Σε συμφωνία για τη δανειοδότηση της Κύπρου κατέληξαν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης και η τρόικα (Κομισιόν, ΕΚΤ, ΔΝΤ). Το δάνειο ανέρχεται στα 10 δις και η συμφωνία προβλέπει κλιμακωτή εφάπαξ εισφορά επί των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες και συγκεκριμένα εισφορά 9,9% για τις καταθέσεις σε κυπριακές τράπεζες άνω των 100.000 ευρώ και 6,7% για τις καταθέσεις που είναι κάτω από τις 100.000 ευρώ. Η συμφωνία προκάλεσε πολιτική αναταραχή στην Κύπρο με τα κόμματα της αντιπολίτευσης να κατηγορούν την κυβέρνηση για τις διαπραγματεύσεις και να καλούν σε κινητοποιήσεις. Η πλειοψηφία στη Βουλή για την έγκριση της συμφωνίας πλέον είναι αμφίβολη. Ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης θα πραγματοποιήσει διάγγελμα την Κυριακή αναζητώντας πολιτική και κοινωνική στήριξη, ενώ το Σάββατο στις 20.30 θα πραγματοποιηθεί και σύσκεψη πολιτικών αρχηγών. ΑΚΕΛ και Γιώργος Λιλλήκας θέτουν θέμα δημοψηφίσματος. 

Ads

Κυπριακά μέσα κάνουν λόγο για πρωτοφανή απόφαση. Ο υπουργός οικονομικών Μιχάλης Σαρρής ανέφερε ότι η κυπριακή κυβέρνηση είχε να επιλέξει ανάμεσα σε οδυνηρές λύσεις και ότι τελικά συμφώνησε σε μία λύση που διασφαλίζει το μέλλον της κυπριακής οικονομίας. 

Η έκτακτη εισφορά θα ισχύσει τόσο για του Κύπριους όσο και για τους ξένους καταθέτες (μεγάλος αριθμός ρώσων) και εκτιμάται πως συνολικά το μέτρο θα αποφέρει 5,8 δισ. ευρώ. Παράλληλα στη συμφωνία προβλέπεται και φορολόγηση των τόκων των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες με 20-25%, ενώ ο εταιρικός φόρος στην Κύπρο θα αυξηθεί από το 10 στο 12,5%.  Σημειώνεται πως το μέτρο δεν ισχύει για τις θυγατρικές και τα υποκαταστήματα των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα. 

Η συμφωνία προκάλεσε αναστάτωση, ένταση και εκνευρισμό στην Κύπρο. Όπως αναφέρει η εφημερίδα Φιλελεύθερος καταθέτες έσπευσαν από νωρίς το πρωί του Σαββάτου στα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα, που λειτουργούν και το Σάββατο, για να αποσύρουν χρήματα, ωστόσο το ηλεκτρονικό σύστημα δεν λειτουργούσε και δεν μπορούσαν να πραγματοποιήσουν αναλήψεις. Η ίδια πηγή αναφέρει πως σε ορισμένες περιπτώσεις που καταθέτες κατάφεραν να κάνουν ανάληψη το σύστημα κατακρατούσε τελικά το ανάλογο ποσό της νέας φορολογίας, γεγονός που προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις τους. Σημειώνεται πως η κυπριακή κυβέρνηση έλαβε άμεσα μέτρα για να αποφευχθεί και η ηλεκτρονική μεταφορά χρημάτων. Αργότερα οι Τράπεζες ανακοίνωσαν πως τα ATM τέθηκαν και πάλι σε λειτουργία αλλά επιτρέπεται η ανάληψη ποσού μέχρι 600 ευρώ. 

Ένας πολίτης εκνευρισμένος με τις εξελίξεις επιχείρησε με μία μπουλντόζα να εισβάλλει σε τράπεζα στη Λεμεσό. 

«Το ποσό που θα αποκοπεί θα αντισταθμιστεί με μετοχές και πιθανούς άλλους τρόπους» ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου Χρήστος Στυλιανίδης, σημειώνοντας πως «η κατάσταση είναι σοβαρή, όχι όμως τραγική, ούτε και δικαιολογείται ο πανικός». Με την συμφωνία, όπως αναφέρει, «το ποσοστό που αποκόπτεται είναι περίπου ισόποσο με τους τόκους 18 μηνών για εκείνους τους συμπολίτες μας που έχουν περισσεύματα», την ώρα που «διασφαλίστηκαν οι μισθοί, οι συντάξεις και οι κοινωνικές παροχές». «Η απόφαση είναι μεν οδυνηρή, όμως χωρίς συμφωνία η κατάσταση θα ήταν τραγική», υπογράμμισε. Παράλληλα, μιλώντας στο ΡΙΚ, υποστήριξε πως «η τρόικα πίεζε για «κούρεμα» καταθέσεων κατά 40% με αποτέλεσμα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης να απειλήσει με αποχώρηση από τις διαπραγματεύσεις». 

«Δεν τιμωρούμε την Κύπρο» δήλωσε ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ κάνοντας λόγο για ένα «πολύ δίκαιο μέτρο για τον επιμερισμό του φορτίου». Ο Ντάισελμπλουμ εξέφρασε την ικανοποίησή του σημειώνοντας πως είναι μία συμφωνία που υιοθετήθηκε ομόφωνα και εξήρε τη στάση της κυπριακής κυβέρνησης. Όπως είπε ο κυπριακός τραπεζικός τομέας είναι υπερτροφικός σε σχέση με το μέγεθος της κυπριακής οικονομίας και σημείωσε πως στόχος είναι η συρρίκνωση του κυπριακού ως το 2018. 

Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Γιοργκ Άσμουσεν, περιέγραψε τη φορολόγηση των καταθέσεων ως «κατάλληλο» και «ειδικά επεξεργασμένο» μέτρο για την κατάσταση της κυπριακής οικονομίας. Ο Άσμουσεν σημείωσε πως η τρόικα αναμένει από την Κύπρο να επικυρώσει το νόμο για την έκτακτη εφάπαξ φορολόγηση των καταθέσεων έως την Τρίτη όταν και θα ξανανοίξουν οι τράπεζες μετά την αργία της Καθαράς Δευτέρας. 

Από την πλευρά της η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ ανέφερε πως η συμμετοχή του Ταμείου στο πρόγραμμα είναι βέβαιη, αλλά δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί το ακριβές ποσό της συνεισφοράς του. Ωστόσο σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, όπως αναφέρει ο «Φιλελεύθερος» η συνεισφορά του ΔΝΤ θα ανέλθει στο 1 δις. ευρώ. 

Το χρέος προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 100% το 2020. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις από το υπουργείο Οικονομικών της Κύπρου το χρέος της χώρας θα ανέλθει μέχρι το 2014 στο 150%. 

Ο Επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ τόνισε ότι η οικονομική στήριξη προς την Κύπρο θα είναι τριετούς διάρκειας και ότι οι σχετικές δόσεις θα καταβάλλονται στη Λευκωσία σε τριμηνιαία βάση. Ο επίτροπος Όλι Ρεν, από την πλευρά του, επεσήμανε ότι η σημασία της κυπριακής οικονομίας για την ευρωζώνη είναι «συστημικού χαρακτήρα». 

Ο υπουργός Οικονομικών Μιχάλης Σαρρής έκανε λόγο για σκληρή στάση της τρόικας και βαρύ κλίμα κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι οποίες συχνά οδηγούνταν σε αδιέξοδο. «Η συμφωνία που επετεύχθη για την Κύπρο αποκαθιστά την εμπιστοσύνη και το μέλλον της κυπριακής οικονομίας, αποφεύγοντας την άτακτη χρεωκοπία και την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος», δήλωσε και πρόσθεσε πως το ποσό που θα δοθεί για τη στήριξη της Κυπριακής οικονομίας θα καταστήσει το κυπριακό χρέος βιώσιμο.

Ο Μιχάλης Σαρρής ανέφερε πως με τη συμφωνία αποφεύχθηκαν καινούργιες περικοπές μισθών και συντάξεων που διασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή, αποφεύχθηκε η εμπλοκή των ταμείων προνοίας των ημικρατικών και τραπεζικών οργανισμών που διατήρησαν την αυτονομία τους.
 
Το τελικό ποσό που θα δοθεί καθιστά διαχειρίσιμο το χρέος και κατανέμει κατά τρόπο δίκαιο το δυσβάστακτο βάρος μεταξύ της παρούσας και των επόμενων γενιών, πρόσθεσε. «Αποφύγαμε την επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές που πολλοί πιστεύουν ότι θα ήταν καταστροφικός για την οικονομία μας», σημείωσε.
 
«Είναι μια ιστορικά δύσκολη απόφαση ευθύνης παρά τις οδυνηρές πτυχές της, που αποτρέπει την άτακτη χρεοκοπία της χώρας μας, ενώ αποκαθιστά την αβεβαιότητα και την εμπιστοσύνη και δίνει τη δυνατότητα στη χώρα μας να προχωρήσει αποφασιστικά σε μια καινούργια αρχή», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου.
 
«Είχαμε να επιλέξουμε μεταξύ οδυνηρών αποφάσεων και πιστεύω ότι προς το συμφέρον της Κύπρου και όλων των καταθετών αυτής και της επόμενης γενιάς επιλέξαμε τη λιγότερο οδυνηρή λύση», κατέληξε

Πληροφορίες αναφέρουν πως και η Ρωσία θα συμβάλει στο πρόγραμμα μέσω χαλάρωσης των όρων του δανείου 2,5 δισ. ευρώ προς την Κύπρο με 5ετή επέκταση πέραν του 2016 και με μείωση του επιτοκίου.Ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, Μιχάλης Σαρρής, θα μεταβεί την Τετάρτη στη Μόσχα όπου θα έχει συνομιλίες με τη ρωσική κυβέρνηση για το θέμα της επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής του υφιστάμενου δανείου από τη Ρωσία, τη δυνατότητα σύναψης νέου δανείου και το ενδεχόμενο αγοράς κυπριακής τράπεζας με ρωσικά κεφάλαια.

Σημειώνεται πως η απόφαση του Eurogroup έχει προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια στη Ρωσία δεδομένου ότι έχει σειρά συμφερόντων στην Κύπρο. Παράλληλα φαίνεται πως υπάρχει ενόχληση και για τη Λευκωσία «υπέκυψε στις πιέσεις Βερολίνου και Βρυξελλών» 

Διαβάστε επίσης: Αναστασιάδης: Επιλέξαμε το λιγότερο επώδυνο σενάριο

Ψάχνοντας συμμάχους

 
Ο Νίκος Αναστασιάδης θα επιστρέψει το απόγευμα στην Κύπρο και θα συγκληθεί υπουργικό συμβούλιο. Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες ήδη έχει αρχίσει να επικοινωνεί με τους αρχηγούς των κομμάτων για μια πρώτη ενημέρωση σχετικά με την συμφωνία. Κεντρική γραμμή του προέδρου είναι πως με το συγκεκριμένο μέτρο αποφεύγονται άλλα πολύ πιο επώδυνα.
 
Κυπριακά μέσα δεν αποκλείουν εξάλλου τα σχετικά νομοσχέδια που συμφωνήθηκαν στο Eurogroup να κατατεθούν ακόμα και το Σάββατο το βράδυ στη Βουλή. Σε αυτήν την περίπτωση ίσως η Ολομέλεια της Βουλής να συνέλθει την Κυριακή το απόγευμα. Στόχος είναι την Τρίτη το πρωί που θα ανοίξουν οι τράπεζες να ισχύσει αυτομάτως το κούρεμα των καταθέσεων. Πληροφορίες αναφέρουν πως της συνεδρίασης στη Βουλή θα προηγηθεί σύσκεψη των αρχηγών ή εκπροσώπων των κομμάτων.
 
Ο γενικός γραμματέας του AΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού, δήλωσε ότι «η κυβέρνηση φέρει ακεραία την ευθύνη για τις εξελίξεις στην οικονομία, διότι αντί να επιλέξει τον δρόμο της συλλογικότητας, επέλεξε μοναχικό δρόμο». Όπως είπε «ο Νίκος Αναστασιάδης και η κυβέρνησή του έλεγαν ότι αυτά τα πράγματα δεν θα τα αποδέχονταν και όμως τώρα τα αποδέχθηκαν και δεν κατάφεραν να τα εμποδίσουν». Υποστήριξε πως αυτές οι εξελίξεις θα είναι καταστροφικές για την οικονομία και επισήμανε πως οι Ευρωπαίοι «στην ουσία επιβάλλουν την πολιτική τους άποψη με εκδικητικό τρόπο». Λειτούργησαν, είπε, με εμμονές και εκδικητική μανία, διότι η Κύπρος έχει καλό βιοτικό επίπεδο και προσέγγισε ξένα κεφάλαια, που επωφθαλμιούσαν οι ίδιοι. Παράλληλα ο κ. Κυπριανού ανέφερε πως στην αυριανή έκτακτη συνεδρίαση της ΚΕ του ΑΚΕΛ θα τεθεί θέμα δημοψηφίσματος, ενώ θα εξεταστούν και άλλα ενδεχόμενα όπως μια πιθανή έξοδος της Κύπρου από το ευρώ.  

Αναλυτικά η ανακοίνωση του Eurogroup :

 
«Το Eurogroup χαιρετίζει την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε με τις κυπριακές αρχές για την εγκαθίδρυση ενός προγράμματος οικονομικής προσαρμογής. Το πρόγραμμα θα βασίζεται σε φιλόδοξα μέτρα, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα, σε αποφασιστική δράση, προκειμένου να εφαρμοστεί η απαιτούμενη δημοσιονομική προσαρμογή και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα στηρίξουν την ανταγωνιστικότητα καθώς και τη βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη, επιτρέποντας την αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών.
 
Το Εurogroup χαιρετίζει τους όρους αναφοράς για μια ανεξάρτητη αξιολόγηση σχετικά με την εφαρμογή του πλαισίου κατά του ξεπλύματος χρήματος στα κυπριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, περιλαμβάνοντας τη Moneyvall, παράλληλα με ένα ιδιωτικό διεθνή ελεγκτικό οίκο και έχει λάβει διαβεβαιώσεις ότι η έναρξη αυτού του ελέγχου είναι άμεση. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν προβλήματα στην εφαρμογή αυτού του πλαισίου, θα διορθωθούν ως μέρος των προϋποθέσεων του προγράμματος.
Το Eurogroup επιδοκιμάζει τις κυπριακές αρχές για τα βήματα που έχουν κάνει προς την υιοθέτηση δημοσιονομικών μέτρων, τα οποία έχουν συμφωνηθεί με την Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Αυτά προβλέπουν, ειδικότερα, την υιοθέτηση μέτρων σταθεροποίησης που αναλογούν στο 4,5% του ΑΕΠ. Το Eurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση των κυπριακών αρχών να επιταχύνουν τις προσπάθειες στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων.
 
Το Eurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση των κυπριακών αρχών να λάβουν πρόσθετα μέτρα, ενεργοποιώντας ίδιους πόρους, προκειμένου να περιορίσουν το μέγεθος της οικονομικής βοήθειας που συνδέεται με το πρόγραμμα προσαρμογής. Αυτά τα μέτρα περιλαμβάνουν την εισαγωγή μιας εμπροσθοβαρούς εφάπαξ εισφοράς σταθερότητας που θα εφαρμόζεται σε καταθέτες που κατοικούν και δεν κατοικούν στην Κύπρο.

Τα πρόσθετα μέτρα περιλαμβάνουν την αύξηση της παρακράτησης φόρου στο κεφαλαιακό εισόδημα, την αναδιάρθρωση και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, την αύξηση του εταιρικού φόρου και τη συμμετοχή των κατόχων αξιογράφων. Το Eurogroup προσβλέπει σε μια συμφωνία μεταξύ της Κύπρου και της Ρωσίας για χρηματική συνεισφορά.
 
To Eurogroup εκφράζει την πεποίθηση ότι αυτές οι πρωτοβουλίες και η αυστηρή εφαρμογή των συμφωνηθέντων όρων θα επιτρέψει στο Κυπριακό δημόσιο χρέος, το οποίο προβλέπεται να φτάσει στο 100% του ΑΕΠ το 2020, να παραμείνει σε βιώσιμη τροχιά και να ενισχύσει την προοπτική οικονομικής ανάπτυξης. Η σημερινή εύθραυστη κατάσταση του χρηματοπιστωτικού τομέα της Κύπρου, σε συνδυασμό στο μεγάλο μέγεθός του σχετικά με το ΑΕΠ της χώρας, θα αντιμετωπιστεί μέσα από τον κατάλληλο περιορισμό του, με τον εγχώριο τραπεζικό τομέα αν φτάνει στα επίπεδα της Ε.Ε., μέχρι το 2018, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό τη μακροχρόνια βιωσιμότητα και τις καταθέσεις.
 
Παράλληλα, το Eurogroup χαιρετίζει το γεγονός ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί μια συμφωνία για τις ελληνικές θυγατρικές κυπριακών τραπεζών, που προστατεύουν τη σταθερότητα, τόσο του ελληνικού, όσο και του κυπριακού τραπεζικού συστήματος και δεν θα επιβαρύνει το ελληνικό δημόσιο χρέος. Με βάση αυτά τα δεδομένα, το Eurogroup θεωρεί ότι επί της αρχής, η οικονομική βοήθεια προς την Κύπρο θα διασφαλίσει την οικονομική σταθερότητα της Κύπρου και της ευρωζώνης συνολικά, με τη χορήγηση μιας οικονομικής βοήθειας, η οποία έχει περιοριστεί μέχρι τα 10 δισ. ευρώ. Το Eurogrop θα καλωσόριζε μια συμβολή του ΔΝΤ στη χρηματοδότηση αυτού του προγράμματος.
 
Το Eurogroup καλεί τις κυπριακές αρχές και την Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, να ολοκληρώσουν τάχιστα το Μνημόνιο. Το Eurogroup θα εξετάσει τα έγγραφα του προγράμματος που έχουν ετοιμαστεί από την Τρόικα και από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, όταν αυτά καταστούν διαθέσιμα. Οι σχετικές εθνικές διαδικασίες που απαιτούνται για την έγκριση της οικονομικής βοήθειας μέσα από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, πρόκειται να δρομολογηθούν.
 
Το Eurogroup αναμένει ότι το διοικητικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης θα είναι σε θέση να εγκρίνει επίσημα την πρόταση για οικονομική στήριξη έως το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου του 2013, υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών έγκρισης της βοήθειας».