Η 17η Νοεμβρίου δεν είναι αργία για όλους. Μπορεί τα Σχολεία και τα Πανεπιστήμια να καταθέτουν στεφάνια, η ζωή όμως συνεχίζεται κανονικά. Οι κυνικοί θα πουν «γιατί όχι;». Από τη στιγμή που η Δαμανάκη αγνοείται ανάμεσα στην Αθήνα, τις Βρυξέλλες και την Αμερική, από την ώρα που ο Θεοδωρικάκος –από γραμματέας της ΚΝΕ- εξελίχθηκε σε μυστικοσύμβουλο του Μητσοτάκη, τί νόημα έχει να μιλάμε για όλα αυτά;

Στην κολώνα έγραφε «Έξω το ΝΑΤΟ». Σήμερα περίπου πανηγυρίζουμε επειδή οι Αμερικανοί θέλουν να διατηρήσουν τις βάσεις της Σούδας. Οι καιροί έχουν αλλάξει. Τότε είχαμε δικτατορία. Σήμερα έχουμε μια ώριμη δημοκρατία, μ’ όλα τα στραβά της και μ’ όλα τα καλά: Τις ελευθερίες, το κοινοβούλιο, τις εκλογές. Είμαστε μέρος του σκληρού πυρήνα της Ευρώπης και μας ενδιαφέρει πολύ περισσότερο ποιος θα είναι ο επόμενος υπουργός οικονομικών στη Γερμανία παρά το ποιος θα κερδίσει τις εσωκομματικές εκλογές στην Κεντροαριστερά.

Νάναι καλά το ΠΑΣΟΚ. Γίναμε επιτέλους μια αστική δημοκρατία της προκοπής -σαν όλες τις άλλες. Δεν χρειάζεται να διερωτώμαστε ποιος χτυπάει το πρωί την πόρτα. Μετά πάσης βεβαιότητος είναι ο γαλατάς. Στα ξερονήσια πάμε για κάμπινγκ μεσ’ την καλή χαρά, όχι συρόμενοι από χωροφύλακες. Σ’ αυτό το μεταμοντέρνο κλίμα, κάτι τύποι σαν τον Κουφοντίνα φαντάζουν απόκοσμα αποκρουστικοί: Σαν έκθεση με τα σύνεργα της Ιεράς Εξέτασης και τα πριονωτά μαχαίρια της Χρυσής Αυγής και του ISIS.

Επί τη ευκαιρία: Διάβαζα τις προάλλες ότι ο Κουφοντίνας σύχναζε στη μεταπολίτευση στα κεντρικά γραφεία του ΠΑΣΟΚ. Εκεί, στην Πανεπιστημίου, συνάντησε –λέει- σημαντικούς ανθρώπους και κατάλαβε πώς γυρνάει ο τροχός. Έτσι «απλά» ξεκίνησε το τραγικό σπιράλ της 17 Νοέμβρη, με όπλο την «ηθική του φρονήματος» -κι αργότερα το γνωστό 45ντάρι. Όταν τα πρόσωπα, οι πράξεις κι οι σκοπιμότητες βγαίνουν εκτός πλαισίου, η πραγματικότητα αλλάζει χροιά και συσκοτίζεται. Μέσα στη μέθη του υπερβατικού, ο κοντόχοντρος παππάς της ενορίας μας είναι τη μια ολόϊδιος ο Άγιος Βασίλης και την άλλη φτυστός ο Άρης Βελουχιώτης. Κι έτσι, στο ένα ταμπλό ο Κουφοντίνας προβάλλει ως λαϊκός ήρωας, ενώ στο άλλο ως ένας στυγνός δολοφόνος.

Δεν έχω φύγει απ’ το θέμα. Το θέμα έχει προ πολλού εξαρθρωθεί απ’ το ιστορικό του πλαίσιο. Τα ράκη του Εμφυλίου Πολέμου, οι σχάσεις και τα θραύσματα της μεταπολίτευσης στοιχειώνουν ακόμα τη ζωή μας. Τη μια στιγμή αηδιάζουμε με ‘κείνους που εξαργύρωσαν τη συμμετοχή τους στο αντάρτικο και τον αντιδακτατορικό αγώνα. Και την αμέσως επόμενη τρομάζουμε με τα ακρότατα του «δημοκρατικού κινήματος» που αυτονομήθηκε σιγά-σιγά από την κοινή λογική και προσεχώρησε στις ιδεολογικές αυταπάτες.

Για να το κάνω (προκλητικά) κατανοητό, ένα μόνο θυμίζω: Ότι επί δικτατορίας ο Σημίτης ήταν ένας βομβιστής-τρομοκράτης! Δοθέντος του χρόνου, ο ίδιος άνθρωπος εξελίχθηκε σε «έλληνα Ροκάρ» και par excellence ευρωπαϊστή που αποδέχονταν –όπως θα έκανε κάθε σοβαρός Ευρωπαίος γραφειοκράτης- τις ευγενείς προσφορές της Siemens, τον Παπαντωνίου, τον Τσοχατζόπουλο.

Και νάταν αυτό το μόνο τρελό! ‘Οταν κάθε λίγο και λιγάκι φωνάζουν οι μονίμως εξεγερμένοι «λαϊκός ξεσηκωμός», τί συμπέρασμα βγαίνει; Με τούτο και με τ’ άλλο, όλα γίνονται σχετικά. Γιατί λοιπόν να γιορτάσουμε την επέτειο του Πολυτεχνείου; Ας πάμε καλύτερα στις δουλειές μας. Άλλος στην τράπεζα, άλλος στην εφορία κι άλλος στον οδοντίατρο.

Εκκρεμεί μια εξήγηση: Οι συνάδελφοι και οι φίλοι που θα πάνε κανονικά στις δουλειές τους ανήμερα του Πολυτεχνείου έχουν ο καθένας τη δική του διαδρομή. Άλλοι μεγάλωσαν μέσα στο ευφορικό νέφος του ΠΑΣΟΚ. Άλλοι ίσως να «διάβαζαν» επί δικτατορίας. Άλλοι, τέλος, δεν αποκλείεται να ήταν εκεί, με τον τρόμο ζωγραφισμένο στα μάτια, όταν το άρμα έσπαγε το κιγκλίδωμα. Ανεξάρτητα από όλα αυτά, για μερικούς εξ ημών το Πολυτεχνείο ήταν η κορυφαία στιγμή της ζωής τους. Όχι γιατί έριξαν –δήθεν- τη δικτατορία, αλλά γιατί ήρθαν αντιμέτωποι πρόσωπο με πρόσωπο με το φάσμα του θανάτου. Γι αυτούς, η 17 Νοέμβρη δεν είναι ούτε το φονικό 45ντάρι, αλλά ούτε και η μέρα που αρχίζουν οι εκπτώσεις. Είναι μια ιερή στιγμή: Η στιγμή που το ένστικτο της αυτοσυντήρησης κι ο εγωισμός έλιωσαν μέσα τους δια παντός κι έγιναν πάθος για τη ζωή. Μια ζωή ελεύθερη, γεμάτη χρώματα και χυμούς.

Μη ζητάμε από εκείνους που δεν έχουν να δώσουν. Είναι δύσκολο –και κομμάτι άδικο- για όσους λόγω ηλικίας ή λόγω «διαβάσματος» δεν είδαν τα δύσκολα. Το θέμα είναι οι άλλοι, εκείνοι που άκουσαν τη βολίδα να σκίζει τον αέρα. Αυτοί –κι είναι χιλιάδες- δεν μπορούν επιτέλους να πουν το δικό τους «όχι» και –κυρίως- το δικό τους «αϊ σιχτίρ»;