Η αξιολόγηση θα κλείσει. Και θα κλείσει γιατί αυτό υπαγορεύουν οι γεωπολιτικές ισορροπίες, το μεταναστευτικό, το κλίμα που έχει προκύψει από τις τρομοκρατικές επιθέσεις του ISIS και οι αβεβαιότητες που θα δημιουργούσε ένα Grexit ή ένα Brexit.  Μπορεί η διαδικασία να μην ολοκληρωθεί μέσα στον μήνα, μπορεί να προκύψουν πρόσθετα μέτρα, μπορεί χίλια δυο. Αλλά από Μάιο-Ιούνιο το τοπίο αλλάζει.
 

Ads

Στη νέα περίοδο, η Αριστερά θα αντιμετωπίσει σοβαρές προκλήσεις: την ανάκαμψη της οικονομίας, τη διπλή ανθρωπιστική κρίση και την αδήριτη πλέον ανάγκη δομικών μεταρρυθμίσεων. Αυτό προυποθέτει τρία βασικά πράγματα: τον αναστοχασμό πάνω στις αρχές της ευρωπαικής και της εν γένει εξωτερικής πολιτικής που ακολουθεί η χώρα˙ την προγραμματική και οργανωτική ανασύνταξη του ΣΥΡΙΖΑ˙ και την αναδιαμόρφωση του κυβερνητικού σχήματος, δηλαδή τον ανασχηματισμό.
 
Ο αναστοχασμός πάνω στην ευρωπαική και τη διεθνή μας πολιτική είναι επιβεβλημένος. Η εμπειρία δείχνει ότι  εκείνο που αποδίδει είναι οι συμμαχίες. Συμμαχίες με παράγοντες και μέρη που δεν είχαμε βέβαια φαντασθεί (όπως ο Ολάντ, ο Σούλτζ, ο Ομπάμα, το Ιράν και το Ισραήλ), αλλά -ας το καταπιούμε κι αυτό- συμμαχίες που έχουν πραγματικά ερείσματα στη διεθνή αρένα και δεν έχουν καμια σχέση με τις φαντασιώσεις της πρώτης περιόδου (Ρωσία, Κίνα, Αργεντινή, κλπ.). Το ζήτημα που προκύπτει είναι βέβαια πώς θα διευρυνθούν αυτές οι συμμαχίες. Περιμένοντας τους Podemos (ο Θεός να δώσει, αλλά κράτα μικρό καλάθι), δύο είναι τα θέματα που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον: οι μελλοντικές σχέσεις με την Ιταλία και οι δύσκολες σχέσεις με την Τουρκία. Διαφορετικά μεγέθη, διαφορετικές προοπτικές, διαφορετικές προσδοκίες, αλλά η γεωγραφική γειτονία και τα κοινά συμφέροντα θέτουν πλέον το θέμα επιτακτικά.
 
Η προγραμματική και οργανωτική ανασύνταξη της Αριστεράς είναι το δεύτερο ζήτημα που αναδεικνύεται από τη συγκυρία, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ έχει απωλέσει μεγάλο μέρος στελεχών του και την επαφή του με τα ενεργά κινήματα και τους νέους. Έρχεται βέβαια συνέδριο, αλλά αν σε αυτή τη διαδικασία επικρατήσουν τα φέουδα και οι ομαδοποιήσεις, η κατάρρευση –ή η εν τοις πράγμασι περιθωριοποίηση- του κομματικού μηχανισμού θα είναι ολοκληρωτική. Θα τολμήσει λοιπόν η νυν ηγεσία να ανοίξει δρόμο σε νέους ανθρώπους και πρωτότυπες ιδέες ή θα εγκλωβιστεί πάλι σε αβέβαιες και ασταθείς εσωτερικές ισορροπίες; Θα αποσαφηνισθεί με θάρρος και ρεαλισμό το νέο πολιτικό στίγμα του ΣΥΡΙΖΑ ή θα καταφύγουμε σε μέσους όρους και αμβλείες γωνίες;
 
Το τρίτο, αλλά όχι τελευταίο σε σημασία, ζήτημα είναι αν και πώς θα ανασχηματισθεί η κυβέρνηση. Η μέχρι τώρα πορεία δείχνει περίσσεια καλών προθέσεων, αλλά όχι ένα αντίστοιχα καλό αποτέλεσμα. Η διαχειριστική απειρία του ΣΥΡΙΖΑ –που ήταν αναμενόμενη- σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο κρατικός μηχανισμός ήταν και είναι διαβρωμένος από το «βαθύ ΠΑΣΟΚ» αντιμετωπίστηκε με έναν εύκολο τρόπο: τη μαζική επιστράτευση «προθύμων» της δημόσιας διοίκησης και υπερ-φιλόδοξων «επαιόντων». Γέμισαν τα υπουργικά γραφεία με οικονομολόγους, πληροφορικάριους, δικηγόρους και «ειδικούς» της επικοινωνίας, που ξέρουν δήθεν τη δουλειά κι έχουν τις άκρες τους. Αυτό όμως το α-πολιτικό προσωπικό αφήνει το άχρωμο αποτύπωμά του στην καθημερινή πολιτική πρακτική και ενίοτε αυτονομείται αλλάζοντας το πρόσημο.
 
Όταν ένα πρόβλημα με μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο (όπως η εξειδίκευση των ΕΣΠΑ) ανάγεται σε μια άσκηση επί χάρτου και παιχνίδι με το Excel, κάτι δεν πάει καλά. Όταν η αστυνομία δέρνει τον κόσμο στον Πειραιά και στα Γιάννενα, κάποιος δεν κάνει για «στρατηγός» και «προστάτης του πολίτη». Και όταν οι άρρωστοι περιμένουν έξι μήνες για να αρχίσουν ακτινοθεραπεία, παρότι στο Υπουργείο Υγείας βρίσκεται ένας αριστερός άνθρωπος με το ήθος και τις περγαμηνές του Ανδρέα Ξανθού, κάτι ανησυχητικό συμβαίνει παραδίπλα και παρακάτω.
 
Στη νέα περίοδο, ο τόπος έχει ανάγκη από κυβερνητικά στελέχη που συνδυάζουν τρία βασικά προσόντα: την ανιδιοτέλεια, την καλή γνώση του αντικειμένου τους και την άριστη πολιτική συγκρότηση -όπως περίπου ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Ακούγεται ίσως παράξενο, αλλά για να ανταπεξέλθει στις ευθύνες της η κυβέρνηση πρέπει να πολιτικοποιηθεί περαιτέρω. Κι αυτό, σημειώστε, δεν ισχύει μόνο για τους υπουργούς, αλλά για όλα τα «εξαρτήματα» της κυβερνητικής μηχανής.