Μιας και ξεκινάμε πάντα από γενικές παραδοχές, ας ξαναπούμε το τετριμμένο: νικητές των εκλογών είναι η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ, οι Σπαρτιάτες, η Ελληνική Λύση, η Νίκη και η Πλεύση Ελευθερίας.

Ads

Έχουμε και έναν ηττημένο, τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως και ένα “έτερο κόμμα”, το ΜΕΡΑ25, η πορεία του οποίου δεν αποδίδεται με τα πρόσημα νικητής και ηττημένος. Όμως, τα ποσοστά δεν συνιστούν επιγέννημα αιτιών, στις απαρχές του οποίου τοποθετούνται ηγετικές φυσιογνωμίες (Μητσοτάκης!), επικοινωνιακές δεξιότητες (Αμερικάνοι!), προγράμματα (c/p φυλλάδια!) και εκλογικοί σχεδιασμοί (tik-tok), μελετημένοι ή του ποδαριού.

Η νίκη, σε αντίθεση με την ήττα, είναι περισσότερο ευάλωτη και η εκλογική κυριαρχία της Δεξιάς θα αποδειχτεί  είδωλο της υποτιθέμενης ιδεολογικής της ηγεμονίας.

Η ΝΔ συνιστά μια ιθαγενή και άκρως επιτυχή προσομοίωση της “χωρίς διαφάνεια Κομισιόν”. Ως επιχώριος κόμβος ισχύος  έκανε ό,τι της αναλογούσε, δηλαδή αδρανοποίησε ιδεολογικοπολιτικά την περιοχή προς τα αριστερά της. Αλλά, δούλεψε κάτι σαν πανουργία της ιστορίας και δημιούργησε αντιπάλους που θα της βγάλουν το λάδι από τα δεξιά. Η δοξασία ότι η λεγόμενη Ακροδεξιά είναι εφεδρεία της Δεξιάς είναι άστοχη. Το ίδιο ισχύει και για το συνεχές Αριστερά-Δεξιά, με βάση το οποίο δούλεψαν οι αμερικάνοι επικοινωνιολόγοι.

Ads

Η ταξινόμηση στην ίδια περιοχή (ακροδεξιά) των αλληλοαποκλειόμενων και ουσιωδώς ανταγωνιστικών μεταξύ τους Ελληνική Λύση, Σπαρτιάτες, Νίκη, Πλεύση Ελευθερίας, είναι μια ολισθηρή μπανανόφλουδα, όμοια με αυτήν επί της οποίας σερφάρει εδώ και δεκαετίες ο κατ’ όνομα αντίπαλος και μέγας χορηγός του “λαϊκισμού”, η Κομισιόν: όσο ανελαστικοποιείται ο νεοφιλελευθερισμός, τόσο θα ενοποιούνται εκλογικά στη βάση και προγραμματικά κάτω από νέες  ηγεσίες όλες αυτές οι διάσπαρτες ακροδεξιές δυνάμεις.

Μοναδικό κοινό χαρακτηριστικό τους δεν είναι το “ακροδεξιά”, αλλά το ότι συνιστούν διαστροφικές εκδοχές της “κανονικότητας”, με εμβληματικό πεδία την απορία για το παράξενο που έγινε απέχθεια για το διαφορετικό και τον φόβο του ξένου που έγινε μίσος για τον ξένο.

Ενώ θα προσαρμόζονται αυτοί οι “περίεργοι” στους διαδρόμους των καναλιών, θα επιβιώνουν στην πολιτική αγορά και θα ενοποιούνται “εκλογικά” οι πελατείες τους, μέχρι να βρεθεί ο “καλύτερος”. Και όταν πάψουν να λένε “βρωμομετανάστες” και αρχίσουν να διαλαλούν το μέγα διανόημα “μεγάλη αντικατάσταση (της ευρωπαϊκής εν Χριστώ λευκότητας από το παγανιστικό γκρίζο της Αφρικής)” ή “ευρωπαϊκός τρόπος ζωής (αρμοδιότητας Επιτρόπου Σχινιά)” ή “απαστράπτουσες δυτικές αξίες”, τότε θα ανταμώσουν στο σαλόνι μιας Μελόνι ή μιας Λεπέν ή ενός Όρμπαν.

Το ότι η εν δυνάμει πελατεία αυτού του υβριδίου είναι οι εκλογείς της “κανονικότητας”, είναι το πλέον ανοιχτό ενδεχόμενο. H πολιτική μας κοινότητα θα μπορούσε να το έχει διακρίνει με ασφάλεια, αν είχε ασχοληθεί όχι με τις χοντράδες του Γεωργιάδη ή τις κοινοτοπίες του Βορίδη. Αλλά, αν έσκυβε πάνω στους κανονιστικούς λόγους των φιλελεύθερων και των πασοκογενών της ΝΔ.

Τότε θα έβλεπε ότι η δομή των εκσυγχρονιστικών ηθικο-πολιτικών αξιώσεων μπορεί και να μην διαφέρει σημαντικά από τις “ηθικοπλαστικές” ασυναρτησίες των λεγόμενων ακροδεξιών, ιδίως ως προς την απροσδιόριστη και δαιμονική φύση του αντιπάλου (λαϊκισμός για τους μεν, κάτι το εξωγενές ή το αρωστημένο για του δε) ή ως προς τον απολογισμό της “κρίσιμης κατάστασης” (υστέρηση από το Ευρωπαϊκό κεκτημένο για του μεν, εκφυλίστηκε η νεολαία και χάλασε ο κόσμος για τους δε) κλπ.

Το “γεγονός Μητσοτάκης” και με αυτή τη διάταξη νικητών και ηττημένων, είναι ένα μετέωρο, που θα μπορούσε να το κουμαντάρει μόνο ένα σχετικά αυτόνομο πολιτικό υποκείμενο (κόμμα, Βουλή, κράτος), με το ένα μάτι στραμμένο στην ιστορία και το άλλο μάτι εστιασμένο στο εαυτό. Με αυτή την έννοια, η ΝΔ δεν είναι, αφ’ ενός ένα κανονικό κόμμα και, αφ’ετέρου, μια κανονική κυβέρνηση ή, σε ένα άλλο επίπεδο, ένας κανονικός πυλώνας του συστήματος.

Αλλά πρόκειται για άθυρμα διαμερισματοποιημένων ρόλων και ομαδοποιήσεων, η λειτουργική συνάφεια του οποίου οφείλεται στην εκχώρηση κρίσιμων πεδίων πολιτικής στο διεθνές (ΝΑΤΟ, ΕΕ) και κρίσιμων περιοχών της οικονομίας σε λόμπι συμφερόντων (ΕΚΤ, ΟΟΣΑ, ΤτΕ). Δηλαδή, εκτελεί επιτυχώς μια “σύμβαση έργου”, με την καλή έννοια, ενός εξ ορισμού απροσδιόριστου σχεδίου, όπως οι εφήμεροι εργολάβοι.

Με άλλα λόγια, η ΝΔ συνιστά ένα πολιτικό υποκείμενο χωρίς ορισμένη ιδεολογική, πολιτική ή κοινωνική οριοθέτηση. Αλλά είναι, πράγματι, ένα επιτελικό κέντρο άσκησης πολιτικών, οι οποίες διαμορφώνονται πέραν των κομματικών αλλά και των εθνικών ορίων. Αυτό που ενοποιεί τον μηχανισμό, είναι ο έλεγχος και ο διαμοιρασμός του “εκτελούμενου έργου”, όπου προσελκύονται και συνωθούνται τα συμφέροντα, εξυπηρετούνται κατά σειρά όλες οι κοινωνικές ομάδες, αναπτύσσονται μη-κυβερνητικοί/μη-ελεγχόμενοι μηχανισμοί διαχείρισης “ευρωπαϊκών προγραμμάτων”.

Είναι το κόμμα που εκχώρησε την πολιτική αυτονομία των οργάνων του σε δεξαμενές σκέψης και γι’ αυτό προσαρμόστηκε καλύτερα από όλα τα άλλα στο καθεστώς της περιορισμένης εθνικής αυτονομίας, υπό καθεστώς Μνημονίων.

Η αλλαγή πλεύσης της ΕΕ και η υποστήριξη στον Μητσοτάκη ευδοκίμησαν πάνω στην απομείωση του “κόμματος ΝΔ” και τα διευρυμένα κενά πολιτικής αυτονομίας του εθνικού κράτους. Και αυτό το κόμμα περιορισμένης ευθύνης και αυτό το κράτος περιορισμένης αυτονομίας, είναι η ομαλότητα, η πλήρης παλινόρθωση της δυναμικών της Μεταπολίτευσης που δεν άφησαν τίποτα όρθιο στο χώρο των κοινών.

Ο Μητσοτάκης ή ο άλλος νικητής, ο Ανδρουλάκης, αν ήταν νοικοκύρηδες κι όχι περαστικοί αναλώσιμοι αρχηγοί κομμάτων, δεν θα πανηγύριζαν τώρα, αλλά θα έτρεμαν στην ιδέα ότι τους περιμένουν οι τράπεζες στη γωνία, για να τους πάρουν ό,τι έχουν και δεν έχουν. Ή όχι; Πάντως, χρωστάνε.

Τώρα, όμως, πρέπει να διαλέξουν πως θα πορευτούν, γιατί και η ΕΕ έχει τα όριά της: ή με τον Ζελένσκι ή με τον εφοπλιστή, ή με τα ενοικιαζόμενα ή με την τουριστική διεθνή. Τώρα να δούμε κι εμείς τι σημαίνει η μετακίνηση Γεραπετρίτη στο ΥΠΕΞ και η αδρανοποίηση Δένδια. Δεν μπορεί να σταθεί παρά ως ποδήλατο εν κινήσει η ΚΥΠ, που είναι κολλημένη και στην Τουρκία και στις παρακολουθήσεις συζύγων.

Δεν γίνεται και πρόσκληση ξένων επενδυτών και η εξυπηρέτηση ντόπιων κολλητών, και φιλοπατρία και αρχαιοκαπηλία, και ελληνικότητα της Μακεδονίας και… ποιά είναι ακριβώς η εθνική θέση για το Κόσοβο και γιατί τα σπάσανε με την Κύπρο;

Και άλλα πολλά περί της εθνικής τους ευαισθησίας. Τώρα θα πρέπει να αποφασίσουν αν η “διεθνής απομόνωση της Τουρκίας” μπορεί να είναι στόχος σοβαρού δυτικού κράτους και εθνικής πολιτικής εντός της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Θέλουν, στ’ αλήθεια, να μετατραπεί η Ελλάδα και η Κύπρος σε νοτιοανατολική μεθόριο της Ευρώπης απέναντι από την Τουρκία; Ή, μήπως, πρόκειται μια ακόμα εθνικιστική μασκαράτα, όπως η “ελληνικότητα της Μακεδονίας” και η κατακαημένη “Χειμάρα”.

Για σκεφτείτε: Κλιματική κρίση, λιγότερο νερό το καλοκαίρι, λιγότερη θέρμανση το χειμώνα και στο τιμόνι οι πολλοί νικητές μας, που επιδοκιμάστηκαν για την οικολογική αρτιότητα των προγραμμάτων τους: ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Σπαρτιάτες, Ελληνική Λύση, Νίκη, Πλεύση Ελευθερίας και μη χειρότερα. Αυτά δεν είναι αποτελέσματα εκλογών, αλλά ο ορισμός της εθνικής γκαντεμιάς.

Στα καθ’ ημάς τώρα. Το να μην ξέρεις που πατάς και που πηγαίνεις δεν είναι αναγκαστικά κακό για την Αριστερά. Το κακό είναι ότι κατέκλυσε το μυαλό μας το δόγμα “δεν υπάρχει εναλλακτική”. Η ουτοπία και η ιστορική δυνατότητα “τα παιδιά να διαλέγουνε γονείς και να μην βγαίνουνε στην τύχη”, όπως την είχε περιγράψει η Κατερίνα, απομειώθηκε στο “τόσα έζησα, τόσα έμαθα, τόσα λέω”.

Σήμερα, στις μέρες μας, σε αυτήν την εποχή των κοσμογονικών αλλαγών περίσσεψαν οι βεβαιότητες για κάτι που “πρέπει να γίνει”, εδώ και τώρα. Στην πραγματικότητα, δεν επείγει απολύτως τίποτα. Ας καθίσουμε, λοιπόν, ήσυχα στην όχθη και ας σκεφτούμε “τι σου είναι ο άνθρωπος;” Σε λίγο, θα κατεβάζει το ποτάμι συντρίμμια της δεξιάς και πασοκικής “κανονικότητας”. Και ανάμεσά τους, μην ξαφνιαστείτε, θα δούμε κάτι “προγράμματα” και άλλα επικά αριστερά κατορθώματα.

Θα αλλάξει πάλι ο κόσμος. Το μόνο πράγμα που συνιστά κυριολεκτικά ήττα, είναι να καθορίζει το μέτωπο των νικητών τον πολιτικό ορίζοντα των ηττημένων.

  • Ο Νίκος Κοταρίδης διδάσκει κοινωνική ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο