Την Τετάρτη στη Ροδόπη, στην κηδεία του νεαρού Χουσεϊν που χάθηκε στο μακελειό του Μονάχου, ο τοπικός Μητροπολίτης Ροδόπης επέλεξε να παραστεί και να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα συναδέλφωσης των δύο θρησκειών της Θράκης και να συλλυπηθεί τους συγγενείς  υπενθυμίζοντας ότι ο πόνος είναι μεγάλος όταν χάνεται ένας νέος, ανεξαρτήτως θρησκεύματος ή καταγωγής . Δύο μέρες νωρίτερα ο Πρωτοσύγκελος της Μητρόπολης Ξάνθης με ανάρτησή του κατακεραύνωσε τους εθνικιστές στη Θράκη που ενοχλήθηκαν ακριβώς από την καταγωγή και τη θρησκεία ενός παιδιού που σκοτώθηκε σε μια τρομοκρατική ενέργεια (με έντονα στοιχεία μισαλλοδοξίας) για να σώσει την αδερφή του.

Εξάλλου, χρόνια τώρα ο Μητροπολίτης της Ξάνθης επαναλαμβάνει σε κάθε τόνο ότι η κοινωνία στη Θράκη οφείλει να παραμένει ενωμένη και φροντίζει να συμπεριλαμβάνει στο φιλανθρωπικό έργο όλες τις ομάδες του πληθυσμού χωρίς διακρίσεις. Από αυτά τα πολύ προοδευτικά αντανακλαστικά της τοπικής Εκκλησίας στη Θράκη και τη διαρκή, ίσως τολμηρή, διαφοροποίησή της από ο,τιδήποτε ακραίο ακόμη και μέσα στους κόλπους της Ελλαδικής Εκκλησίας, συμπεραίνει κανείς ότι ένας φορέας που εξ ορισμού θεωρείται συντηρητικός,  αντανακλά στη Θράκη μια κουλτούρα ανεκτικότητας και μετριοπάθειας που αποτυπώνεται στις αντιδράσεις απέναντι σε όλα τα ερεθίσματα. Και σε επίπεδο συμβολικό αυτές οι συμπεριφορές στέλνουν πολύ ισχυρά μηνύματα !

Η αλήθεια βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτή την εικόνα  γιατί πράγματι η κοινωνία έχει κάνει εντυπωσιακές κατακτήσεις για να βελτιώσει τη συμβίωση των διαφορετικών της στοιχείων. Αυτό δεν σημαίνει ότι εξαλείφθηκαν τα προβλήματα, ότι δεν υπάρχουν μύχιες επιδιώξεις και ακραίες φωνές σε κάθε πλευρά που φροντίζουν τις εκφράζουν και να υπενθυμίζουν ότι η ένταση είναι μια επικερδής επιχείρηση εδώ και χρόνια για κάθε λογής πατριδοκάπηλους. Και θα υπήρχαν πολλοί πρόθυμοι να καπηλευτούν την κηδεία ενός παιδιού, χριστιανού ή μουσουλμάνου αλλά και πολλοί που ενοχλούνται, φωναχτά ή σιωπηλά, από όλες αυτές τις μετριοπαθείς φωνές και επιτίθενται ακόμη και στους ιερωμένους.  Αλλά αυτά είναι περίπου μαθήματα πρώτης δημοτικού για τη Θράκη, όπου ευδοκιμούν «σωτήρες» και εισαγόμενοι τσαρλατάνοι σχεδόν κάθε απόχρωσης αλλά και το απαραίτητο «βαθύ» καθεστώς, οι δομές του οποίου δεν διαταράσσονται εύκολα από τις κυβερνήσεις.

Οι εύθραυστες ισορροπίες και η άρνηση της πραγματικότητας

Το ενδιαφέρον βρίσκεται στη διαχείριση αυτής της κατάστασης από μια κυβέρνηση που, μοιραία, έχει να ισορροπήσει ανάμεσα σε δύο κυβερνητικούς εταίρους με πολύ διαφορετικές προσεγγίσεις στα ζητήματα της Θράκης. Και σίγουρα ο βηματισμός αποδεικνύεται πως δεν είναι εύκολος μέχρι σήμερα. Πολλά θα μπορούσε να πει κανείς για να κριτικάρει εξ αριστερών ή εκ δεξιών τους χειρισμούς της κυβέρνησης στα θέματα της Θράκης μετά από 1,5 χρόνο εξουσίας. Αλλά αν κάποιος διεισδύσει  ακόμη περισσότερο θα διαπιστώσει ότι οι δύο κυβερνητικοί εταίροι είναι οι μόνες πολιτικές δυνάμεις που έχουν ξεκάθαρες θέσεις για τα μειονοτικά θέματα της Θράκης. Ενδεχομένως και διαμετρικά αντίθετες σε πολλά σημεία αλλά τις γνωρίζουμε.

Οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις όμως φαίνεται να φοβούνται τις λέξεις και αρκούνται να κριτικάρουν τη μία ή την άλλη κίνηση αλλά και τα λάθη που, προφανώς, έχουν γίνει. Αλλά πέρα από γενικότητες,  τα τελευταία χρόνια δεν έχουμε δει θέσεις ξεκάθαρες, που να μην «κλείνουν το μάτι» για όσα εννοούν , που να μην  παραλείπουν δημοσίως τις λέξεις που τα στελέχη των κομμάτων χρησιμοποιούν ιδιωτικά. Μπορεί κάποιος να κατηγορήσει την κυβέρνηση ότι αρκείται στη διαχείριση αλλά ο ετεροκαθορισμός δεν είναι πολιτική θέση για τις δυνάμεις που επιζητούν την εξουσία.

Ας μην γελιόμαστε, οι αντιλήψεις εκτός Θράκης για τη Θράκη εξαντλούνται κυρίως σε μεταφυσικές παραδοξότητες που αρνούνται την πραγματικότητα για χάρη ενός φαντασιακού ιδεολογήματος. Προσεγγίζουν αρκετά τη ηρωική ρητορική των γραφικών ΜΜΕ και δεν υπάρχουν πολλοί πρόθυμοι να συγκρουστούν για χάρη της πραγματικότητας.

Διαδοχικές στρώσεις χρώματος και βερνικιού…

Αν πάντως κάποιος θέλει να προσφέρει κάποια σοβαρή υπηρεσία στη Θράκη, το πρώτο που οφείλει να κάνει είναι να εγκαταλείψει την εξωτική ανάγνωση για την περιοχή και τη συνήθη πρακτική των «Θρακολόγων» που βουτάνε μια βούρτσα σε μπλε μπογιά και βάφουν το χάρτη, θεωρώντας ότι θα κρύψουν τα προβλήματα κάτω από διαδοχικές στρώσεις χρώματος και βερνικιού. Η κατάσταση είναι όσο απλή ή σύνθετη θέλει κανείς να την βλέπει. Η πραγματικότητα όμως αδυσώπητη και νικητής όποιος τη βελτιώνει….

Ο Γιάννης Σιδηρόπουλος είναι δημοσιογράφος του xanthi2.gr