Ο προβληματισμός αναφορικά με τη δημοκρατία και την ποιότητά της στο πλαίσιο των σύγχρονων δεδομένων της διαδικτυακής ενημέρωσης είναι σχεδόν κοινότοπος αλλά και σταθερά ενδιαφέρων.

Οι προσδοκίες για πληρέστερη και σφαιρικότερη ενημέρωση και συμμετοχή των πολιτών στον δημόσιο διάλογο και γενικότερα στα δρώμενα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής δεν ήταν, κατά τη γνώμη μου, ουτοπικές, αλλά και δεν επαληθεύτηκαν – τουλάχιστον στο επίπεδο της ποιοτικής διάστασης που οι προβλέψεις των πιο αισιόδοξων ανέμεναν. Στις μέρες μας, μάλιστα, οι αναδυόμενοι κίνδυνοι για τη δημοκρατία τείνουν να κλονίσουν σοβαρά τη θετική και αλληλοτροφοδοτούμενη συσχέτιση των δύο όρων: ενημέρωση – δημοκρατία.

Είναι αλήθεια ότι κάποτε -και όχι στο πολύ μακρινό παρελθόν- η δημοκρατία, όταν κινδύνευε, απειλούνταν από τα λεγόμενα πραξικοπήματα, δηλαδή τις εξωθεσμικές εκτροπές (παλάτι, στρατός κ.λπ.). Στην εποχή μας όμως οι κίνδυνοι είναι άλλου τύπου και συνδέονται άμεσα με την ποιότητα και τον ρόλο των ΜΜΕ και εκείνων οι οποίοι τα διαχειρίζονται, με στόχους επηρεασμού της κοινής γνώμης, στην καλύτερη περίπτωση, και αποπροσανατολισμού και εξαπάτησής της όλο και συχνότερα.

Μα, θα αναρωτηθεί κανείς, στις μέρες μας, που όλες σχεδόν οι πληροφορίες είναι προσιτές, πώς είναι δυνατό οι πολίτες να παρασύρονται και να υπακούουν εύκολα σε συνθήματα και μεθόδους ετεροκαθορισμού, σε βαθμό που να πείθονται ότι το άσπρο είναι μαύρο; Στο σημείο αυτό νομίζω ότι για μια ακόμη φορά η απάντηση βρίσκεται στο πεδίο που λέγεται «παιδεία».

Η είδηση και πολύ περισσότερο η πληροφορία δεν είναι αθώες έννοιες. Αντίθετα, είναι σύνθετες και «αμαρτωλές», θα μου επιτρέψετε να πω, όσο τίποτε άλλο στις μέρες μας. Ο έλεγχος της γνησιότητας (δεν λέω της αντικειμενικότητας, γιατί αυτή είναι σχεδόν ανέφικτη) δεν είναι απλή υπόθεση. Για να γίνει η διαδικασία αυτή απαιτούνται βούληση, γνώση, ευρύ πεδίο προβληματισμού, αντιδογματικό ήθος, καθαρό κριτικό πνεύμα, ετοιμότητα για βαθιές ανατροπές και αναθεωρήσεις σε εγγεγραμμένα, παραδοσιακά αξιακά συστήματα και γενικά πολιτικό ήθος γνήσια δημοκρατικό.

Η εποχή μας όμως, το σύγχρονο πολιτικό γίγνεσθαι, κάθε άλλο παρά αυτά τα κριτήρια ευνοεί. Αντίθετα, εκτρέφει με όλους τους σύγχρονους τρόπους, που και δυναμικοί και μελετημένοι και εμπλουτισμένοι με επιστημονικά μέσα προπαγάνδας είναι, την παθητική αποδοχή, τη μικρονοϊκή ταύτιση, την ωφελιμιστική συγκατάβαση και την ιδιοτελή επιδοκιμασία.

Στη σύγχρονη, πολύπλοκη και τεχνοκρατικά προηγμένη πραγματικότητα, επομένως, το ήθος του πολίτη που θα αντισταθεί, θα κρίνει, θα ερευνήσει και τελικά θα δεχτεί ή θα απορρίψει την προσφερόμενη εκδοχή της αλήθειας είναι το ζητούμενο, αν θέλουμε να μιλάμε για δημοκρατία με το ειδικό βάρος του όρου αυτού και όχι για ένα επίπλαστο κακέκτυπο που, αν δεν ταυτίζεται, αγγίζει τα όρια του λαϊκισμού.

Πηγή: Νέα Σελίδα