκηθούν πιέσεις στη Μόσχα προκειμένου να έλθει σε διαπραγματεύσεις και υπογράμμισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν επιθυμεί την αντιπαράθεση καθώς «δεν έχει κανένα νόημα να έχουμε ένα νέο Ψυχρό Πόλεμο». Τόνισε, μάλιστα, ότι αυτό θα ήταν «επιζήμιο για ολόκληρη την Ευρώπη».

Από την πλευρά του ο Πέτρο Ποροσένκο δήλωσε πως «θέλουμε ειρήνη και όχι πόλεμο, βρισκόμαστε όμως πολύ κοντά στο σημείο χωρίς επιστροφή. Παράλληλα κατηγόρησε για άλλη μια φορά τη Ρωσία πως έστειλε στρατεύματα και άρματα μάχης στο ουκρανικό έδαφος. «Σήμερα μιλάμε για την τύχη της Ουκρανίας, όμως αύριο θα μπορούσε να είναι η ασφάλεια και η σταθερότητα της Ευρώπης», δήλωσε. Σημειώνεται πως η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Άστον δήλωσε ότι οι υπουργοί «είναι ξεκάθαροι ως προς το γεγονός ότι δεν υπάρχει στρατιωτική λύση στη διένεξη. Χρειάζεται μία διαρκής λύση που θα σέβεται την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας» συμπλήρωσε.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσαν οι δηλώσεις της Προέδρου της Λιθουανίας, Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, η οποία υποστήριξε πως η Ρωσία βρίσκεται σε πόλεμο με την Ουκρανία και κάλεσε την Ευρώπη να προμηθεύσει το Κίεβο με στρατιωτικό εξοπλισμό. «Είναι γεγονός ότι Ρωσία βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου με την Ουκρανία. Αυτό σημαίνει ότι βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου εναντίον μίας χώρας που θα ήθελε να συνδεθεί στενά με την Ε.Ε. Πρακτικά η Ρωσία βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου εναντίον της Ευρώπης» ανέφερε χαρακτηριστικά μιλώντας σε δημοσιογράφους κατά την άφιξή της στη Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το δυνατότερο χαρτί της Ρωσίας

Και ενώ η Ευρώπη απειλεί τη Ρωσία με νέες κυρώσεις, το Κίεβο έχει κρατήσει το δυνατότερο χαρτί του, που δεν είναι άλλο από το φυσικό αέριο, καθώς η Ευρώπη σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται ενεργειακά από τη Ρωσία. Το εμπάργκο στα αγροτοδιατροφικά προϊόντα ήταν ένα πρώτο μήνυμα καθώς σε περίπτωση που η Μόσχα αποφάσιζε να περιορίσει τις εξαγωγές του φυσικού αερίου τότε το πλήγμα για την Ευρώπη θα ήταν πολύ ισχυρό. Όπως υπενθυμίζει η Deutsche Welle, αντιδρώντας στις κυρώσεις που επιβλήθηκαν, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών είχε ανακοινώσει ότι τα μέτρα συνιστούν «ένα απερίσκεπτο και ανεύθυνο βήμα», το οποίο θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε «άνοδο των τιμών στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας».

Η Deutsche Welle σε δημοσίευμά της υπογραμμίζει πως σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, που έχουν απεξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές αερίου, οι Ευρωπαίοι συνεχίζουν να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη Ρωσία. Περίπου το 25% του φυσικού αερίου που καταναλώνεται στην Ευρώπη προέρχεται από τη Ρωσία. Στη Γερμανία το αντίστοιχο ποσοστό κινείται στο 38 % ενώ ορισμένες χώρες της νοτίου Ευρώπης καλύπτουν το σύνολο των αναγκών τους με ρωσικό αέριο. Οι ανησυχίες εντάθηκαν την Τετάρτη μετά τις δηλώσεις του Ουκρανού πρωθυπουργού Γιατσένιουκ, ο οποίος ισχυρίστηκε πως υπάρχουν σχέδια να κλείσει η Μόσχα το χειμώνα τις στρόφιγγες προς την Ευρώπη. Σε πρώτη φάση ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας διέψευσε τις εν λόγω πληροφορίες.

Ο Κουρτ Όσβαλντ, ειδικός σε θέματα ενέργειας από την συμβουλευτική εταιρία A.T. Kearney, εξηγεί στην Deutsche Welle πως «βραχυπρόθεσμα θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να καλυφθούν οι μεγάλες αυτές ποσότητες». Όπως είπε εναλλακτικά θα μπορούσε να εισαχθεί περισσότερο αέριο από τη Νορβηγία και την Ολλανδία, ωστόσο οι ποσότητες δεν επαρκούν για να καλύψουν το σύνολο του ρωσικού αερίου που εισάγεται σήμερα. Αυτό το κενό, σημειώνει, δεν θα μπορούσε να καλυφθεί ούτε με υγροποιημένο φυσικό αέριο. Τουλάχιστον για τα επόμενα τρία με πέντε χρόνια η Ευρώπη θα συνεχίσει να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη Ρωσία, τονίζει.

Από την πλευρά της η Ευρώπη δεν φαίνεται να ανησυχεί τουλάχιστον για αυτόν τον χειμώνα καθώς η πληρότητα των αποθεμάτων φυσικού αερίου ανέρχεται στο 86 %. Τα μεγαλύτερα αποθέματα διαθέτει η Γερμανία με 88%. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ακόμη και αν η Ρωσία κλείσει τις στρόφιγγες δεν θα υπάρξει πρόβλημα στην τροφοδοσία κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Επιπλέον όπως αναφέρει στη Deutsche Welle η Κλάουντια Κέμφερτ, ειδικός σε θέματα ενέργειας του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών DIW, «η Ρωσία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη». «Το 60 % των κρατικών εσόδων της Ρωσίας προέρχεται από τις πωλήσεις πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, ενώ ένα μεγάλο μέρος προορίζεται για την Ευρώπη. Με μια ενδεχόμενη διακοπή της τροφοδοσίας λοιπόν, η Ρωσία θα έκανε κακό στον εαυτό της».