Η απόλυτη έλλειψη μαρτύρων από την οποία υποφέρει η κουβανική αντεπανάσταση, είναι ανάλογη με την έλλειψη ενδοιασμών. Είναι δύσκολο να πεθάνεις στην Κούβα, όχι μόνο γιατί το προσδόκιμο ζωής αντιστοιχεί σε αυτό του Πρώτο Κόσμου – κανένας δεν πεθαίνει από πείνα, παρά την έλλειψη πόρων, ούτε από ιάσιμες ασθένειες – αλλά γιατί υπάρχει νόμος και τιμή.

Ads

Οι Kουβανοί μισθοφόροι είναι δυνατό να συλλαμβάνονται και να δικάζονται σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους – σε καμία χώρα του κόσμου δεν μπορούν να παραβιάζουν τους νόμους: να παίρνουν χρήματα και να συνεργάζονται με την πρεσβεία χώρας που θεωρείται εχθρική, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, που μπορεί να οδηγήσει σε αυστηρές ποινές στέρησης της ελευθερίας – όμως γνωρίζουν ότι στην Κούβα κανένας δεν εξαφανίζεται, ούτε δολοφονείται από την αστυνομία.

Δεν υπάρχουν «σκοτεινές γωνιές» για «μη συμβατικές» ανακρίσεις σε φυλακισμένους – εξαφανισμένους, όπως αυτοί του Γκουαντάναμο ή του Άμπου Γκράιμπ. Επιπλέον, κάποιος δίνει τη ζωή του για ένα ιδανικό που δίνει προτεραιότητα στην ευτυχία των άλλων, όχι για αυτό που δίνει προτεραιότητα στη δική του ευτυχία.

Τις τελευταίες ώρες, όμως, κάποια πρακτορεία Τύπου και κυβερνήσεις βιάστηκαν να καταδικάσουν την Κούβα για τον θάνατο στη φυλακή στις 23 Φεβρουαρίου, του κουβανού Ορλάντο Σαπάτα Ταμάγιο. Κάθε θάνατος είναι οδυνηρός και θλιβερός. Αλλά η απήχηση στα μέσα αυτή τη φορά είναι γεμάτη ενθουσιασμό: τελικά – φαίνεται να λένε – εμφανίστηκε ένας «ήρωας».

Ads

Έτσι, επιβάλλεται να εξηγήσουμε πολύ σύντομα, χωρίς περιττούς χαρακτηρισμούς, για το ποιος ήταν ο Σαπάτα Ταμάγιο. Παρά τον εξωραϊσμό, ήταν ένας συνηθισμένος κρατούμενος που ξεκίνησε την εγκληματική του δράση το 1988. Διώχθηκε για τα εγκλήματα «παραβίασης οικογενειακού ασύλου» (1993), «πρόκληση κακώσεων» (2000), «απάτη» (2000), πρόκληση τραυματισμών και κατοχή όπλου» (2000: τραυματισμό και γραμμικό κάταγμα κρανίου στον Λεονάρντο Σιμόν, με τη χρήση μαχαιριού), «διασάλευση κοινής ησυχίας» και «διατάραξη της δημόσιας τάξης» (2002), ανάμεσα σε άλλες υποθέσεις οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με την πολιτική, αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση στις 9 Μαρτίου 2003 και υπέπεσε πάλι σε αδικήματα στις 20 του ίδιου μήνα. Με βάση το ποινικό του μητρώο, αυτή τη φορά καταδικάστηκε σε 3 χρόνια φυλάκισης, αλλά η αρχική καταδίκη αυξήθηκε πολύ τα επόμενα χρόνια εξ αιτίας της επιθετικής συμπεριφοράς του στη φυλακή.

Στην λίστα των αποκαλούμενων πολιτικών κρατούμενων, που δημιουργήθηκε για να καταδικαστεί η Κούβα το 2003 από την χειραγωγούμενη πρώην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, δεν υπάρχει το όνομα του –όπως βεβαιώνει χωρίς να αναφέρει τις πηγές και τα γεγονότα, το ισπανικό πρακτορείο Τύπου EFE – παρά το γεγονός ότι η τελευταία φορά που φυλακίστηκε σενέπεσε με την φυλάκιση εκείνων. Εάν είχε υπάρξει προηγούμενη πολιτική πρόθεση, δεν θα είχε αφεθεί ελεύθερος έντεκα ημέρες πριν. Από την μία πλευρά οι πρόθυμοι να στρατολογήσουν το μεγαλύτερο δυνατό αριθμό πιθανών ή πραγματικών οπαδών στις τάξεις της αντεπανάστασης, από τη άλλη ο Σαπάτα Ταμάγιο, βέβαιος για τα υλικά πλεονεκτήματα που συνεπαγόταν μία «μαχητικότητα» που τρέφεται από ξένες πρεσβείες, υιοθέτησε το «πολιτικό» προφίλ όταν το ποινικό του μητρώο ήταν ήδη εκτεταμένο.

Στον νέο του ρόλο παροτρύνθηκε ξανά και ξανά από τους πολιτικούς του μέντορες να κάνει απεργίες πείνας που υπονόμευσαν καθοριστικά τον οργανισμό του. Η κουβανική ιατρική ήταν από κοντά. Στα διάφορα νοσοκομειακά ιδρύματα που τον περιέθαλπαν υπάρχει προσωπικό υψηλής ειδίκευσης – στο οποίο προστέθηκαν σύμβουλοι από διάφορα κέντρα – και δεν λυπήθηκαν τη χρήση πόρων για τη θεραπεία του. Του χορηγήθηκε τροφή ενέσιμη. Η οικογένεια του ενημερωνόταν για κάθε βήμα. Η ζωή του παρατάθηκε για μέρες με τεχνητή αναπνοή. Για όλα αυτά υπάρχουν αποδείξεις.

Αλλά υπάρχουν ερωτήσεις που δεν είναι ιατρικές και δεν έχουν απαντηθεί. Ποιοι και γιατί παρότρυναν τον Σαπάτα να επιμείνει σε μία ενέργεια που ήταν φανερά πράξη αυτοκτονίας; Ποιόν εξυπηρετούσε ο θάνατος του; Η μοιραία έκβαση χαροποιεί τους «θλιμμένους» υποκριτές. Ο Σαπάτα ήταν ο τέλειος υποψήφιος: ένας άνθρωπος «ασήμαντος» για τους εχθρούς της Επανάστασης, εύκολος στο να πειστεί να επιμείνει σε μία ανόητη προσπάθεια, αδύνατων αιτημάτων (τηλεόραση, κουζίνα και τηλέφωνο στο κελί του) που κανένας από τους πραγματικούς αρχηγούς του δικτύου δεν είχε το θάρρος να ζητήσει. Κάθε προηγούμενη απεργία είχε ανακοινωθεί από τους υποκινητές σαν ένας πιθανός θάνατος, αλλά εκείνοι οι απεργοί πάντα σταματούσαν πριν δημιουργηθούν ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία τους. Υποκινούμενος να συνεχίσει μέχρι το θάνατο – οι μισθοφόροι έτριβαν τα χέρια τους με αυτή τη προσδοκία, παρά τις μεγάλες προσπάθειες των γιατρών – το όνομα του εκτίθεται τώρα με κυνισμό σαν ένα συλλογικό τρόπαιο.

Σαν γύπες περιτριγύριζαν ορισμένα μέσα ενημέρωσης- οι μισθοφόροι της γειτονιάς και η διεθνής δεξιά, τον ετοιμοθάνατο. Ο θάνατός του είναι μια γιορτή. Το θέαμα αηδιάζει. Γιατί αυτοί που γράφουν δεν θρηνούν και οι ίδιοι για τον θάνατο ενός ανθρώπου – σε μια χώρα χωρίς εξωδικαστικές θανάτους – αλλά τον επισείουν σχεδόν με χαρά, και τον χρησιμοποιούν για προσχεδιασμένους πολιτικούς σκοπούς. Ο Σαπάτα Ταμάγιο χειραγωγήθηκε και με σίγουρο τρόπο οδηγήθηκε στην αυτοκαταστροφή, για να ικανοποιήσει ξένες πολιτικές ανάγκες. Μήπως αυτό δεν είναι μία κατηγορία ενάντια σε εκείνους που εκμεταλλεύονται τώρα την «υπόθεση» του; Η υπόθεση αυτή αποτελεί άμεση συνέπεια της δολοφονικής πολιτικής ενάντια στην Κούβα, που ενθαρρύνει την παράνομη μετανάστευση, την περιφρόνηση και την παραβίαση των ισχυόντων νόμων και της τάξης. Εκεί βρίσκεται η μόνη αιτία αυτού του ανεπιθύμητου θανάτου.

Αλλά, γιατί υπάρχουν κυβερνήσεις που ενώνονται σε αυτή τη δυσφημιστική καμπάνια αφού γνωρίζουν – γιατί το γνωρίζουν – ότι στην Κούβα δεν γίνονται ούτε εκτελέσεις, ούτε βασανιστήρια ούτε χρησιμοποιούνται εξωδικαστικές μέθοδοι; Σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα μπορεί να βρεθούν περιπτώσεις – κάποιες φορές κατάφωρης παραβίασης των ηθικών αρχών – που δεν έχουν προκαλέσει τόσο την προσοχή όσο η δική μας. Κάποιοι, όπως εκείνοι οι ιρλανδοί που αγωνίζονταν για την ανεξαρτησία τους στη δεκαετία του ογδόντα, πέθαναν μέσα στην απόλυτη αδιαφορία των πολιτικών. Γιατί υπάρχουν κυβερνήτες που υπεκφεύγουν να κάνουν μία σαφή καταγγελία της άδικης φυλάκισης που υφίστανται Πέντε κουβανοί στις Ηνωμένες Πολιτείες για τον αγώνα τους ενάντια στην τρομοκρατία, και βιάζονται να κατηγορήσουν την Κούβα μόλις η πίεση από τα μέσα βάλει σε κίνδυνο τη πολιτική τους εικόνα; Η Κούβα το είπε ήδη μία φορά:μπορούμε να σας στείλουμε όλους τους μισθοφόρους και τις οικογένειες τους, αλλά να μας επιστρέψετε τους Ήρωες μας. Ποτέ δεν μπορεί να χρησιμοποιείται πολιτικός εκβιασμός ενάντια στην κουβανική Επανάσταση.

Ελπίζουμε ότι οι αντίπαλοι ιμπεριαλιστές να ξέρουν ότι ποτέ πια δεν θα μπορούν να εκφοβίσουν, να υποτάξουν η να απομακρύνουν τη χώρα μας από την ηρωική και αξιοπρεπή της πορεία με επιθέσεις, ψεύδη και ατιμία.