Ο πρόσφατος σεισμός έφερε στην επιφάνεια προηγούμενες μνήμες. Τον σεισμό του 1981, τον σεισμό του 1999, τις αντιδράσεις και τους φόβους εκείνων των περιόδων, τους απότομους όρους του κοινωνικού όπως ορίζονται από ένα ξαφνικό πλήθος που βγαίνει γρήγορα στους δρόμους. Πλήθη ανθρώπων που έρχονται κοντά με τρόπο απότομο, που συγκατοικούν σε έναν ελάχιστο χώρο αλλά ποτέ δεν συναντήθηκαν και τώρα τους δένουν το ξάφνιασμα και ο φόβος, τους κάνουν να ανταλλάσσουν κουβέντες ακόμα και αν ξέρουν πως αύριο, όταν διασταυρωθούν στους δρόμους της γειτονιάς, ίσως να μη χαιρετηθούν καν. Ο σεισμός είναι ο φόβος που μας δένει με τους άλλους, το τράνταγμα που μας μετατοπίζει προς τον διπλανό μας, η άρση της αμηχανίας και η στιγμιαία συνειδητοποίηση μιας κοινής ζωής, μοίρας, προοπτικής.

Μικρής διάρκειας φαινόμενο, με συχνά μεγάλης έκτασης επιπτώσεις, ο σεισμός δεν προειδοποιεί, δεν πλησιάζει, μόνο ξεσπά με την ύπαρξή του ολόκληρη ενσαρκωμένη στο τράνταγμα. Το οικείο περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε γίνεται μέσα σε δευτερόλεπτα ανοίκειο, αιχμηρό, επιθετικό. Εκκρεμεί και κινδυνεύει, ενώ εμείς ψάχνουμε μέρη να κρυφτούμε σε μια συνθήκη που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει. Αντικείμενα αγαπημένα ή καθημερινά μεταμορφώνονται σε παγίδες ή καταφύγια, η γεωγραφία του σπιτιού ξαφνικά αλλάζει οριζόμενη αποκλειστικά από την ανάγκη της στιγμής. Κάθε τι που πέφτει γίνεται ξένο. Και όταν ο σεισμός περάσει, η καχυποψία μας απέναντι στο αντικείμενο αυτό συνεχίζει να υπάρχει. Ενα κομμάτι από τον σεισμό κατοικεί για πάντα μέσα του.

Η φυσική απουσία του σεισμού σε συνδυασμό με την κλίμακα των φυσικών και πρακτικών επιπτώσεων που αφήνει πίσω του τον καθιστούν ως το πιο τυφλό και πιο παράλογο φαινόμενο στους όρους με τους οποίους τον βιώνουμε. Ο σεισμός είναι η μεταφυσική του εδάφους, ανεξάρτητα από τις ορθολογικές μας απόψεις. Το ξεπέρασμα της λογικής που επιτυγχάνει είναι ευθέως ανάλογο της έντασής του. Ο ήχος που φέρνει μαζί του, η παράδοξη κίνηση των κτιρίων, η αίσθηση πως τα σώματά μας είναι εκτεθειμένα και περισσεύουν δημιουργούν μια απότομη εκδοχή του κόσμου. Η βουή και η βροντή του σεισμού θυμίζουν ενσαρκώσεις ενός παράλογου θυμού. Χωρίς υποκείμενο, μόνο με εκτεθειμένα αντικείμενα.

Εδώ και καιρό τα φυσικά φαινόμενα έχουν αποσυνδεθεί από τις κοινωνίες από τη μοίρα. Κάθε φαινόμενο ταυτίζεται πέρα από το ξέσπασμά του και με τη διαχείρισή του. Ετσι, οι σεισμοί δεν είναι ποτέ αυτοτελείς αλλά βιώνονται και με παράλληλους μετασεισμούς στον δημόσιο λόγο, στην κάλυψη του γεγονότος, στον διάλογο γύρω από αυτό. Η πρόληψη, η αντιμετώπιση και η πρόγνωση των επιπτώσεων δεν αποτελούν απλά διαχείριση του φαινομένου. Με έναν τρόπο αποτελούν και εκλογίκευσή του. Περιγράφουν με μετρήσιμους όρους τις επιπτώσεις και τις ανθρωποποιούν, μοιράζουν ευθύνες, κρίνουν την αποτελεσματικότητα των κοινωνιών, γεννάνε αθώους, ενόχους και ήρωες. Οι σεισμοί δεν γεννούν μόνο ταρακούνημα. Φέρνουν στην επιφάνεια και τον σεισμολόγο ως έναν ειδικό της συνθήκης.

Η τηλεοπτική εκδοχή του σεισμολόγου έχει έναν πολλαπλό ρόλο. Είναι αυτός που θα προσπαθήσει να εκλογικεύσει και να αποσαφηνίσει την κατάσταση, αυτός που θα αποσπάσει το φυσικό φαινόμενο από τη δοξασία και θα το τοποθετήσει στον ορθολογισμό. Αυτός που θα ξορκίσει τους φόβους και θα τους εντάξει στο πλαίσιο της πρόληψης. Δεδομένης της στιγμής, ο σεισμολόγος δεν είναι απλώς ένας ειδικός των σεισμών, γίνεται ένας ειδικός της ζωής και της συνέχειάς της. Και όπως όλους τους ειδικούς, τον αντιμετωπίζουμε με τον τρόπο που γνωρίζουμε καλύτερα. Τον καταναλώνουμε, τον δειπνούμε καταπίνοντάς τον ολόκληρο σε μια ταύτιση που έτσι απότομα μας καθιστά κι εμάς ειδικούς. Και τότε ξαφνικά μεταμορφωνόμαστε σε ένα έθνος σεισμολόγων. Ανθρώπων που μιλούν με βεβαιότητα και επιστημονική ακρίβεια, που δίνουν εξειδικευμένες συμβουλές και εντολές, διατάζοντας ο ένας τον άλλο.

Μέχρι το έδαφος να ηρεμήσει και η ρουτίνα να γεμίσει το ρήγμα που άνοιξε ο σεισμός. Μέχρι να ξεχαστούμε και να γίνουμε και πάλι άγνωστοι στους διπλανούς μας. Ο πληθυσμός του έθνους φυλλορροεί. Μέχρι ο σεισμολόγος μέσα μας να γίνει ένας εξειδικευμένος ξένος, απόμακρος στην ειδίκευσή του, διάφανος στην αναμονή του. Μέχρι τον επόμενο σεισμό.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών