Στην καταπληκτική πολιτική σειρά από τη Δανία, Borgen, μετά την ανάληψη της εξουσίας από τη δεξιά και τη μετατόπιση του κεντρώου κόμματος όλο και δεξιότερα (βλέπε ακραίο κέντρο), τοποθετείται νέος διευθυντής στην κρατική τηλεόραση η οποία μέχρι τότε διατηρούσε την ανεξαρτησία της από άποψη περιεχομένου (κάτι που δεν έχει συμβεί στην ΕΡΤ). Πιέζει τον διευθυντή ειδήσεων να πάψει να ασχολείται με το μεταναστευτικό, τη φτώχεια, την ουσιαστική έρευνα σε σχέση με τα πεπραγμένα κυβέρνησης και κομμάτων και να προβάλλει θετικές ειδήσεις, χαζοχαρούμενες εκπομπές και success story. Όταν ο διευθυντής ειδήσεων του λέει πως ο ρόλος της δημοσιογραφίας είναι άλλος, του απαντά ο τσιφ : «Μα δεν είναι κοινωφελής υπηρεσία να λες στον θεατή ότι η ζωή είναι ωραία;».

Ads

Την ώρα που άκουσα αυτή τη φράση ένιωσα να μουδιάζω ολόκληρη. Πέρασαν αστραπιαία από μπροστά μου όλες οι φορές που μας έλεγαν στο ραδιόφωνο να αποφεύγουμε τα μελαγχολικά τραγούδια γιατί «η εποχή άλλαξε» και ο κόσμος θέλει να χαρεί. Θυμήθηκα όλα τα «χαριτωμένα» επιχειρήματα όσων ήθελαν κατά καιρούς να θάψουμε την είδηση που αλιεύσαμε. Αλλά και όλες οι φορές που θαρραλέοι διευθυντές, μας κάλυπταν γνωρίζοντας ότι θα τα «ακούσουν» από τον εκδότη. Τότε δεν είχε επέλθει ακόμα ο ολοκληρωτικός σχεδόν έλεγχος της ενημέρωσης (δημόσιας και ιδιωτικής) από συμφέροντα που εξυπηρετούν τη ΝΔ και τους πολιτικούς συμμάχους της που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ. Τότε δεν κόβονταν πυρόπληκτοι, συνταξιούχοι και συνδικαλιστές στον αέρα κατ’ εξακολούθηση, δεν ήταν κανόνας τα fake news. Και όποιος έκανε το άσπρο μαύρο, ήταν δακτυλοδεικτούμενος στο σινάφι.

Τότε δεν είχε ακόμα πειστεί η πλειοψηφία των δημοσιογράφων πως είδηση είναι αυτή που εξυπηρετεί το αφεντικό σου. ‘Η αν θέλετε, δεν είχε γαλουχηθεί μια ολόκληρη γενιά συναδέλφων σε αυτό το σαθρό αξιακό σύστημα. Και επειδή η ανεργία στον κλάδο δεν είχε φτάσει τα ύψη στα οποία βρίσκεται σήμερα, οι παραιτήσεις για λόγους αρχών ήταν πιο συνήθεις.

Τα ΜΜΕ δεν ήταν ποτέ ένας παράδεισος αξιοπιστίας και αξιοκρατίας. Δεν υπήρξαν ποτέ όμως τόσο χειραγωγούμενα όσο σήμερα. Το τοπίο της ενημέρωσης στην Ελλάδα είναι κρανίου τόπος. Είναι ελάχιστες οι νησίδες αξιοπρέπειας, όπου οι βασικές αρχές της δημοσιογραφίας όπως τις διδαχτήκαμε εφαρμόζονται έστω στοιχειωδώς. Ωστόσο γύρω τους συγκεντρώνονται όλο και περισσότεροι πολίτες.

Ads

Ευτυχώς, υπάρχουν συνάδελφοι που επιμένουν στην ερευνητική δημοσιογραφία έστω κι αν δεν βρίσκουν πάντα εκδοτική στέγη. Ευτυχώς υπάρχουν αυτές οι λίγες νησίδες και τα social media που βοηθούν την πληροφορία να κινηθεί την ώρα που τα μεγάλα συγκροτήματα καταβάλλουν τιτάνιες προσπάθειες να τη θάψουν. Και φυσικά, ο διεθνής τύπος ο οποίος συχνά μας ενημερώνει για όσα δεν έχουν «ακούσει» τα κανάλια στην Ελλάδα. Ο αγώνας είναι άνισος, αλλά παραμένει αγώνας και η Δημοσιογραφία, η ουσιαστική και ανεμπόδιστη ενημέρωση των πολιτών, είναι πολύ ιερή  για να λειτουργεί μόνο ως όπλο στα χέρια των αργυραμοιβών που θα έλεγε και ο Μάνος Ελευθερίου.

Έστω κι αν η μισή μας δουλειά πλέον, είναι να αποδομούμε τα ψέματα των κυρίαρχων μέσων που με όλες τους τις δυνάμεις λένε «Χειροκρότα ρε, τι σου ζητάμε;».

Δεν θα μπορούσα σε αυτό το άρθρο να μην αναφερθώ στον σαρκαστικό τίτλο της εκπομπής του συναδέλφου μου Γιάννη Πετρίδη στο Κόκκινο, «Παίξε και κάτι χαρούμενο». Πίσω από την φράση αυτή, υπάρχουν ονόματα διευθυντών ραδιοφώνου που έβαλαν το χεράκι τους, ώστε να μεταμορφωθεί το ραδιοφωνικό τοπίο σε μια μονότονη play list ελεγχόμενη από τους ιδιοκτήτες με το επιχείρημα του ανταγωνισμού.