«Ανθέλληνες σιχαμένοι, δεν ξεχνάμε τους εμετούς που γράφετε». Το υβριστικό και εμμέσως απειλητικό ύφος του μηνύματος που έφτασε στον λογαριασμό μου στο Facebook μου κίνησε την περιέργεια. Στον τοίχο του απρόσκλητου αποστολέα υπήρχαν δημοσιεύματα για «μετανάστες εγκληματίες» και «αγάμητες φεμινίστριες», κείμενα υπέρ της απελευθέρωσης της οπλοφορίας που μπλέκονταν με φωτογραφίες από «μαιάνδρους στο NBA» και καταγγελίες για τον Τζόρτζ Σόρος που διαφεντεύει τη γειτονική χώρα (και τις τύχες μας) – ο φανταστικός κόσμος του νεοναζί της διπλανής πόρτας.

Επρόκειτο για αντίδραση στην από μέρους μου ανάρτηση της φωτογραφίας του Αλβανού πυγμάχου Φλόριαν Μάρκου τη στιγμή που πανηγυρίζει νίκη στο ρινγκ κρατώντας την ελληνική μαζί με την αλβανική σημαία. Είχαν προηγηθεί δημοσιεύματα στις ιστοσελίδες της Χρυσής Αυγής και της Ομάδας Αλήθειας που αναπαρήγαγαν τη θεωρία συνωμοσίας, σύμφωνα με την οποία ο Τζορτζ Σόρος είναι χρηματοδότης της ελληνικής κυβέρνησης σε μια σκοτεινή προσπάθεια εξαγοράς στελεχών της κυβέρνησης της γειτονικής χώρας.

Ένα από αυτά τα δημοσιεύματα που κατασκευάζουν την τελευταία θεωρία συνωμοσίας αφορά συκοφαντικό δημοσίευμα του «Πρώτου Θέματος», σύμφωνα με το οποίο υπήρξα και εγώ υπάλληλος του Ουγγροαμερικανού μεγιστάνα με κάποιο σκοτεινό ρόλο στην εξωτερική πολιτική της χώρας.

Όπως είθισται σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν έχει σημασία η τεκμηρίωση, σε μερικές περιπτώσεις δεν χρειάζεται καν να είναι αληθοφανείς. Αυτό που έχει σημασία είναι η αφήγηση, η μυθοπλασία που συνθέτει,  αλλά ακόμα πιο σημαντικό η κωδικοποίηση της θεωρίας με ισχυρά σύμβολα που κινητοποιούν συναισθήματα φόβου. Μερικά παραδείγματα από την επικαιρότητα:

– Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Χ.Α. Παναγιώτης Ηλιόπουλος, εξαπολύοντας έναν οχετό ρατσιστικού μίσους από το βήμα της Βουλής κατά των παιδιών προσφύγων που εντάσσονται στα σχολεία μας, κατηγόρησε πριν από λίγες μέρες τον ΣΥΡΙΖΑ ότι «τρομοκρατεί» τους γονείς των σχολείων που αντιδρούν γιατί «προσπαθεί να επιβάλει τον νόμο του Τζ. Σόρος και της Σαρίας»!
– «Ο Τζ. Σόρος θέλει να τρώμε έντομα» δήλωσε πριν από λίγους μήνες στο Κοινοβούλιο της Ουγγαρίας ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης της χώρας. «Επιτίθεται στην ευρωπαϊκή ταυτότητα και τον ουγγρικό τρόπο ζωής διά της γαστρονομίας»!
– Ο Τζ. Σόρος είναι ναζί σύμφωνα με τον Ντόναλτ Τραμπ Τζούνιορ. Για τον ίδιο τον Πρόεδρο Τραμπ είναι ο χρηματοδότης του καραβανιού των εξαθλιωμένων προσφυγών που περπατάει προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και των διαδηλωτών που βρέθηκαν στους δρόμους κατά του δικαστή Κάβανο.
– Για τον δικηγόρο του ιδίου Ρούντολφ Τζουλιάνι είναι απλώς ο Αντίχριστος και τα περιουσιακά του στοιχεία πρέπει να παγώσουν και να δημευθούν.
– Με τρόπο αντίστοιχο με αυτόν που χρησιμοποιήθηκε στην Ελλάδα η επίκληση του Σόρος, η Ροζίν Μπαρ, δημοσιογράφος του αμερικανικού δικτύου ABC που απολύθηκε για ρατσιστικά tweets, κατηγόρησε την Τσέλσι Κλίντον ότι είναι παντρεμένη με ανιψιό του Τζορτζ Σόρος αποκαλώντας την «Τσέλσι Σόρος Κλίντον». «Ο Σόρος είναι ένας ναζί που κατέδωσε Εβραίους οι οποίοι δολοφονήθηκαν σε γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και έκλεψε τον πλούτο τους» έγραψε.
– Η επίσημη Νέα Δημοκρατία ζητάει εξηγήσεις από την κυβέρνηση για την «ύποπτη και σκοτεινή τη δράση του επιχειρηματία Τζορτζ Σόρος» και ο αντιπρόεδρος του κόμματος Άδ. Γεωργιάδης, δηλώνει πως «θα πρέπει να απαντήσει η κυβέρνηση αν τα παίρνει από τον Σόρος», παρ’ ότι ο ίδιος δεν το πιστεύει!

Ο Τζορτζ Σόρος είναι ένα γλωσσικό τικ, μια καρικατούρα στην οποία η νέα λαϊκιστική Δεξιά και Ακροδεξιά προσωποποιούν όλα όσα μισούν. Στο σκιάχτρο ενός πολιτικού εκφραστή της παγκοσμιοποίησης, που υπονομεύει την κατεστημένη τάξη πραγμάτων στις χριστιανικές κοινωνίες της Δύσης μέσω της υποστήριξης δομών στήριξης των μεταναστών, κατασκευάζουν έναν προβλέψιμο και επαναλαμβανόμενο αντισημιτισμό.

Με τον ίδιο τρόπο κωδικοποιούνταν παλιότερα οι Ρότσιλντ, διασπειρόταν το μύθευμα των σοφών της Σιών, ενώ σήμερα σε φόρα όπως το 4chan στο Διαδίκτυο διασπείρεται η θεωρία συνωμοσίας #Qanon, που θέλει ειδικούς ανώνυμους πράκτορες να στοχοποιούν τους εχθρούς του αμερικανικού έθνους, όπως -ποιος άλλος- ο Τζ. Σόρος.

Η ποιοτική διαφορά σε σχέση με το παρελθόν είναι ότι οι θεωρίες συνωμοσίας, η αντιπολιτική που εκφράζουν είναι πλέον επίσημη επικοινωνία σε μια σειρά χώρες. Πέρσι ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν προχώρησε σε εκστρατεία εναντίον του Σόρος κατηγορώντας τον ότι χρησιμοποίησε τον «πλούτο, την εξουσία, την επιρροή του και ένα δίκτυο μη κυβερνητικών οργανώσεων» για τη είσοδο εκατομμυρίων μεταναστών στην Ουγγαρία και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ουγγρική κυβέρνηση δαπάνησε περισσότερα χρήματα στη fake news καμπάνια κατά του Σόρος και της Ε.Ε. απ’ ό,τι κόστισε η εκστρατεία υπέρ του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο. Την ίδια ώρα αρνούνταν να εφαρμόσει τις συμφωνίες για ισοκατανομή των προσφύγων στην Ε.Ε. και προέδιδε την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.

Στο ίδιο μήκος κύματος ο Βενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε πρόσφατα ότι ο Σόρος χρηματοδοτεί εκστρατεία διαμαρτυρίας κατά της πολιτικής του Ισραήλ για την απέλαση χιλιάδων Αφρικανών αιτούντων άσυλο. Όπως οι Όρμπαν και Τραμπ, ο Νετανιάχου δήλωσε ότι ο Σόρος χρηματοδοτεί διαμαρτυρίες εναντίον της αντιμεταναστευτικής του πολιτικής. Ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια προβλήματα της εποχής μας αντιμετωπίζεται με κυνήγι μαγισσών…

Τόσο στην Ελλάδα όσο και σε όλο τον δυτικό κόσμο η δράση των ακροδεξιών δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Οι Τραμπ, Όρμπαν και οι όμοιοί τους «απελευθερώνουν» και νομιμοποιούν το μίσος από έναν δημόσιο λόγο που μέχρι σήμερα καταδίκαζε τον ρατσισμό και τον φασισμό. Τα σενάρια συνωμοσίας, όμως παράγουν και ένα κάλεσμα για δράση που συχνά μεταφράζεται σε επιθέσεις κατά προσφύγων και μεταναστών, μουσουλμάνων, Εβραίων, κατά μελών της LGBTQI κοινότητας, αριστερών και όποιου είναι διαφορετικός.

Ο Ρόμπερτ Μπάουερς, που σκόρπισε τον θάνατο στη συναγωγή του Πίτσπουργκ, πριν από λίγες μέρες δήλωσε ότι ο Τραμπ, όχι μόνο δεν είναι αρκετά εθνικιστής, αλλά ελέγχεται από μια κλίκα Εβραίων (όπως ο Τζορτζ Σόρος) που τάσσονται υπέρ της παγκοσμιοποίησης. Ομάδες Αμερικανών παραστρατιωτικών βρίσκονται ήδη στα σύνορα του Μεξικού για «κυνήγι μεταναστών» μόλις το καραβάνι των προσφύγων από τη Γουατεμάλα φτάσει στις ΗΠΑ. Και η εγκληματική οργάνωση Χρυσή Αυγή βρίσκεται σε δίκη για δεκάδες επιθέσεις στις οποίες προέβη τα προηγούμενα χρόνια, κατά Ελλήνων και μεταναστών.

Όταν ο Ντόναλτ Τραμπ, ο Βίκτορ Όρμπαν, αλλά και στα καθ’ ημάς, όταν η αντιπολίτευση και μαζί της οι νεοναζί τρέφουν τη συνωμοσιολογία στρέφονται κατά της ουσίας του δημοκρατικού διαλόγου και της πολιτικής συζήτησης.

«Τα γεγονότα παραμένουν πιστευτά μόνο όταν υποστηρίζονται από μια κουλτούρα που στηρίζεται σε αυτά, από θεσμούς που μπορούμε να εμπιστευθούμε, μια ηθική δημόσια ζωή και αξιόπιστα Μέσα Ενημέρωσης» λέει σε μια πρόσφατη συνέντευξή του στους «New York Times», ο Μπρούνο Λατούρ, Γάλλος φιλόσοφος, του οποίου η θεωρία δικτύων – δραστών (actor – network) συνδέεται με την κατανόηση της μετα-αλήθειας στην εποχή μας.

«Με την εμφάνιση των λεγόμενων εναλλακτικών γεγονότων έχει καταστεί σαφές ότι το αν μια δήλωση είναι πιστευτή ή όχι εξαρτάται λιγότερο από την πραγματική εσωτερική αλήθεια της και περισσότερο από τις συνθήκες κατασκευής» της. Μεγαλύτερη κατανόηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες προκύπτει η παραπληροφόρηση και τα κοινά που την αποδέχονται, λέει ο Latour, θα μας εξοπλίσουν καλύτερα για να την καταπολεμήσουμε.

Έπρεπε άραγε να απαντήσουν ο πρωθυπουργός και τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου στην κατηγορία ότι ο Τζορτζ Σόρος προσφέρθηκε να χρηματοδοτήσει στελέχη της με 50 εκατομμύρια; Μήπως θα έπρεπε να μας απασχολήσει σοβαρά η κατηγορία του Γιάνη Βαρουφάκη ότι ο πρωθυπουργός δέχτηκε τηλεφώνημα από τον Ούγγρο μεγιστάνα με αίτημα την αποπομπή του; Και μήπως πράγματι υπάρχουν σκοτεινοί συνωμότες στην κυβέρνηση που απεργάζονται σενάρια επιβολής της δυστυχίας μας;

Η Αριστερά οφείλει να προωθεί τη χειραφέτηση, κάτι που γίνεται μέσω της πολιτικής συζήτησης και της πολιτικοποίησης των ζητημάτων. Είναι η μοναδική θεραπεία απέναντι στα αισθήματα φόβου και ήττας που εκμεταλλεύονται οι καταπιεστικοί μηχανισμοί του συστήματος όταν κατασκευάζουν θεωρίες συνωμοσίας, αποπολιτικοποιώντας τα προκειμένου να επιβληθούν.

Πηγή: tsimitakis.wordpress