Αρκετές πλέον μέρες μετά τις εκλογές της 20/9, ας αποπειραθούμε μια ανάλυση του τι συνέβη σ’ αυτές.  Όχι όμως μια «βαθυστόχαστη» ανάλυση. Η ασφαλέστερη ανάλυση είναι η απλούστερη.  Αυτή, που συνήθως οι «κάτοχοι της αλήθειας»  την απαξιώνουν ως απλοϊκή. Και που σχεδόν πάντα, περιγράφει την πραγματικότητα.

Στις εκλογές του Ιανουαρίου, προέκυψε μια αριστερή κυβέρνηση, που δεν ψηφίστηκε από αριστερούς. Το πολιτικό σύστημα όπως το γνωρίσαμε από την μεταπολίτευση ως εδώ, είχε ξεπεράσει προ πολλού τα όριά του. Κανείς δεν το ήθελε, κανείς δεν το άντεχε πια.

Δεν εμπιστεύθηκε την Αριστερά. Την επέλεξε ως έσχατη λύση –μια που ποτέ δεν είχε τολμήσει να της αναθέσει κυβερνητικές ευθύνες: Αυτοί οι περίεργοι τύποι, ήταν πάντα συμπαθείς σε όλους, αλλά να τους αφήσεις να κυβερνήσουν… 

Για τους περισσότερους, ήταν η μόνη καθαρή επιλογή που υπήρχε –καθαρή από την εμπλοκή με τη λειτουργία του κράτους όλα αυτά τα χρόνια. Εντάξει, κάποιοι συνδικαλιστές της Αριστεράς δεν διέφεραν και πολύ απ’ τους άλλους, εντάξει τα παραλέγαν μερικές φορές, αλλά, όλα αυτά τα χρόνια, κανείς δεν διαφωνούσε ότι αυτοί, όπως και να το κάνουμε, είναι αλλιώς.

Οι στόχοι που έβαζαν ήταν εμφανώς υπερβολικοί, αλλά ακούγονταν ωραία. Και τα μισά να κάνανε, πάλι έφταναν.

Κι ύστερα ήρθε το εξάμηνο της διαπραγμάτευσης. Που κατάληξε εκεί που κατάληξε και απογοητεύθηκαν όλοι. Όσοι ονειρεύονταν ότι αυτή η κυβέρνηση θα ήταν μια σύντομη παρένθεση, αισθάνθηκαν να δικαιώνονται. Και τότε έκαναν το μεγάλο λάθος: «Όλοι ίδιοι είναι».

Όμως θυμόμασταν ότι οι προηγούμενες συμφωνίες (θέλετε να της λέμε μνημόνια; Ας τις λέμε –«μνημόνιο» είναι απλώς η συμφωνία στα ελληνικά) –τα προηγούμενα μνημόνια λοιπόν, είχαν υπογραφεί πριν καν συνταχθούν και «οι προηγούμενοι» επέστρεφαν θριαμβευτές από τις «διαπραγματεύσεις». Αυτοί οι αριστεροί, το πήγαν περισσότερο από εκεί που πήγαινε, ηττήθηκαν, το είπαν και γύρισαν –επιτρέψτε μου το απλοϊκό χαρακτηρισμό- «σαν δαρμένα σκυλιά».

Η εικόνα του κ. Τσίπρα, τα ξημερώματα της 13ης Ιουλίου, ήταν αξιοθρήνητη.

Ο λόγος που οι ψηφοφόροι του –που είπαμε, δεν ήταν αριστεροί –δεν τον απέρριψαν την ίδια στιγμή, ήταν απλός:  ή μάλλον, ας είμαι συνεπής με ότι εξ αρχής είπα, απλοϊκός: Σχεδόν ο κάθε πολίτης αυτής της χώρας, τα τελευταία χρόνια έχει βρεθεί στην ίδια ακριβώς θέση: έχει ηττηθεί, καθένας από μας, κατ’ επανάληψη. Γι’ αυτό τον καταλάβαινε εκείνη την ώρα.

Ο πρωθυπουργός ηττήθηκε. Αλλά, για πρώτη φορά, δεν ηττήθηκε επειδή πήγε να πετύχει κάτι που αυτός ήθελε. Πήγε να πετύχει κάτι που εμείς θέλαμε.

Όσο απλοϊκό κι αν ακούγεται, στα «ιερά κείμενα» της Αριστεράς, δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο.

Κι έτσι, ήρθε η ανατροπή της κυβέρνησης, από κορυφαία στελέχη  του βασικού κόμματος που την αποτελούσε. (Δεν πρόκειται για μονοκομματική κυβέρνηση –το ξεχνάμε συνήθως αυτό).

Οι ψηφοφόροι είπαμε δεν ήταν «συνεπείς αριστεροί». Τα στελέχη του κόμματος ήταν.

Και έκαναν ένα τεράστιο λάθος: Επειδή –είναι απολύτως αλήθεια αυτό –ήταν βασικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, έντιμοι άνθρωποι που δούλεψαν πάρα πολύ για το κόμμα όλα αυτά τα χρόνια, επειδή ήταν ο κορμός του οργανωτικού μηχανισμού και εξέφραζαν ένα μεγάλο ποσοστό της κομματικής βάσης, πίστεψαν ότι έχουν ένα αντίστοιχο ποσοστό λαϊκής αναφοράς.

Ο λόγος που εξαφανίστηκαν  κοινοβουλευτικά στις εκλογές που ακολούθησαν, δεν είναι αυτός οι πρώην σύντροφοί τους επικαλούνται, ότι «δεν είχαν σχέδιο κλπ». Γιατί εδώ που τα λέμε, ούτε η κυβέρνηση είχε εναλλακτικό σχέδιο.

Ο λόγος ήταν απλούστατος: Από τη μια υπήρχε μια κυβέρνηση ειλικρινής –όσα λάθη κι αν έκανε.
Κι από την άλλη, μια εσωκομματική αντιπολίτευση που πίστευε ότι έχει λαϊκή αναφορά.

Αλλά το μόνο που είχε, ήταν κάποια αναγνωρίσιμα –και ιδιαίτερα συμπαθή στην κοινή γνώμη –στελέχη.
Που αυτό το όφειλαν στην εκλογική έκρηξη του ΣΥΡΙΖΑ και στον κ. Τσίπρα που τους ανέδειξε σε θεσμικούς ρόλους . Το ότι τον ανέτρεψαν, για την αριστερά δεν είναι είδηση: η αλυσίδα των διασπάσεων της Αριστεράς έχει αμέτρητους κρίκους.

Αλλά ο κύριος όγκος της εκλογικής βάσης του ΣΥΡΙΖΑ, δεν τα ξέρει αυτά: είδε τα πράγματα όπως τα βλέπουν οι «κανονικοί» άνθρωποι –αυτοί που τους απαξιώνουμε ως απλοϊκούς: ο κ.Τσίπρας, λόγω και της συγκυρίας βέβαια, οδήγησε ένα μικρό κόμμα της Αριστεράς από το πουθενά στην κυβέρνηση.

Και στην πρώτη στραβή –όσο μεγάλη κι αν ήταν –τον «πούλησαν». Αυτό ξέρετε, δεν συγχωρείται από τους απλούς, καθημερινούς ανθρώπους –αυτούς εννοώ «κανονικούς».

Παρεμπιπτόντως, στις πρόσφατες εκλογές αποδείχθηκε και κάτι άλλο: ότι όσο απαραίτητοι κι αν είναι οι οργανωτικοί μηχανισμοί ενός κόμματος, μόνο μ’ αυτούς εκλογές δεν κερδίζονται.

Θα μου πείτε, καλά όλα αυτά. Αλλά η κυβέρνηση που (ξανά) προέκυψε, μπορεί να κυβερνήσει όπως δεν έκανε το προηγούμενο επτάμηνο;

Πού να ξέρω; Ένας απλοϊκός κανονικός άνθρωπος είμαι. 

Και συμβαίνει να θεωρώ ότι είμαι αριστερός. Όχι από τους «πολύ συνεπείς» –πάντα φοβόμουν λιγάκι
την πολύ συνέπεια. Διότι «τα πάντα ρει κ’ουδέν μένει».

Απλώς, ελπίζω…

* Κώστας Αποστόλου, Μέλος του Συντονιστικού της «Κοινωνία Πρώτα»