Με την προκήρυξη του δημοψηφίσματος την περασμένη Παρασκευή απ’ τον Πρωθυπουργό, δύο εξαιρετικά αντικρουόμενες φράσεις μου ήρθαν στο νου. Απ’ τη μία μεριά, σκέφτηκα πως το δημοψήφισμα «αποτελεί μία ένεση φρεσκάδας στο μουχλιασμένο πολιτικό μας σύστημα» (Μάρτιν Ζακς) και απ’ την άλλη πως «αποτελεί τη δημοκρατική τελετουργία του βοναπαρτισμού» (Λέων Τρότσκι). Έκλεισα την τηλεόραση και ξάπλωσα στο κρεβάτι μου. Υποδόρια χαμόγελα και τρέμουλα ανησυχίας εναλλάσσονταν στο πρόσωπο μου. Τα όνειρα μου είχαν ήδη αρχίσει τις πρώτες διεργασίες…

Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε απ’ την αρχή ξεκάθαρη θέση. Κάλεσε το λαό να ψηφίσει όχι στη συμφωνία και στα επώδυνα μέτρα των δανειστών. Δεν θα μπορούσα να μην ταχθώ μαζί του. Ποιος λογικός άνθρωπος επιθυμεί νέα δυσβάσταχτα μέτρα, άλλωστε;

Την επομένη της προκήρυξης του δημοψηφίσματος, τα συστημικά ΜΜΕ ξεκίνησαν απροκάλυπτα να προπαγανδίζουν υπέρ του ΝΑΙ, κατηγορώντας ταυτόχρονα το ΣΥΡΙΖΑ πως έχει κρυφή ατζέντα και θέλει να μας βγάλει απ’ το ευρώ. Φόβος με κυρίεψε, ασυναίσθητα. Δεν επιθυμούσα επ’ ουδενί την έξοδο της χώρας μου απ’ το ευρώ και την Ε.Ε. Γνώριζα πολύ καλά πως παρά το έλλειμμα δημοκρατίας, αλληλεγγύης, αλληλοκατανόησης και σεβασμού που την διακρίνει, είναι το πιο ασφαλές σπίτι αυτή τη στιγμή για τη χώρα μου. Γνώριζα πολύ καλά, επίσης, πως παρά το γεγονός πως η Ε.Ε. αποτελεί «το λάκκο των λεόντων» (έτσι την αποκαλούσε η ΕΔΑ απ’ την δεκαετία του 50), δεν νοείται η μικρή Ελλάδα μας να αποκολληθεί απ’ αυτόν τον «λάκκο». Θα πρέπει αντίθετα να παλέψει με όλες της τις δυνάμεις για να προσφέρει ένα μικρό λιθαράκι στην αλλαγή της. Είναι καθήκον και υποχρέωση της να το κάνει…

Κλείνοντας την τηλεόραση και βγαίνοντας απ’ το σπίτι για μία βόλτα, μία αναζωογονητική φρεσκάδα με κυρίεψε. Η σκέψη πως ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα κόμμα που ήθελε τη χώρα μου εκτός ευρώ έπαψε μονομιάς να υπάρχει. Κατά ένα τυχαίο τρόπο ερχόντουσαν στο νου μου όλες οι ενέργειες που είχε κάνει απ’ τη στιγμή που ανέβηκε στην εξουσία για να διατηρήσει τη χώρα μου στον σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν αυτός που είχε στραγγίξει τα αποθεματικά των δήμων και των ασφαλιστικών ταμείων για να πληρώσει τις δόσεις στους πιστωτές; Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν αυτός που είχε κηρύξει εσωτερική στάση πληρωμών για τον ίδιο λόγο; Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν επίσης αυτός που είχε καταθέσει πρόταση στην τρόικα (με το να τους λέμε θεσμούς τους αναβαθμίζουμε χωρίς να το αξίζουν), που περιελάμβανε μέτρα 8 δισεκατομμυρίων ευρώ, εγκαταλείποντας όλες τις προεκλογικές του δεσμεύσεις; Μπορούμε, λοιπόν, να τον κατηγορήσουμε για αβελτηρίες, για χρονοβόρες και ανούσιες διαπραγματεύσεις «δημιουργικής ασάφειας», καθώς και για ιδεοληψίες, ιλαρές ψευδαισθήσεις και επανειλημμένους λάθος χειρισμούς, αλλά δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να τον κατηγορήσουμε πως είχε και έχει πρόθεση να μας βγάλει απ’ το ευρώ και την Ε.Ε…

Το δημοψήφισμα, λοιπόν, είναι ένα εργαλείο εμπλουτισμού της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, που χτίζει χαρακτήρες πολιτικής διαβούλευσης.

Πρέπει, όμως, να διεξάγεται την κατάλληλη χρονική στιγμή. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση κύριε Τσίπρα, η στιγμή ήταν εξαιρετικά ατυχής και κρίσιμη…

Απ’ τα λόγια σας σε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου στις 13 Ιουνίου («Ξεχάστε κάθε σκέψη για εκλογές και δημοψήφισμα. Η κυβέρνηση έχει πρόσφατη λαϊκή εντολή, τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού μαζί της και άνετη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο») μπορώ εύκολα να συμπεράνω πως δεν το είχατε προσχεδιάσει. Το δημοψήφισμα αυτό αποτέλεσε ουσιαστικά μία κίνηση προσωπικού εγωισμού και δυσφορίας απέναντι στο τελεσίγραφο συμφωνίας που σας προτάθηκε στις Βρυξέλλες. Ήταν μία αναπόφευκτη κίνηση απέναντι στη ειρωνική δήλωση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, πως «το παιχνίδι τελείωσε». Ήταν ένα ύστατο διαπραγματευτικό όπλο απέναντι στην εμπρόθετη ακαμψία των δανειστών. Ήταν, όμως, και μία ευκαιρία για αυτούς για να σας ξεφτιλίσουν πολιτικά…

Έπρεπε, λοιπόν, αγαπητέ κύριε Τσίπρα να έχετε συνειδητοποιήσει απ’ τον Φεβρουάριο ακόμα (μόνος σας είχατε δηλώσει πως σας διαβεβαίωσαν προφορικά πως με τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου θα λάβετε χρηματοδότηση, αλλά τελικά δεν λάβατε τίποτα) πως δεν έχετε να κάνετε με έντιμους εταίρους που θέλουν το καλό του ελληνικού λαού, αλλά με στυγνούς εκβιαστές που επιθυμούν τον πολιτικό εξανδραποδισμό της κυβέρνησης σας. Έπρεπε, επίσης, να είχατε θέσει ένα χρονικό περιθώριο στην διαπραγμάτευση και όχι να την αφήσετε να εξελιχθεί αέναα βυθίζοντας την ελληνική οικονομία στην πλήρη ύφεση και την αβεβαιότητα. Έπρεπε να έχετε κάνει ακόμα πιο πολλά για να μην είχατε βρεθεί τώρα με την πλάτη στον τοίχο…

Τώρα, λοιπόν, καλείτε τον ελληνικό λαό να ψηφίσει ΟΧΙ για μία συμφωνία που στην αρχή απέσυραν οι δανειστές και στην συνέχεια εσείς ο ίδιος προτείνατε στους εταίρους για να συμφωνήσετε. Είναι πράγματι τραγελαφικό αυτό που συμβαίνει και πραγματικά λυπάμαι που βρίσκεστε σε αυτό το πολιτικό αδιέξοδο. Λυπάμαι γιατί εσείς και ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκινήσατε με καλές προθέσεις με σκοπό να παλέψετε πραγματικά για να ελαφρύνετε τα βάρη του ελληνικού λαού. Τώρα, όμως, μας ζητάτε να σας εμπιστευτούμε ξανά για να διαπραγματευτείτε ακόμα πιο σκληρά. Μα διαπραγματευτήκατε σκληρά κύριε Τσίπρα και δεν τα καταφέρατε. Τι σας κάνει να πιστεύετε πως τώρα, με τη νέα ετυμηγορία του ελληνικού λαού, θα λυγίσουν οι δανειστές, τη στιγμή μάλιστα που οι τράπεζες είναι κλειστές και η οικονομία καταρρέει καθημερινά;

Δεν ξέρω κύριε Τσίπρα τι θα ψηφίσω την Κυριακή. Απ’ τη μία μεριά, συλλογίζομαι πως δεν μπορώ να συγκατανεύσω σε αυτήν την πραξικοπηματική πτώση μίας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης. Απ’ την άλλη, όμως, συλλογίζομαι πως το ΟΧΙ ίσως σηματοδοτήσει την έξοδο απ’ το ευρώ και την Ε.Ε. Όχι εμπρόθετα, αλλά αναπόφευκτα επειδή το χάος στην οικονομία μας θα βαθαίνει και οι δανειστές δεν θα είναι πρόθυμοι να υποχωρήσουν. Παράλληλα, σκέφτομαι και την παραποίηση του ερωτήματος απ’ τους ίδιους τους «εταίρους». Αν στο μυαλό τους έχουν πως το ΟΧΙ ισοδυναμεί με την επιθυμία των Ελλήνων πολιτών για έξοδο απ’ το ευρώ, θα μας παρατήσουν να σφαχτούμε μεταξύ μας. Αυτήν την εθνική διχόνοια κύριε Τσίπρα θα πρέπει να την σταματήσετε. Βλέπω πως προσπαθείτε. Ξοδεύεται πολιτικό κεφάλαιο, προτείνοντας στους δανειστές προτάσεις που πριν μία εβδομάδα απορρίπτατε, προσπαθώντας να βρεθεί λύση πριν το δημοψήφισμα για να προτρέψετε τον κόσμο να ψηφίσει ΝΑΙ. Προσπαθείτε να βρείτε λύση για να γίνει πανηγυρικό το κλίμα την Κυριακή. Δεν πρόκειται να σας το επιτρέψουν, όμως. Τους δώσατε μία πολλή μεγάλη ευκαιρία για να σας εξαφανίσουν πολιτικά. Και θα το κάνουν. Να είστε απόλυτα σίγουρος…

Δεν έχω κάτι να σας συμβουλέψω κύριε Τσίπρα. Είμαι σίγουρος πως περνάτε ιδιαίτερα δύσκολες στιγμές. Ίσως ενδόμυχα να επιθυμείτε να υπερισχύσει το ΝΑΙ, για να παραιτηθείτε και να φύγετε με μία στοιχειώδη αξιοπρέπεια, πιο ώριμος απ’ τα λάθη που κάνατε αλλά και με την ηθική ικανοποίηση πως προσπαθήσατε σκληρά για ένα καλύτερο μέλλον για τη χώρα σας και τα παιδιά σας…