Και ξαφνικά το προσφυγικό έπαψε να είναι μείζον πρόβλημα. Η σιδηροδρομική γραμμή στην Ειδομένη «απελευθερώθηκε», άδειασε σε μεγάλο βαθμό το λιμάνι του Πειραιά (μην τυχόν πληγεί η «βαριά βιομηχανία της χώρας», ο τουρισμός), κι έτσι οι εικόνες της «περιφερόμενης εξαθλίωσης» δεκάδων χιλιάδων προσφύγων έπαψαν να απασχολούν τα συστημικά ΜΜΕ.

Η μόνη «εκκρεμότητα» που απομένει φαίνεται να είναι η εκκένωση του καταυλισμού στο Ελληνικό, προκειμένου να προχωρήσει απρόσκοπτα η πολυαναμενόμενη επένδυση του ομίλου Λάτση. Τζάμπα θεωρείτε έπιασε προ ολίγων εβδομάδων ο πόνος τον Κυριάκο Μητσοτάκη να τρέχει αξημέρωτα στις εγκαταστάσεις του πρώην αεροδρομίου για να ζητήσει τη μετεγκατάσταση όσων προσφύγων διαμένουν εκεί σε άλλο «πιο κατάλληλο χώρο»;

Η αλήθεια των αριθμών κι όσα μάλλον δε θα μάθουμε ποτέ

Το πρόβλημα όμως, ακόμη και μακριά από τους τηλεοπτικούς δέκτες, παραμένει εκρηκτικό, καθώς οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Σύμφωνα λοιπόν με τις πρόσφατες επίσημες ενημερώσεις από το Συντονιστικό Όργανο Διαχείρισης της Προσφυγικής Κρίσης, ο συνολικός αριθμός των «εγκλωβισμένων» στην ελληνική επικράτεια αυτήν τη στιγμή ξεπερνά τις 57 χιλιάδες. Πώς αλλιώς να χαρακτηρίσεις αυτούς τους ανθρώπους, όταν οι αιτήσεις ασύλου εξακολουθούν να προχωρούν με απελπιστικά αργούς ρυθμούς, η περίφημη συμφωνία μετεγκατάστασης προσφύγων σε άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ προφανώς παραμένει στα χαρτιά (ήταν άλλωστε προαιρετική), ενώ η Τουρκία στην πραγματικότητα κάθε άλλο παρά «ασφαλής χώρα» θεωρείται;

Την ίδια στιγμή, οι συνθήκες διαμονής στα περισσότερα hot spot είναι κατά κοινή ομολογία άθλιες, καθώς αυτά είναι φανερό πως στήθηκαν «στο πόδι», ενώ είναι δεδομένο πως η κατάσταση θα δυσκολέψει όσο προχωράμε προς την καρδιά του καλοκαιριού. Δυστυχώς όμως όλα τα παραπάνω δεν είναι ό,τι χειρότερο έχουν να αντιμετωπίσουν…

Κανείς, βέβαια, δεν έπεσε από τα σύννεφα εξαιτίας της καταγγελίας των Γιατρών του Κόσμου για τη βάναυση μεταχείριση που επεφύλαξαν αστυνομικοί στη Μυτιλήνη σε βάρος ασυνόδευτων ανήλικων προσφυγόπουλων, τα οποία κρατούνται στο Κέντρο Υποδοχής στη Μόρια Λέσβου. Από την άλλη όμως, προκύπτουν σοβαρά ερωτηματικά σχετικά με την ανοχή που πιστεύουν πως έχουν κάποιοι, όταν νιώθουν την άνεση να προβαίνουν σε τέτοια βασανιστήρια σε βάρος 14χρονων και 15χρονων παιδιών, ενώ είναι σαφές πως πολλά ανάλογα περιστατικά δε θα δουν ποτέ το φως της δημοσιότητας. Ίσως, πάντως, οι ολοένα αυξανόμενες πράξεις απελπισίας προσφύγων θα έπρεπε να αποτελέσουν ένα καμπανάκι, μήπως κι αφυπνιστούμε σε αυτό το επίπεδο.

Η κοινωνία ακόμη μια φορά μπροστά από τις πολιτικές ηγεσίες

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση εξακολουθεί να κάνει σα να μη συμβαίνει τίποτα. Από τη μια δείχνει επαναπαυμένη στις δάφνες της πρόσφατης συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, ενώ από την άλλη εξακολουθεί να ποντάρει επικοινωνιακά στο «προοδευτικό στίγμα» της. Μόνο που δεν αντιλαμβάνεται (ή τουλάχιστον κάνει πως δεν αντιλαμβάνεται) την προφανή αντίφαση: είναι ακριβώς αυτή η συμφωνία με το καθεστώς Ερντογάν που ακυρώνει στην πράξη τις όποιες καλές διαθέσεις του Τσίπρα, του Μουζάλα ή οποιουδήποτε άλλου.  Κι όσο κι αν προσπαθούν να κρύψουν το πρόβλημα κάτω απ’ το χαλί, αυτό μοιραία σύντομα θα επανέλθει στο προσκήνιο, πιθανότατα υπό πολύ χειρότερες συνθήκες.

Σε κάθε περίπτωση, το μοναδικό ελπιδοφόρο στοιχείο παραμένει η στάση ενός μεγάλου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στο συγκεκριμένο ζήτημα. Μιλάω για όλους αυτούς που, αψηφώντας ρατσιστικά και ξενοφοβικά στερεότυπα, έδειξαν επανειλημμένα έμπρακτη αλληλεγγύη σε πρόσφυγες και μετανάστες. Από τις γιαγιάδες της Λέσβου μέχρι τους εκατοντάδες που συγκέντρωναν κάθε βδομάδα σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας είδη πρώτης ανάγκης.

Είναι οι ίδιοι που, εκτός των άλλων, μάλλον καταλαβαίνουν καλύτερα ότι φέτος υπάρχουν πολλοί περισσότεροι λόγοι από κάθε άλλη χρονιά, συμβολικοί αλλά και ουσιαστικοί, να κατηφορίσουν στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, όπου σήμερα ανοίγει τις πύλες του το 19ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ.