Το θέμα του αιγιαλού είναι ένα από τα ελάχιστα για τα οποία η «μεταρρυθμιστική» πλευρά δεν έχει παραπάνω από ένα επιχείρημα. Για έναν περίεργο λόγο, το σύνηθες «καλές οι ιδιωτικοποιήσειςγιατί α) μας απαλλάσσουν από την πλέμπα και τους τζαμπατζήδες και β) εμείς είμαστε ικανοί και να γίνουμε ιδιώτες επενδυτές και να πληρώσουμεγια να απολαύσουμε» καθυστερεί να φτάσει στον δημόσιο διάλογο. Έτσι, το ένα και μοναδικό επιχείρημα υπέρ της «αξιοποίησης» του αιγιαλού έχει να κάνει με την ανάγκη της χώρας για ανάπτυξη.

Ads

 
Φαίνεται όμως πως το επιχείρημα αυτό είναι αρκετά δυνατό μιας και τον τελευταίο καιρό υπάρχει μια σχετική σύγκλιση απόψεων πάνω στο θέμα της αναγκαιότητας της ανάπτυξης μέσω και του αιγιαλού. Ακόμα και όσοι διαφωνούν κάθετα με το νομοσχέδιο που αποσύρθηκε, δείχνουν να αναγνωρίζουν ότι ο αιγιαλός είναι «πλούτος» που πρέπει και μπορεί να αξιοποιηθεί για αναπτυξιακούς σκοπούς αρκεί να υπάρχει το κατάλληλο πλαίσιο προστασίας.
 
Ο Στ. Θεοδωράκης έχει προτείνει τη διάκριση αυτών που συμμετέχουν στον διάλογο για τον αιγιαλόσε τρεις κατηγορίες. Έτσι, έχουμε τους «ξεπούλα τα όλα», αυτούς που προτείνουν την «ενδιάμεση λύση» και τους «μην αγγίξεις τίποτα».[1] Ας δεχτούμε την πρότασή του κι ας διακρίνουμε, με βάση τη δική μας αντίληψη ,τρεις εκπροσώπους – έναν από κάθε κατηγορία.
 
Ο Πάσχος Μανδραβέλης μειώνει τις γενικευμένες αντιδράσεις σε αντιδράσεις του ΣΥΡΙΖΑ.[2]Ακόμα κι η νεοφιλελεύθερη Δράση ή η WWF που είχαν ταχθεί κατά του νομοσχεδίου που αποσύρθηκε είναι, κατά μία ανάγνωση της λογικής του κ. Μανδραβέλη, συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ.[3]Ο ίδιος τονίζει ότι το θέμα «αιγιαλός» δεν λύνεται με ένα απλό ναι ή όχι αλλά έχει πολλές παραμέτρους μία από τις οποίες είναι η ανάγκη για ανάπτυξη (μέσω τουριστικών επενδύσεων). Ανήκει στην πρώτη κατηγορία –σύμφωνα πάντα με το πώς αντιλαμβανόμαστε τη διάκριση του Στ. Θεοδωράκη– αφού φαίνεται ότι για τον ίδιο αυτό που διστακτικά αναφέρεται ως «μία παράμετρος» αποτελεί στην ουσία, και με δεδομένες τις ανάγκες της χώρας, «ικανή συνθήκη».
 
Ο ίδιος ο Στ. Θεοδωράκης σε μία αυτοαποκαλούμενη ίσων αποστάσεων τοποθέτηση που δυσκολευτήκαμε, η αλήθεια είναι, να κατανοήσουμε, τονίζει ότι «πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να υπάρχει τουριστική ανάπτυξη αλλά να περνάμε κι εμείς καλά στις παραλίες».[4]Λέει επίσης ότι τα δάση και οι παραλίες είναι «εθνικός πλούτος» κι ότι υπάρχουν ενδιάμεσες λύσεις, όπως αυτές που… «βρήκανε και στην Ισπανία».[5]
 
Ακόμα όμως και φωνές μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ (που τοποθετείται στους «μην αγγίξεις τίποτα»)[6] υποστηρίζουν ότι είναι πιθανή κάποιου είδους ανάπτυξη με την ταυτόχρονη προστασία του αιγιαλού.[7] Με αυτόν τον τρόπο όμως, οι απόψεις αυτές αφήνουν τη συζήτηση να μετατοπιστεί προς τη μεριά της ανάπτυξης.
 
Αν όμως η συζήτηση εξαντλείται, με μικρές ή μεγάλες αποκλείσεις, πάνω στη βάση της αναγκαιότητας της ανάπτυξης του αιγιαλού τότε αυτό που σίγουρα δεν λαμβάνεται υπόψη είναι ότι ο αιγιαλός είναι ήδη υπεραναπτυγμένος. Από τον Βορρά μέχρι τον Νότο κι από τα ανατολικά νησιά μέχρι το Ιόνιο πέλαγος, ακατανόητης νομιμότητας ξενοδοχεία κι άλλες τουριστικές επενδύσεις έχουν καταλάβει, οικειοποιηθεί κι αποκλείσει ολόκληρες παραλίες. Επιπλέον, εκατοντάδες παραλίες σε όλη την Ελλάδα είναι προσβάσιμες μόνο από τη θάλασσα αφού οι ιδιοκτήτες κατοικιών ή ξενοδοχείων θέλουν να είναι και ιδιοκτήτες παραλιών φροντίζοντας είτε να σαμποτάρουν τη διάνοιξη πρόσβασης είτε να κλείνουν την υπάρχουσα. Επενδυτές με ομπρέλες και ξαπλώστρες έχουν, με διάφορους τρόπους, επίσης ακυρώσει στην πράξη το δικαίωμα της ελεύθερης και δωρεάν πρόσβασης στον αιγιαλό. Μπαρ, εστιατόρια, διάφορων ειδών επιχειρήσεις, πισίνες εκδιώχνουν όχι μόνο όσους «δεν ξέρουν να διασκεδάζουν» αλλά και όλους τους φυσικούς κατοίκους των παραλιών –ακόμα και από περιοχές Natura. Δρόμοι κι αυτοκίνητα φτάνουν μέχρι τη θάλασσα, εργοστάσια έχουν εγκατασταθεί πάνω ή δίπλα στον αιγιαλό βρομίζοντάς τον με την παρουσία τους και μόνο ή έχουν εξοικονομήσει (αναπτυξιακούς) πόρους αδειάζοντας τα απόβλητά τους στη θάλασσα. Μικρά και μεγάλα λιμάνια, βιομηχανικές ζώνες, προβλήτες, αποθήκες, καλλιέργειες μέσα στη θάλασσα ή πάνω στον αιγιαλό. Ιδιωτικές ζώνες, ιδιωτικές παραλίες, νησιά, νησίδες, κάθε λογής αυθαίρετες κατασκευές…
 
Ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν κάτι σε όλους τους θρασείς που ξεχνάνε την προσωρινότητα της ύπαρξής τους και θεωρούν ότι η φύση τούς ανήκει. O αιγιαλός (όπως η θάλασσα και τα δάση) είναι πλούτος φυσικός. Δεν είναι πλούτος οικονομικός, δεν είναι αναπτυξιακός, και κυρίως –για να αποφευχθούν οι παρερμηνείες– δεν είναι πλούτος «εθνικός». Δεν έχει παραχθεί με κανέναν κόπο του ανθρώπου. Κάθε άνθρωπος (και όχι μόνο) έχει δικαίωμακαι υποχρέωση να τον απολαμβάνει μα δεν ανήκει σε κανέναν -ούτε καν σε όλους μαζί. Κανένας άνθρωπος, συλλογικότητα ή κράτος δεν μπορεί να τον καταστρέφει, να τον αλλάζει, να επεμβαίνει.
 
Οποιαδήποτε σχετική ή βελτιωμένη εκδοχή του αποσυρθέντος νομοσχεδίου που εκπονείται με τη λογική της ανάπτυξης είναι απαράδεκτη. Η κυβέρνηση που θέλει να διαλαλεί ότι προσβλέπει στη «νομιμότητα» ας την εφαρμόζει κιόλας και ας μην υιοθετεί σαν νόμο το πλαίσιο καταπάτησης. Ας συμβάλει στην ανάκληση των αδειών όλων όσων έχουν, με πελατειακές ή άλλες ύποπτες σχέσεις, απλώσει τα χέρια και τις επιχειρήσεις τους στον αιγιαλό και τις θάλασσες. Ας καθαρίσει τον αιγιαλό, τα δάση και τις θάλασσες από οποιαδήποτε ανθρώπινη επέμβαση, αυθαίρετη ή μη. Ας επανεξετάσει με τη μεγαλύτερη αυστηρότητα τους περιβαλλοντικούς όρους και ας ελέγξει με ποιους τρόπους αυτοί καταπατήθηκαν, παραβλέφθηκαν, παρακάμφθηκαν ή αλλοιώθηκαν από τις τοπικές αρχές και τους συντάκτες των νόμων.
 
Η ιδιωτικοποίηση σημαίνει από μόνη της την άρνηση ή την υποτίμηση των συλλογικών δυνατοτήτων των ανθρώπων. Στηρίζεται σε μία εγωιστική ιδέα που δεν βλέπει τα επιτεύγματα του ανθρώπου ως επιτεύγματα συλλογικά και τα απομακρύνει από το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον μέσα στα οποία αναπτύχθηκαν. Ακόμα κι αν ο άνθρωπος έχει αποδεχτεί τον ανταγωνισμό σαν μέσο επιβίωσης και προόδου τότε τουλάχιστον ας τον περιορίσει στις ενδοκοινωνικές του σχέσεις. Ας του επιτρέπει, παρόλα τα δεινά που έχει επιφέρει, να ορίζει τη δημιουργία και κατανομή του πλούτου που έχει παράξει ο ίδιος. Να σταματήσει όμως να τον επεκτείνει στις σχέσεις του με τη φύση.  Άλλωστε, τα όρια ειρηνικής συνύπαρξης με αυτή τα έχει ήδη ξεπεράσει.

[1]https://topotami.gr/idisis/stavros-theodorakis-potami-vazi-sto-pechnidi-kenourgio-kosmo/

[2]https://www.kathimerini.gr/776980/opinion/epikairothta/politikh/o-aigialos-kai-ta-strava-armenismata

Ads

[3]https://www.capital.gr/news.asp?id=2005932; https://www.tovima.gr/society/article/?aid=600309

[4]https://topotami.gr/nea/min-afisis-tipota-stin-paralia-para-mono-tis-patimasies-sou/

[5]https://topotami.gr/idisis/stavros-theodorakis-potami-vazi-sto-pechnidi-kenourgio-kosmo/

[6]Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει φροντίσει σωστά να σαμποτάρει το νομοσχέδιο ακόμα κι αν περάσει από τη Βουλή: «θα μας βρει μπροστά του κάθε “επενδυτής” που θα επιχειρήσει να φράξει, να μπαζώσει, να καταστρέψει και το πιο μικρό τμήμα της πατρίδας μας».

[7]https://www.vouliwatch.gr/?p=3366