«Ο  Τούρκος και ο Ευρωπαίος βασιλιάς είναι γυμνοί» λέει ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιος Κούλογλου σε συνέντευξη που παραχωρεί στον Νίκο Κυριακίδη και την εφημερίδα Αυγή, σχολιάζοντας το ενδεχόμενο προσχώρησης της Τουρκίας στην ΕΕ.

– Την ώρα που όλο και περισσότερες πλευρές ζητούν τον τερματισμό ή το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Άγκυρας με την ΕΕ λόγω της σωρείας παραβιάσεων του κράτους δικαίου, κάποιοι άλλοι, κυρίως η Γερμανία, διατείνονται ότι κάτι τέτοιο θα έκανε περισσότερο κακό παρά καλό και θα απομόνωνε όσους αγωνίζονται για δημοκρατία στη Τουρκία. Πόσο ειλικρινείς είναι αυτοί οι ισχυρισμοί; 

Οι ισχυρισμοί είναι σαφώς υποκριτικοί, καθώς κρύβουν το φόβο του προσφυγικού, που απασχολεί κυρίως τη Γερμανία. Από την άλλη πλευρά, το ζήτημα της απομόνωσης της Τουρκίας έχει 2 πλευρές. Πρέπει φυσικά να στέλνεται ένα αυστηρό μήνυμα αλλά πολλοί Τούρκοι δημοκράτες υποστηρίζουν, το δηλώνουν συχνά στις συζητήσεις που έχουμε μαζί τους στις Βρυξέλλες, ότι το μόνο που συγκρατεί το καθεστώς από μια ανοιχτή αντιδημοκρατική εκτροπή είναι οι σχέσεις με την Ευρώπη. Η πλήρης διακοπή των σχέσεων θα διευκόλυνε τον Ερντογάν να υποστηρίξει ότι οι Ευρωπαίοι είναι υποκριτές και θέλουν το κακό της Τουρκίας, να την εκμεταλλευθεί δηλαδή δημαγωγικά και εθνικιστικά. Αντίστοιχα διλήμματα είχαν τεθεί και επί ελληνικής δικτατορίας.

– Αρκετοί αναλυτές, ως επί των πλείστων Αμερικανοί, θεωρούν ότι η Τουρκία θα είναι το επόμενο καταρρέον κράτος στη Μέση Ανατολή. Συμπυκνώνει ενδεχομένως μια τέτοια πιθανότητα τους κρυφούς φόβους των Ευρωπαίων για την Τουρκία;

Οι αμερικανικές προβλέψεις δεν απέχουν πολύ από την πραγματικότητα. Ο Ερντογάν τα έχει κάνει θάλασσα και εσωτερικά και στην εξωτερική του πολιτική. Ετσι κι αλλιώς, οι ΗΠΑ θα προτιμούσαν, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, την αντικατάσταση του Ερντογάν από κάποιον που θα ελέγχουν περισσότερο.
Η ψυχρότητα στις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες ξεκίνησε από την υπόθεση του Μαβί Μαρμαρά, της προσπάθειας να σπάσει ο αποκλεισμός της Λωρίδας της Γάζας και την επιθετική στάση που υιοθέτησε ο Τούρκος πρόεδρος απέναντι στο Ισραήλ, όταν το τελευταίο επιτέθηκε στο στολίσκο προς τη Γάζα, σκοτώνοντας αδιακρίτως τους ακτιβιστές, κυρίως Τούρκους. Τότε ξεκίνησε και η ανοιχτή διαμάχη Ερντογάν-Γκιουλέν, ο οποίος φιλοξενείται στις ΗΠΑ παρά τα αιτήματα της Αγκυρας για την απέλαση του.
Σε όλες όμως τις εκτιμήσεις για το μέλλον της Τουρκίας, και του πλανήτη ολόκληρου, υπάρχει ο μεγάλος αστάθμητος παράγοντας: η πολιτική που θα ακολουθήσει ο Τραμπ.

– Υπάρχει, και ποια είναι, η επικρατούσα άποψη στα παρασκήνια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και άλλων κορυφαίων ευρωπαϊκών θεσμών για το μέλλον των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας; Πόσο άλλαξε αυτή μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου;  Θέλουν να διαπραγματευτούν μαζί του ή περιμένουν την φθορά του;

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο Ευρωπαίος βασιλιάς είναι γυμνός. Η ευρωπαϊκή ηγεσία δεν έχει κανένα στρατηγικό σχέδιο, όχι για την Τουρκία αλλά ούτε καν για την ΕΕ. Μοναδικό της μέλημα της Μάρκελ και όσων άλλων ασκούν επιρροή είναι να επανεκλεγούν. Η προσπάθεια είναι το τουρκικό πρόβλημα να κρυφτεί κάτω από το χαλί. Είναι αλήθεια ότι το πρόβλημα διογκώθηκε μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου και τα αντίποινα Ερντογάν στη κοινωνία και τις ελευθερίες. Το τέρας μεγάλωσε και το χαλί κάνει πλέον βουναλάκια.

Η αντιδημοκρατική εκτροπή προκαλεί μεγάλες αντιδράσεις στους Ευρωβουλευτές, που έχουν περισσότερες δημοκρατικές ευαισθησίες από τα μη εκλεγμένα όργανα και την ευρωπαϊκή ηγεσία. Αλλά και στο Ευρωκοινοβούλιο οι αποφάσεις, όπως η πρόσφατη για το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων δεν συνοδεύονται από οικονομικά μέτρα που θα “πονούσαν” το καθεστώς Ερντογάν, το οποίο αντιμετωπίζει αυξανόμενα οικονομικά προβλήματα. Και βεβαίως τα 6 δις βοήθεια στη Τουρκία για το προσφυγικό εξακολουθούν να είναι πάνω στο τραπέζι. Συμπέρασμα: η ευρωπαϊκή ηγεσία εξακολουθεί να κλείνει το μάτι στον Ερντογάν. Και όσο ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή και οι προσφυγικές ροές συνεχίζονται, η τελευταία ούτε διανοείται να τον φθείρει ή πολύ περισσότερο να τον ρίξει.

-Ένα μέρος της ευρωπαϊκής Δεξιάς και σύσσωμη η Ακροδεξιά ξεκαθαρίζουν ότι η Τουρκία δεν έχει θέση στην ΕΕ. Συμμερίζονται κι άλλοι αυτή τη θέση δίχως να το ομολογούν δημόσια;

Ιδίως μετά τις εξελίξεις των τελευταίων χρόνων, κανείς δεν τρέφει αυταπάτες ότι η Τουρκία μπορεί να αποτελέσει μέλος της ΕΕ. Τουλάχιστον τα επόμενα 50 χρόνια. Αλλωστε σε ποια ΕΕ να έχει θέση; Σε αυτή που υπονομεύεται συστηματικά από τις πολιτικές λιτότητας και αντιμετωπίζει, η ίδια, σχεδόν υπαρξιακά προβλήματα;