Ο διδάκτωρ επικοινωνίας, Διαμαντής Μπασαντής, εξηγεί στο tvxs.gr τη διαχρονική «παράδοξη αντοχή» του ΠΑΣΟΚ η οποία αποτυπώνεται ακόμη και σήμερα στις έρευνες κοινής γνώμης.

Ads

Μιλάει για ασάφεια αναφορικά με τη σημερινή έννοια: σοσιαλιστικό κόμμα, επισημαίνει τον κίνδυνο ο «4ος δρόμος», όπως τον ορίζει ο πρωθυπουργός, «να χαθεί κάπου μεταξύ του «1ου» και του «2ου»…», εκφράζει την πεποίθηση ότι το ΠΑΣΟΚ ανήλθε στην εξουσία μάλλον απροετοίμαστο και θεωρεί ζητούμενο ένα άλλο «βάθρο» πολιτικής το οποίο θα αντικαταστήσει το Μνημόνιο.

Ο ίδιος χαρακτηρίζει τα ονόματα Παπανδρέου και Καραμανλή «άγκυρες» που «δένουν» τμήματα της κοινωνίας με το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, αντίστοιχα, καταλήγοντας ότι «στην Ελλάδα είμαστε πολύ πιο συντηρητικοί απ’ όσο φανταζόμαστε».

Ακολουθεί η συνέντευξη με τον κ. Διαμαντή Μπασαντή:

-Τι σηματοδοτούν για έναν παρατηρητή των πολιτικών εξελίξεων τα εφετινά γενέθλια του ΠΑΣΟΚ;

Το παράδοξο είναι η αντοχή του ΠΑΣΟΚ. Είναι ένα κόμμα που φτιάχτηκε όπως τα αριστερά κόμματα, από τα κάτω. Αλλά και από τα πάνω. Από τα κάτω με παρέμβαση στην ελληνική κοινωνία και από τα πάνω με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Αυτό του έδωσε μια ιδιότυπη αντοχή. Εξελίχθηκε, αναδιατάχθηκε, άλλαξε πολλές φορές πολιτικό προσωπικό, άλλαξε κυβερνήσεις, άλλαξε ηγεσίες. Διάνυσε μεγάλη απόσταση. Και όμως καταφέρνει και έχει μια αξιόλογη αντοχή. Πολλοί προέβλεψαν το τέλος του. Με το «τέλος» του ιδρυτή του Ανδρέα Παπανδρέου το 1989, με την κατάρρευση του Κώστα Σημίτη, ή με την κρίση που πέρασε ο Γιώργος Παπανδρέου. Και παρόλα αυτά, ακόμη και μετά το Μνημόνιο, που ήταν ό,τι σκληρότερο μπορούσε να εφαρμόσει ένα κόμμα για την Ελλάδα, εμφανίζει μια αξιόλογη αντοχή στις δημοσκοπήσεις αλλά και μια πολιτική παρουσία που σύμφωνα με τις μετρήσεις είναι πιο πειστική από αυτή της ΝΔ. Αυτό, λοιπόν, έχει να κάνει τόσο με το ξεκίνημά του, από τα κάτω, όσο και με μια ιδιότυπη αρχηγική αντίληψη που το διακατείχε από την αρχή μέχρι τώρα και η οποία έχει φανεί αποδοτική για τα ελληνικά δεδομένα.

-Η εφαρμογή της πολιτικής που υπαγορεύεται από το Μνημόνιο με την τρόικα βάζει τέλος στη συζήτηση γύρω από το ΠΑΣΟΚ ως σοσιαλιστικό κόμμα;

Με την κλασική έννοια του σοσιαλιστικού κόμματος, ίσως ναι. Με την έννοια του ΠΑΣΟΚ ως σοσιαλιστικού κόμματος, ίσως όχι. Δηλαδή, ο σοσιαλισμός και το ΠΑΣΟΚ ήταν πάντα δύο έννοιες ορισμένες αρκετά αυθαίρετα. Από αυτή την άποψη, το ΠΑΣΟΚ δεν ακολούθησε ένα πεπατημένο γνωστό θεωρητικό μοντέλο για να αποδώσει το σοσιαλισμό του. Ανάλογα με αυτό που το βόλευε, κινούνταν είτε πιο αριστερά είτε περισσότερο προς τη σοσιαλδημοκρατία. Παράλληλα, έχει με το Γιώργο Παπανδρέου και μια σειρά από φιλελεύθερες αντιλήψεις οι οποίες δεν είναι καθόλου σοσιαλιστικές. Το ζητούμενο είναι τι σημαίνει η έννοια σοσιαλιστικό κόμμα σήμερα. Όχι τι είναι το ΠΑΣΟΚ. Με την κρίση των ιδεολογιών που αντιμετωπίζει ο χώρος της Αριστεράς, και στο εξωτερικό υπάρχει σήμερα πρόβλημα να οριστεί καθαρά ένα σοσιαλιστικό κόμμα.

-Ο «4ος δρόμος» τον οποίο επικαλέστηκε πρόσφατα ο κ. Παπανδρέου;

Μπορεί να χαθεί κάπου μεταξύ του «1ου» και του «2ου»… Δεν είναι σίγουρο αν θα υπάρξει τέτοιος «δρόμος». Είχαμε τον «3ο», τον οποίο επιχείρησε μάλιστα ένας σημαντικός πολιτικός και ακόμα σημαντικότερος από αυτόν θεωρητικός (Τόνι Μπλερ) να τον αποδώσει. Δεν πέτυχαν πολλά πράγματα. Ήταν ο «2ος» με παραλλαγές προς τον «1ο»… Άρα, εύκολα λέγονται αυτά, αλλά δεν εξηγούνται στην πράξη.

-Επικοινωνιακά, πώς βλέπετε να διαχειρίζεται το Μαξίμου την εφετινή επέτειο εν μέσω της σημερινής -επιοικώς- δύσκολης συγκυρίας;

Θα προσπαθήσει να ξεχάσει τις αφετηρίες και -αν θυμηθεί- να θυμηθεί τις δυσκολίες. Δεν θα προχωρήσει σε πολιτική αναδρομή πέρα από χρονολογικές αναφορές. Η 3η του Σεπτέμβρη δεν έχει καμία σχέση με τη σημερινή εποχή, ούτε με τη σημερινή πολιτική του ΠΑΣΟΚ. Δεν έχει κανένα νόημα τόσο να παραπέμψει σε αυτή όσο και να μας τη θυμίσει. Θα προσπεράσει αυτό το στοιχείο και θα αρχίσει να χρεώνει τη σημερινή συγκυρία όσο περισσότερο μπορεί στη ΝΔ. Μετά θα τονίσει τις δυσκολίες.

-Κοιτάζοντας μπροστά και πίσω, τι αποτελεί ζητούμενο σήμερα για το ΠΑΣΟΚ;

Πολλά και τίποτα. Δεν είναι το ΠΑΣΟΚ του χθες, άρα του λείπουν πάρα πολλά. Είναι ένα ΠΑΣΟΚ του σήμερα που με τον τρόπο με τον οποίο έχει διαμορφωθεί μπορεί και να ταιριάζει στην εποχή του. Όμως, επειδή η εποχή είναι έντονα ανατρεπτική και είναι σε εξέλιξη μία μεγάλη κρίση, αν πούμε ότι του λείπει κάτι, αυτό είναι το «βάθρο» της πολιτικής πάνω στην οποία θα έπρεπε να πατήσει. Τελικά, το μόνο «βάθρο» που έχουμε είναι το Μνημόνιο. Δηλαδή, το ΠΑΣΟΚ ήρθε στην εξουσία χωρίς πρόγραμμα ή με ένα πρόγραμμα εκτός πραγματικότητας. Όταν διαπίστωσε μετά από 2-3 μήνες στην εξουσία ότι όλα αυτά που υποστήριζε ήταν φρεναπάτη, «αρπάχτηκε» από το επόμενο μεγάλο σχέδιο, που στην πράξη ήταν το Μνημόνιο. Κατά λάθος ή εσκεμμένα. Κανείς δεν ξέρει αν το Μνημόνιο είναι ένα σχέδιο που μας προέκυψε ή που επιτρέψαμε να μας προκύψει επειδή δεν είχαμε πιθανώς άλλο τρόπο να αλλάξουμε δομές. Προσωπικά, θεωρώ ότι πάρα πολλές πτυχές του Μνημονίου ίσως έγιναν σχετικά εύκολα αποδεκτές γιατί δεν υπήρχε άλλος τρόπος να «περάσουν» στην ελληνική κοινωνία μαζί με τα στραβά και αναγκαίοι εκσυγχρονισμοί.

-Ποια συμπεράσματα εξάγετε ως προς τη σχέση του σημερινού ΠΑΣΟΚ με τον κόσμο του;

Είναι περίεργο. Σε κάθε περίοδο κρίσης, το ΠΑΣΟΚ έχει μια αντιφατική σχέση με τον κόσμο. Μπορεί να το στηρίζουν -και αυτό προκύπτει βάσει μετρήσεων και απτών ευρημάτων- στα πλέον φιλελεύθερα ή νεοφιλελεύθερα ανοίγματά του οι πλέον παραδοσιακοί υποστηρικτές του. Το όνομα Παπανδρέου αποτελεί ταυτόχρονα «άγκυρα και τιμόνι» για να «δέσει» το ΠΑΣΟΚ με ένα τμήμα της κοινωνίας. Γι’ αυτό άλλωστε επέστρεψε το κόμμα σε αυτό το όνομα. Υπάρχει παραδοσιακός κόσμος του ΠΑΣΟΚ που είναι στο πλευρό του Γιώργου Παπανδρέου ακόμη και τώρα που «η τσέπη τους έχει βογγήξει». Όπως και με τη ΝΔ και τον Κώστα Καραμανλή, η οποία τώρα που έχασε την «άγκυρά», βλέπει κανείς ότι οι κλυδωνισμοί του «σκάφους» είναι μεγάλοι. Τελικά, συμπεραίνω ότι στην Ελλάδα είμαστε πολύ πιο συντηρητικοί απ’ όσο φανταζόμαστε.