Σε κρίσιμες στιγμές, νηφάλιες φωνές πρέπει να ακούγονται. Ζούμε σε μια έντονη περίοδο γεωπολιτικής ανακατάταξης και η συζήτηση επί των εθνικών θεμάτων γίνεται με έντονο θυμικό, εθνικιστικό παραλογισμό και οπορτουνισμό.

Το ομολογουμένως σοβαρό άρθρο του Γιάννη Πρετεντέρη με ιντριγκαδόρικο τίτλο «Αξίζει να πεθάνουμε για το Καστελόριζο» παρέσυρε για άλλη μια φορά το δημόσιο διάλογο σε λάθος ατραπούς. Σε μια εποχή που διαβάζονται μόνο οι τίτλοι, οι περισσότεροι έμειναν με την εντύπωση ότι είναι ένα άρθρο που καλεί σε έναν ατιμωτικό σχεδόν συμβιβασμό. Η πραγματικότητα είναι ότι εγκαλεί όσους μιλάνε για ισότιμη συζήτηση με τον Erdogan. Εκτιμά ότι απέναντι δεν βρίσκεται κάποιος που επιθυμεί έναν έντιμο διάλογο και ότι δεν έχουμε περιθώρια υποχώρησης. Δίκιο έχει.

Ας δούμε όμως τι συνέβη όταν με την συμφωνία των Πρεσπών επιχειρήσαμε και πετύχαμε μια έντιμη συμφωνία με την Βόρεια πλέον Μακεδονία. Οι αντιδράσεις ήταν γενικευμένες από την δεξιά παράταξη. Οι περικεφαλαίες μοιράζονταν από αυτούς που είτε τώρα επιλέγουν την σιωπή, είτε από αυτούς που επιδιώκουν έναν ανορθολογικό συμβιβασμό. Η συμφωνία των Πρεσπών δομούσε μια στρατηγική εξωτερικής πολιτικής που αντιμετώπιζε τα Βαλκάνια με την οπτική του Ρήγα Φεραίου. Ένας ενιαίος γεωπολιτικός χώρος με κοινά συμφέροντα που πρέπει να επιχειρηθεί η συνολική του ανάπτυξη και όχι η ιμπεριαλιστική του εκμετάλλευση που επιχειρεί η Τουρκία.

Οι λαοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν. Το αποδεικνύει η στάση του HDP. Το κουρδικό κόμμα της Αριστεράς παίρνει δημόσια μια πολιτική θέση που θα το φέρει σε δύσκολη θέση. Όχι μόνο γιατί δεν χαϊδεύει τα αυτιά των μουσουλμάνων, αλλά γιατί θα κατηγορηθεί για προδοτική στάση. Όταν πολλά τους στελέχη βρίσκονται στην φυλακή για προδοσία και οι ίδιοι κατηγορούνται για σχέσεις με το PKK. Ένα PKK που έχει αναγορευτεί ξανά ως ο νούμερο 1 εσωτερικός εχθρός. Σε τέτοιο σημείο που το κυνηγάνε και στο εξωτερικό…

Έχουμε αντίστοιχες φωνές στην Ελλάδα που τολμούν να πουν το αντιδημοφιλές; Που θα αναρωτηθούν αν όντως μας ενδιαφέρει η Αγία Σοφία ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς ή απλά μας ενοχλεί ότι δεν μπορούμε να την επανακτήσουμε; Επιθυμούμε την δικαιοσύνη για τον ανθρώπινο πολιτισμό ή θα θέλαμε ενδόμυχα μια επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων που θα μας χάριζε την μισή Τουρκία και την υπόλοιπη θα την έκανε Κουρδιστάν (όχι από ενδιαφέρον για τον εθνικοαπελευθερωτικό τους αγώνα, αλλά επειδή απλά μας συμφέρει); Θα θέλαμε έναν ισχυρό ορθόδοξο χωροφύλακα να κάνει την Αγιά Σοφία ξανά εκκλησία, ίσως με ένα καθεστώς που θα θυμίζει το Βατικανό; Αν ναι, δεν διαφέρουμε από τον Erdogan. Οι εθνικισμοί παράγουν εθνικισμούς. Και αυτοί πολέμους που εξυπηρετούν τους λίγους και παραπλανούν τους πολλούς. 

Ο Erdogan δεν είναι τρελός, είναι ένας παίκτης μιας περιφερειακής υπερδύναμης που επιλέγει μετά την οικονομική άνθιση να πουλήσει πολιτικά την γεωπολιτική επέκταση. Δεν αντιμετωπίζεται με ευχολόγια και κατάρες, αλλά με δύσκολες αποφάσεις και συνεκτική στρατηγική. Χρειαζόμαστε μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που θα καθιστά την χώρα εγγυητή του διεθνούς δικαίου και της ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιανοτολικης Μεσογείου, ισχυρές συμμαχίες αλλά και δυνατούς αποτρεπτικούς μηχανισμούς. Μια ισχυρή αμυντική βιομηχανία στέλνει ισχυρά μηνύματα. Ισχυρότερα στέλνει η συναίνεση σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής από το σύνολο του πολιτικού κόσμου. Ο καθορισμός εξάλλου της ΑΟΖ επείγει. 

Αν όμως το όραμα μας είναι να εξαφανίσουμε τους εχθρούς από το χάρτη, τότε ας περιμένουμε τις προφητείες…

ΥΓ: Η Αγιά Σοφιά δεν ήταν ελληνική, ήταν της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που εμείς ονομάζουμε Βυζάντιο. Μια πολυεθνική αυτοκρατορία που ήταν έντονης ελληνικής επιρροής. Καλό είναι να ξέρουμε και τι ονειρευόμαστε.