Ο ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ και των εθνικών ομάδων Γιώργος Κατίδης τιμωρήθηκε για το ναζιστικό χαιρετισμό των φιλάθλων όταν πανηγύρισε ένα γκολ του στο αγώνα με τη Βέροια στις 16 Μαρτίου 2013. Έπρεπε φυσικά να τιμωρηθεί αφού η θεσμική ποδοσφαιρική δεοντολογία προβλέπει τιμωρίες για εκδηλώσεις ρατσισμού. Έπρεπε να τιμωρηθεί με την ποινή που προβλέπεται και μετά από τη διαδικασία που προβλέπονται. Για αυτό, η άμεση ανακοίνωση από την ΕΠΟ επιβολής ποινής ισόβιου αποκλεισμού του από τις εθνικές ομάδες ήταν επιεικώς απαράδεκτη και θεσμικά παράνομη.

Ads

Παράνομη γιατί δεν ακολουθήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες αλλά «ο πρόεδρος της ΕΠΟ Γιώργος Σαρρής … τόνισε ότι η απόφαση της Ομοσπονδίας λήφθηκε εν θερμώ και με δεδομένο το κλίμα που είχε δημιουργηθεί εναντίον του Κατίδη και πρόσθεσε ότι κάποια στιγμή θα επανεξεταστεί η τιμωρία του παίκτη».1

Επιεικώς απαράδεκτη γιατί το παράπτωμα δεν δικαιολογεί τέτοια εξοντωτική ποινή, ακόμα και αν δεν είχε ακολουθηθεί από δήλωση συγγνώμης και αυτομαστίγωσης του ποδοσφαιριστή, αφού μάλιστα ο παίκτης δεν ήταν υπότροπος για ανάλογο παράπτωμα.

Πολύ περισσότερο από απαράδεκτη δε, η ποινή ήταν τουλάχιστο υποκριτική, γιατί ο ρατσισμός δίνει και παίρνει στα γήπεδα αλλά καμιά τιμωρία δεν έχει επιβληθεί για παράδειγμα στις ομάδες οι οπαδοί των οποίων χλευάζουν με πρωτόγονο ρατσιστικό τρόπο τους ποδοσφαιριστές με καταγωγή από την Αφρική, ένα συνηθισμένο φαινόμενο μόνο στα ελληνικά γήπεδα (στα άλλα ευρωπαϊκά γήπεδα τιμωρείται αμέσως).

Τουλάχιστο υποκριτικός ήταν επίσης ο σάλος που δημιουργήθηκε στα ΜΜΕ για το χαιρετισμό του Κατίδη. Όταν οι νεοναζί της Χρυσής Αυγής με πρώτο το Φύρερ τους Νίκο Μιχαλολιάκο χαιρετούσαν ναζιστικά ακόμα και στα δημοτικά συμβούλια οι αντιδράσεις υπήρξαν χλιαρές ενώ δεν υπήρξε καμιά κύρωση παρά τη μήνυση που έχει υποβληθεί,2 κάτι που δεν συγκίνησε κανένα. Όπως δεν συγκίνησε και ο ναζιστικός χαιρετισμός του Νότη Σφακιανάκη στο καλλιτεχνικό πρόγραμμά του.3

Ο ρατσισμός είναι διάχυτος στην ελληνική κοινωνία και (ανα)παράγεται και από σχεδόν όλα τα ΜΜΕ ακόμα και αυτά όπως Το Βήμα που όμως έσπευσε να βάλει –υποκριτικά- ως τίτλο «Ο Μπάγεβιτς στηρίζει Κατίδη»4 επειδή ο Βόσνιος προπονητής, όπως και ο γράφων, «χαρακτηρίζει ‘άδικο’ τον ισόβιο αποκλεισμό».

Για την αναγκαία τιμωρητική αντιμετώπιση του ρατσισμού όμως δεν μπορεί να προβλέπονται δυσανάλογες ποινές που απλώς δεν θα επιβληθούν ποτέ. Για παράδειγμα, είχε προταθεί στη Βουλή η τροποποίηση του Άρθρου 79 του Ποινικού Κώδικα: «Το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης δ΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 79 του Ποινικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής: ‘Η τέλεση της πράξης από μίσος εθνοτικό, φυλετικό, θρησκευτικό ή μίσος λόγω διαφορετικού γενετήσιου προσανατολισμού κατά του παθόντος συνιστά επιβαρυντική περίσταση και η ποινή δεν αναστέλλεται και δεν μετατρέπεται.’»5 Ο γράφων ήταν ο μόνος από την κοινωνία των πολιτών στην Ελλάδα που φώναζε πως η τόση αυστηροποίηση ήταν απαράδεκτη: δεδομένου ότι η επίκληση από το δικαστήριο της επιβαρυντικής περίστασης του ρατσιστικού κινήτρου θα οδηγούσε κάθε καταδικασμένο έστω και σε μερικούς μήνες φυλάκισης στη φυλακή, θεωρούσα απίθανο να βρεθεί δικαστής να το επικαλεστεί. Ας μην ξεχνάμε πως, για ένα σύγγραμμα εφάμιλλο του «Αγώνα» του Χίτλερ, ο Κώστας Πλεύρης αθωώθηκε με μια ουσιαστικά ρατσιστική απόφαση του Αρείου Πάγου.6 Μόνο μια αμετάκλητη καταδίκη με βάση τον αντιρατσιστικό νόμο 927/79 υπάρχει στην ελληνική νομολογία, για ένα πολύ λιγότερο ρατσιστικό κείμενο του Ελεύθερου Κόσμου.7

Με ικανοποίηση διαπιστώθηκε πως το τελικό κείμενο του Άρθρου 66 Ν. 4139/2013 (σε ισχύ από τις 20 Μαρτίου 2013) ήταν κατά πολύ ορθότερο: «Το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης δ΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 79 του Ποινικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής: ‘Η τέλεση της πράξης από μίσος προκαλούμενο λόγω της φυλής, του χρώματος, της θρησκείας, των γενεαλογικών καταβολών, της εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής ή του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου του παθόντος συνιστά επιβαρυντική περίσταση και η ποινή δεν αναστέλλεται.’» 8 Πέρα από τη σωστότερη περιγραφή των ομάδων θυμάτων ρατσισμού και την πρώτη στην ιστορία συμπερίληψη σε αυτές της ταυτότητας φύλου, η αυστηροποίηση εκλογικεύτηκε. Όταν καταδικάζεσαι για αδίκημα με ρατσιστικό κίνητρο, αν η ποινή φυλάκισης είναι μικρή θα πληρώνεις την ποινή σου που θα μετατρέπεται σε πρόστιμο, αν δε είναι μεγάλη που δεν μετατρέπεται σε πρόστιμο θα την εκτίεις: τέρμα οι «ανώδυνες» καταδίκες.

Γι’ αυτό λοιπόν η ποινή του Γιώργου Κατίδη πρέπει να αναθεωρηθεί και να εκλογικευθεί ενώ πρέπει να συνοδευθεί αμέσως από συνεχείς ποινές για κάθε χλευασμό με πρωτόγονο ρατσιστικό τρόπο ποδοσφαιριστών με καταγωγή από την Αφρική, ένα ρατσιστικό έγκλημα κατά συρροή πολύ βαρύτερο από το χαιρετισμό του Κατίδη. Παρόμοιες ποινές ίσως αποκτήσουν τον απαιτούμενο παιδευτικό και αποτρεπτικό χαρακτήρα ώστε ο ρατσισμός στα γήπεδα να περιορισθεί σημαντικά.

1https://tvxs.gr/news/%CE%B1%CE%B8%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC/%CE%BC%CF%80%CE%AC%CE%B3%CE%B5%CE%B2%CE%B9%CF%84%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B4%CE%B7

2 https://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/xrysi-aygi-ekkolafthike-me-thalpori-apo-dikaiosyni-kai-kybernisi-toy-p-dimitra

3https://www.facebook.com/photo.php?fbid=308680602591772&set=a.155022524624248.30037.155017774624723&type=1&relevant_count=1

4 https://www.tovima.gr/sports/article/?aid=504313&h1=true#commentForm

5 https://www.ministryofjustice.gr/site/LinkClick.aspx?fileticket=w_pvTvfUYPc%3d&tabid=132

6 https://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/xrysi-aygi-ekkolafthike-me-thalpori-apo-dikaiosyni-kai-kybernisi-toy-p-dimitra

7 https://cm.greekhelsinki.gr/uploads/2008_files/ghm1058_katadiki_elkosmou_antisimitika_greek.doc

8 https://www.ministryofjustice.gr/site/LinkClick.aspx?fileticket=YTYbJcYuEkI%3d&tabid=132