Τον Νίκο Μαραντζίδη τον διαβάζω και τον παρακολουθώ, γιατί πιστεύω ότι είναι σοβαρός άνθρωπος και γνήσιος εκπρόσωπος αυτού που λέμε «φιλελευθερισμός». Σε αντίθεση με άλλους πολιτικούς αναλυτές και αρθρογράφους, μιλάει όταν έχει κάτι να πει, χωρίς να κομπάζει. Η δε στάση του στα δημόσια πράγματα είναι απόλυτα συνεπής προς τις φιλελεύθερες αρχές του. Δεν πρόκειται δηλαδή για πολιτικό γυρολόγο, που περιφέρει την πραμάτεια του -και τη μία ψήφο που διαθέτει- από εδώ και από εκεί.

Έχοντας πει αυτό, θα πρέπει όμως να διευκρινίσω κάτι άλλο: ο κ. Μαραντζίδης (όπως και ο έτερος του γνωστού διδύμου Στάθης Καλύβας) δεν είναι ένας «ουδέτερος» πολιτικός επιστήμονας· είναι (ιδεολογικοπολιτικά) ένας συνειδητός αντίπαλος της Αριστεράς, με την έννοια που ήταν αντίπαλός της, λόγω και έργω, ένας άλλος κατ’ εξοχήν φιλελεύθερος, ο Γεώργιος Παπανδρέου. Δεν χρειάζεται να εξηγήσω περισσότερο τι εννοώ -όποιος ενδιαφέρεται, ας ψάξει.

Όπως θα γίνει αμέσως αντιληπτό, η παραπάνω εισαγωγή δεν έχει άμεση σχέση με το θέμα που θα μας απασχολήσει στη συνέχεια. Λέω όμως ό,τι λέω για τον κ. Μαραντζίδη, γιατί ακούω ότι ορισμένοι στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν τον Τζο Μπάιντεν «σοσιαλδημοκράτη», ενώ κάποιοι άλλοι επιδίδονται με ζήλο στο ψηστήρι «ετεροδόξων». Οπότε … 

Διάβασα δύο πρόσφατες συνεντεύξεις του κ. Μαραντζίδη -η μία, αρκετά αναλυτική, στο tvxs. Η πρώτη διαφέρει σε ύφος από τη δεύτερη, αλλά και οι δύο καταλήγουν στο ίδιο ακριβώς συμπέρασμα: No country for the old men! Δεν την χωράει πια ο τόπος την «κυβερνώσα Αριστερά». Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμία ελπίδα να κερδίσει τις επόμενες εκλογές, διότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού. Άρα, βαδίζουμε ολοταχώς προς τον καχεκτικό δικομματισμό του «ενάμισι κόμματος».

Αυτό το σενάριο, τουλάχιστον ως σενάριο, δεν μπορεί κανείς εύκολα να το αποκλείσει. Υπάρχει όμως κάτι άλλο στα λεγόμενα του κ. Μαραντζίδη που χωράει νερό: ότι η κυριαρχία Μητσοτάκη εδραιώθηκε και επαυξήθηκε λόγω της σωστής διαχείρισης της πανδημίας. Αυτό δεν τεκμηριώνεται πραγματολογικά.

Πρώτον, η αντιμετώπιση της πανδημίας δεν ήταν (συνολικά) επιτυχημένη. Και δεύτερον, η πολιτική ηγεμονία της Νέας Δημοκρατίας δεν οφείλεται προφανώς στις «συνθετικές ικανότητες» του πρωθυπουργού, αλλά σε κάτι άλλο, που συνέβη πριν το 2019 και πριν ακόμα εκλεγεί ο Μητσοτάκης αρχηγός του κυβερνώντος κόμματος. Εξηγούμαι.

Σε ό,τι αφορά το πρώτο, θα πω κατ’ αρχήν κάτι ελλειπτικά και εντελώς προβοκατόρικα: πώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί επιτυχημένη η διαχείριση μιας (υγειονομικής) κρίσης που είχε δεκάδες χιλιάδες θύματα, όταν θεωρείται επιεικώς απαράδεκτη η διαχείριση της πυρκαγιάς στο Μάτι, που είχε εκατό περίπου νεκρούς; Βεβαίως, η φωτιά ήταν ένα στιγμιότυπο, ενώ η πανδημία μια μακροχρόνια κατάσταση, που διαρκεί ακόμα. Αλλά αυτό δεν αναιρεί ό,τι είπα παραπάνω, γιατί, αναλογικά, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε στη διάθεσή της μερικές ώρες για να αντιδράσει, ενώ η σημερινή κυβέρνηση έχει μήνες και χρόνια.

Τα έχουμε ξαναπεί: Ο πρωθυπουργός αντέδρασε έγκαιρα και αποτελεσματικά στην πρώτη φάση της πανδημίας, όχι γιατί διέθετε «ενόραση» ή «αυξημένη ευαισθησία», αλλά απλούστατα γιατί τρόμαξε με ό,τι συνέβαινε εκείνη την εποχή στην Ιταλία. Μια στραβή θα μπορούσε να του κοστίσει το πολιτικό μέλλον του. Έκανε λοιπόν κάτι πολύ σωστό, ενεργοποιώντας στο έπακρο τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας. Και βέβαια, πονηρά σκεπτόμενος, συμπλήρωσε αυτή την κίνησή του με τη συγκρότηση μιας υγειονομικής επιτροπής, που έμελλε να νομιμοποιήσει με τις αποφάσεις της κάθε δική του πρωτοβουλία, περιορίζοντας τυχόν αντιρρήσεις μέσα στον χώρο ενός δωματίου ή αφήνοντας τον έναν ειδικό να εξουδετερώσει την κριτική του άλλου, αντί να εισπράττει ο ίδιος τη φθορά και το κόστος των κατά καιρούς αποφάσεών του. 

Μεγαλοφυές; Όχι και τόσο. Διότι σε δεύτερη φάση, όταν προέκυψε τα χάος του προηγούμενου φθινοπώρου, εκτός από τους «ειδικούς» (Τσιόδρας και λοιποί) εμφανίστηκαν και οι «ευφυείς» (Λινού, Δερμιτζάκης, Παυλάκης, Σαρηγιάννης), που άρχισαν να λένε τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη. Η κυβέρνηση κράτησε όμως γιατί είχε στο μεταξύ φροντίσει αφ’ ενός να αδειάσει την υγειονομική επιτροπή και αφ’ ετέρου να λειάνει τα πράγματα με παροχές και εκτροπή κονδυλίων, εκμεταλλευόμενη τη χαλάρωση των ευρωπαϊκών μέτρων και εν όψει σημαντικών οικονομικών ενισχύσεων. Αυτή η κατάσταση είναι όμως μετασταθής, και δεν πρόκειται να βγάλει τον επόμενο χειμώνα αν ο ιός δεν αποφασίσει να αυτό-περιοριστεί (που το βλέπω χλωμό) ή δεν προσέλθουν μαζικά οι σκεπτικιστές για να εμβολιαστούν. Το είπε, με τον γνωστό κυνισμό του, ο Άδωνις Γεωργιάδης: δεν υπάρχουν άλλα λεφτά.

Περνάω όμως στο επόμενο, την δήθεν επιτυχημένη ανασύνθεση Δεξιάς-Κέντρου από τον σοφό πολιτικό νου, που λέγεται Κυριάκος Μητσοτάκης. Αλήθεια, ποια ανασύνθεση; Ό,τι βλέπουμε σήμερα οφείλεται εν πολλοίς στον καταλυτικό ρόλο και την αντοχή του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου, που αναπτύχθηκε με ταχύτατο ρυθμό μετά το φθινόπωρο του 2015, με πρωτοβουλία του Ποταμιού, του Βενιζελικού ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ -που γενικώς περί άλλα τυρβάζει, αλλά σε κάτι τέτοια πρωτοστατεί. Προσθέστε σε αυτό το μίγμα τα συστημικά ΜΜΕ -που ακόμα και ο κ. Μαραντζίδης βρίσκει πλέον too much- και έχετε την πραγματική εικόνα και το πραγματικό όνομα του πράγματος.

Αθωώνεται με αυτή την ερμηνεία ο ΣΥΡΙΖΑ και η ηγετική ομάδα του; Όχι βέβαια. Γιατί δεν φρόντισε να συγκροτήσει και να θεμελιώσει το αντίπαλον δέος αυτής της ιδεολογικοπολιτικής συσπείρωσης. Με τα ενοχικά του λόγω συνεργασίας με τους ΑΝΕΛ, ο ΣΥΡΙΖΑ, αντί να βαθύνει την κριτική του στον νεοφιλελευθερισμό και να δημιουργήσει εγκαίρως κοινωνικά αναχώματα, παρασύρθηκε σε μια καθαρά αμυντική πολιτική -και πιο πρόσφατα σε ένα ανταγωνισμό «μεταγραφών» από αυτόν τον «κεντρώο» χώρο.

Στο δια ταύτα, οι προβλέψεις μου δεν διαφέρουν και πολύ από εκείνες του Νίκου Μαραντζίδη. Μόνο που η εξήγηση -και κυρίως η προοπτική- που έχω στο μυαλό μου είναι εντελώς διαφορετική. Εκτιμώ ότι το φάρμακο στο αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο λέγεται «αριστερή στροφή», όπως είπε πρόσφατα ο Αλέξης Τσίπρας. Ελπίζω να το εννοεί, διότι τόσο ο φιλελεύθερος κ. Μαραντζίδης όσο και ορισμένα ΜΜΕ υποδεικνύουν εμμέσως πλην σαφώς μια εντελώς άλλη κατεύθυνση: να γίνει ο μελλοντικός ΣΥΡΙΖΑ αντίπαλος του προηγούμενου εαυτού του και άτυπο μέλος του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου!

Δεν ξέρω εάν γίνομαι καχύποπτος, αλλά όποιος καεί στον χυλό φυσάει και το γιαούρτι. ¨