«Το Ιράν είναι μια χώρα βαθιά διχασμένη. Αυτό αποδεικνύεται και σήμερα» επισημαίνει ο Γενικός Διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Θάνος Ντόκος, μιλώντας στο Τvxs.gr σχετικά με τις πολύνεκρες διαδηλώσεις που σημειώνονται σε πολλές πόλεις της χώρας.

Συνολικά 22 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των ταραχών τις τελευταίες έξι ημέρες, ενώ η Ιρανική ασυνομία έχει συλλάβει εκατοντάδες ανθρώπους. Ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί θέλοντας να ρίξει τους τόνους δήλωσε ότι οι διαδηλώσεις είναι μια «ευκαιρία και όχι μια απειλή», ωστόσο έστειλε και μήνυμα προς τους διαδηλωτές πως θα καταστείλει τους «παράνομους».

«Βλέπουμε άλλους διαδηλωτές να καταφέρονται κατά του σκληρού κληρικού κράτους κι άλλους, ίσως σε ένα βαθμό κατευθυνόμενους, με συνθήματα κατά της κυβέρνησης Ροχανί. Ας μην ξεχνάμε πως στο Ιραν υπάρχει ένα σύνθετο και πολύπλοκο σύστημα εξουσίας. Μάλιστα στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία έχουμε παρατηρήσει να προκαλούνται συχνά εντάσεις μεταξύ των δυο βασικότερων πόλων, του θρησκευτικού κράτους Χαμενεϊ και της μετριοπαθούς κυβέρνησης Ροχανί. Υπάρχει λοιπόν το ενδεχόμενο ο Χαμενεϊ να θελήσει να χρησιμοποιήσει αυτή την ευκαιρία για να στείλει ένα μήνυμα στον Ροχανί, υπενθυμίζοντάς του διακριτικά ότι μπορεί να κέρδισε τις εκλογές πριν από λίγο καιρό αλλά δεν διαθέτει λευκή επιταγή. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον έχει σκεφτεί κάτι τέτοιο, θα πρόκειται για ένα πολύ επικίνδυνο παιχνίδι».

«Οικονομικά κατά βάση τα αίτια των διαδηλώσεων»

Αναφερόμενος στα αίτια των διαδηλώσεων ο κύριος Ντόκος σημειώνει πως παρότι «αυτές δεν είναι κάτι ενιαίο, καθώς υπάρχουν πολλαπλές ομάδες διαμαρτυρίας, έχουν ως αφετηρία οικονομικά αίτια».

«Όπως και στην αραβική άνοιξη, έτσι και σε αυτή την περίπτωση, έχει επικρατήσει η αίσθηση πως οι διαδηλωτές είχαν ως αίτημα αποκλειστικά τα δημοκρατικά δικαιώματα. Αυτό δεν ισχύει. Ας μην ξεχνάμε πως τόσο στην Τυνησία όσο και στην Αίγυπτο, τις δυο πρώτες χώρες που εκδηλώθηκε το συγκεκριμένο κίνημα, είχε ανακοινωθεί από τις κυβερνήσεις η πρόθεση μείωσης των επιδοτήσεων σε βασικά προϊόντα. Κάτι ανάλογο συνέβη και τώρα, καθώς η κυβέρνηση Ροχανί πριν από λίγο καιρό κατάρτισε προϋπολογισμό, στον οποίο προβλεπόταν ο περιορισμός των κρατικών επιδοτήσεων σε βασικά προϊόντα διατροφής αλλά και το πετρέλαιο. Επιπλέον, αρκετοί διαδηλωτές ζητούσαν να σταματήσει η εμπλοκή του Ιράν στρατιωτικές επεμβάσεις σε διάφορα μέτωπα, καθώς φαίνεται πως υπήρχαν αρκετά θύματα σε αυτές».

«Είναι αλήθεια πως υπήρχαν προσδοκίες για βελτίωση των οικονομικών δεδομένων, ιδιαίτερα μετά τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα. Αυτές διαψεύστηκαν πολύ σύντομα, εξαιτίας πολλών παραγόντων, οδηγώντας σε ακόμη μεγαλύτερο κοινωνικό αναβρασμό» καταλήγει ο κύριος Ντόκος.

«Πολύ βολική για Τραμπ και Σαουδική Αραβία ενδεχόμενη αποδυνάμωση του Ιραν»

Σε ό,τι έχει να κάνει με το διεθνή αντίκτυπο ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ επισημαίνει ότι «θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας πως τα πάντα στη Μέση Ανατολή επικαθορίζονται από τη διαμάχη μεταξύ σουνιτικού και σιιτικού Ισλάμ, με βασικούς πόλους τη Σαουδική Αραβία από τη μια και το Ιράν από την άλλη. Σε αυτή την αντιπαράθεση οι ΗΠΑ έχουν ενεργό εμπλοκή, καθως το σαουδαραβικό καθεστώς είναι παραδοσιακός τους σύμμαχος. Υπό αυτή την έννοια η όποια αποσταθεροποίηση στο Ιράν είναι πολύ βολική για την Ουάσικγκτον».

«Ιδιαίτερα τώρα που η κυβέρνηση Τραμπ θέλει να δείξει στην κοινή γνώμη πως είχε δίκιο για την εχθρική στάση που είχε υιοθετήσει απέναντι στο ιρανικό κράτος. Οτιδήποτε λοιπόν αποδυναμώνει το Ιράν, ενισχύει το σουνιτικό στρατόπεδο, τη Σαουδική Αραβία αλλά και τις ΗΠΑ. Ενδεικτικές το κλίματος που επικρατεί ήταν οι αντιδράσεις απέναντι στην κίνηση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, κάτι που επανέφερε στο προσκήνιο το Παλαιστινιακό με πολύ άσχημους όρους. Οι αντιδράσεις  χωρών του σουνιτικού στρατοπέδου, όπως η Σαουδική Αραβία αλλά και η Αίγυπτος, υπήρξαν χαρακτηριστικά χλιαρές» καταλήγει ο κύριος Ντόκος.