Η Χάνα Άρεντ στο βιβλίο της με τίτλο «Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ: η κοινοτοπία του κακού» (1963) υποστήριξε ότι το κακό προέρχεται από την αδυναμία του ατόμου να σκεφτεί.

Βλέποντας στον Άιχμαν ένα τυπικό παράδειγμα γραφειοκράτη που απλά υπακούει στις εντολές των ανωτέρων του, η Άρεντ προσπάθησε να κατανοήσει και να εξηγήσει τη σχέση ανάμεσα στα φρικιαστικά, τερατώδη εγκλήματα των Ναζί και την περάτωσή τους από εντελώς συνηθισμένα άτομα, κοινούς γραφειοκράτες και οικογενειάρχες.

Σύμφωνα με την Άρεντ, το μεγαλύτερο κακό στον κόσμο δεν προέρχεται από ανθρώπους που επιλέγουν να είναι κακοί, αλλά από ανθρώπους που δεν σκέφτονται καθαρά. Βλέπουν τα πράγματα μέσα από παραμορφωτικούς ιδεολογικούς καθρέπτες, σκέφτονται μονομερώς, εκλογικεύουν και απενοχοποιούν τις πράξεις και τις επιλογές τους και θεωρούν ό,τι κάνουν  ως προφανές και κανονικό. Η δική τους κανονικότητα είναι το μαρτύριο των άλλων. Η θέση της Άρεντ δεν απέχει πολύ από τα συμπεράσματα των πειραμάτων του Στάνλεϊ Μίλγκραμ και του Φίλιπ Ζιμπάρντο.
 
Λαγκάρντ, Τόμσεν, Βελκουλέσκου, και Σια

Πριν από κάποιες μέρες μάθαμε για τις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις των στελεχών του ΔΝΤ και έκτοτε διαβάζουμε και ακούμε πως αντιμετωπίζουν οι ιθύνοντες αυτού του στρατοπέδου την Ελλάδα και τους κατοίκους της. Σε αυτά προστίθενται και οι απόψεις τους για προληπτικά μέτρα, αν οι κρατικές δαπάνες και η εκτέλεση του προϋπολογισμού «πέσουν έξω», αλλά και οι διαψεύσεις των ποσοτικών εκτιμήσεών τους για την Ελληνική οικονομία και την απόδοση των υφεσιακών μέτρων που προτείνουν και επιβάλλουν.

Οι «ιστορίες» παραφροσύνης που βγαίνουν από τους διαδρόμους των Βρυξελών και της Ουάσιγκτον, είναι χαρακτηριστικές του κυνισμού που διέπει τις κινήσεις και τις επιλογές τους. Κατ’ αντιστοιχία, οι βασανιστές της χούντας, θεωρούσαν ότι η φάλαγγα και τα ηλεκτροσόκ ήταν το μέσον για να επιτευχθεί ο σκοπός τους και να ανανήψει ο αμαρτωλός, ο κομμουνιστής. Η λογική τους διέπονταν από μια κανονικότητα που ερχόταν σε ευθεία αναντιστοιχία με την κοινή λογική και την ορθολογική σκέψη. Γι’ αυτούς όμως, ο σκοπός δεν αγίαζε τα μέσα, αλλά τα επένδυε με μια φαινομενική και καθαρά συγκυριακή νομιμότητα. Αυτή ήταν η νομιμότητα των παράνομων.
 
Η κοινοτυπία του ΔΝΤ

Επιστρέφοντας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και βλέποντας «τα έργα και τις ημέρες του» ανά τον κόσμο, διαπιστώνεται ένας ακραίος νεοφιλελευθερισμός εμμονικού περιεχομένου που θεωρεί ότι όλοι οι άλλοι κάνουν λάθη και μόνοι αυτοί πρεσβεύουν τη μοναδική αλήθεια. Και όσο οι άλλοι διαφωνούν με το ΔΝΤ ή αντιστέκονται στις βουλές του, τόσο και κακό για εκείνους.

Από την μια πλευρά είναι ένας χυδαίος μεσσιανισμός απόψεων και θέσεων και από την άλλη, είναι η πίστη ότι αυτοί ξέρουν τι πρέπει για τους άλλους, αποφασίζοντας αυτό που πρέπει. Με άλλα λόγια, ό,τι κάνουν, οτιδήποτε επιλέγουν ή επιδιώκουν να γίνει εντάσσεται σε μια κανονικότητα. Αυτή, σύμφωνα με το δικό τους σκεπτικό είναι απόλυτα τεκμηριωμένη, είναι συμβατή με το δικό τους ιδεολογικό περίβλημα και αναμενόμενη ως πρακτική στο δικό τους «σύμπαν». Αν όλα όσα κάνουν και πιέζουν να γίνουν, επιφέρουν δεινά και καταστροφές σε εκείνους που τους επιβάλλονται, αυτό είναι «άλλου παπά ευαγγέλιο».

Σε αυτό το πλαίσιο, οι συμπεριφορές τους είναι αναμενόμενες και προβλέψιμες, αδιαφορώντας αν αυτές δημιουργούν προβλήματα στους συνομιλητές τους ή τους εξοργίζουν. Αυτό συμβαίνει, γιατί κατ’ αυτούς δεν υπάρχουν συνομιλητές, αλλά εκτελεστές των αποφάσεων τους, υπηρέτες των εντολών τους. Οι αποφάσεις και οι πράξεις είναι ενταγμένες στη κανονικότητα του ΔΝΤ που είναι ανεκτή και αποδεκτή μόνο από τα στελέχη της. Όσοι και όσες διαφωνούν εξοστρακίζονται και δεν μπορούν να είναι μέλη του. Δεν υπάρχει ανοχή στη διαφορετικότητα, ούτε αποδοχή της άλλης θέσης. Για να τεκμηριώσουν τις επιλογές τους και να εκλογικεύσουν τις εμμονές τους, θεωρούν ότι οι άλλοι είναι αφερέγγυοι, απρόθυμοι και ψεύτες.

Οι λανθασμένες επιλογές τους, είναι αποτέλεσμα κακών χειρισμών των άλλων. Αυτή η κοινοτυπία είναι χαρακτηριστική σε όλους εκείνους που στο όνομα των επιλογών τους αδιαφορούν για τις καταστροφές που δημιουργούν. Είναι τόσο ανάλγητοι, όσο και οι πολιτικές που με πίστη εφαρμόζουν. Μόνο που αυτή η πίστη, θυμίζει Ιερά Εξέταση και όχι Ευαγγελικές ρήσεις.