Τι έτρωγαν οι αρχαίοι Έλληνες της κλασικής εποχής; Κατά πόσο η πολυτέλεια στα γεύματα συνδεόταν με τον πλούτο και τη Δημοκρατία; Αυτά είναι μερικά από τα ζητήματα με τα οποία καταπιάνεται μια νέα τηλεοπτική σειρά του BBC με τον Βρετανό κλασικιστή του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, δρ Μάικλ Σκοτ.

Ads

Η σειρά προβάλλει ενδιαφέροντα στοιχεία για τη ζωή στη αρχαία Ελλάδα. Όπως αναφέρει, λόγου χάρη, τα γεύματα των αρχαίων Αθηναίων, τόσο των πλουσίων όσο και των φτωχότερων, ήταν πλούσια και περιλάμβαναν τις περισσότερες φορές κρέας. Στις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές, όπως στα Παναθήναια, αφού θυσιάζονταν εκατό βόδια στο βωμό της θεάς Αθηνάς, ψήνονταν και μοιράζονταν τόσο σε πλούσιους όσο και σε φτωχούς που κάθονταν σε κοινά τραπέζια. Το γεγονός αυτό ερμηνεύεται ως έμπρακτη εφαρμογή της Δημοκρατίας.

Σε αντίθεση με το γεύμα των Αθηναίων το γεύμα των Σπαρτιατών ήταν πολύ πιο λιτό καθώς η διατροφή ακόμη και των πλουσιότερων Σπαρτιατών περιλάμβανε μόνο μέλανα ζωμό και κάποιες άλλες συμπληρωματικές τροφές.

Το κρέας στην αρχαία Αθήνα μπορεί να μην αποτελούσε προνόμιο λίγων, αλλά δε συνέβαινε το ίδιο και με το ψάρι. Τα ψάρια ήταν ακριβά γι’ αυτό και αποτελούσαν γεύμα κυρίως των πλουσίων. Ο δημόσιος βίος στην Αθήνα ήταν γενικά λιτός και υπήρχε η συνθήκη του μέτρου στην κατανάλωση φαγητού, καθώς η πολυτέλεια δεν ταίριαζε με το θεσμό της δημοκρατίας. Δε συνέβαινε το ίδιο και στη Μακεδονία όπου ο δημόσιος βίος ήταν πολυτελής. Αυτό υποδεικνύεται από το γεγονός ότι στην Αθήνα της κλασικής εποχής δεν υπάρχουν σκεύη από πολυτελή μέταλλα ενώ στη Μακεδονία ισχύει το αντίθετο.

Τα γυρίσματα που έγιναν στη Βεργίνα φέρνουν το κοινό μπροστά στη θέα των εκθεμάτων του τοπικού μουσείου. Ο Μάικλ Σκοτ παρουσιάζει τα εκθέματα σε συνδυασμό με άλλα από την έκθεση για τη Μακεδονία του Μουσείου Ασμόλιαν της Οξφόρδης.

Η εκπομπή αποκαλύπτει πολλές πτυχές της καθημερινότητας των Αθηναίων την περίοδο της Δημοκρατίας και επίσης παρουσιάζει πώς εξελίχθηκε η πολυτέλεια στους ρωμαϊκούς χρόνους, στους χριστιανικούς αλλά και στο χριστιανισμό ως θρησκεία.