Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, κυκλοφορεί αυτή την εβδομάδα στις Κινηματογραφικές Αίθουσες. Ο λόγος για το φιλμ του Ουκρανού σκηνοθέτη Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι, «Η Φυλή» (Plemya / Τhe Tribe), που μιλά για την ανθρώπινη φυλή, η οποία, ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος ή φωνής, είναι ικανή για τις πιο φωτισμένες αλλά και για τις πιο ειδεχθείς σκέψεις και πράξεις…

«Οι πρωταγωνιστές είναι πράγματι κωφοί και δεν είναι επαγγελματίες ηθοποιοί. Δουλέψαμε όπως θα δουλεύαμε με οποιουσδήποτε άλλους ερασιτέχνες. Βέβαια, μας βοηθούσε μεταφραστής νοηματικής γλώσσας. Το βασικότερο πρόβλημά μου ήταν πως οι κωφοί δεν εμπιστεύονται εύκολα ανθρώπους πέραν της κοινότητάς τους. Έπρεπε λοιπόν να τους πείσω να πιστέψουν σε μένα…» – Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι

Περισσότερο από ταινία, η «Φυλή» είναι μια κινηματογραφική εμπειρία. Δίχως υπότιτλους, δίχως διαλόγους, το φιλμ μπαίνει στα άδυτα ενός σχολείου κωφών και παρακολουθεί μια κοινωνία με δικούς της κώδικες. Εικόνες «ηχηρές», έντονες, δοσμένες νατουραλιστικά, αφηγούνται μια ιστορία βίας και ενηλικίωσης. Η σιωπή κυριαρχεί, γι’ αυτό και η κραυγή των ηρώων είναι ακόμη πιο σπαρακτική. Η «φυλή» του τίτλου, θα μπορούσε να αναφέρεται στον κόσμο των συμμοριών, όπως αυτός σκιαγραφείται στο φιλμ, ή στον κόσμο των κωφών.

Για την αγάπη και το μίσος δεν χρειάζονται λόγια. Εικόνες βίας, τόσο σωματικής όσο και συναισθηματικής, εναλλάσσονται με εικόνες χαράς και ηδονής. Ένα βαθιά συμβολικό φιλμ, μέσα από το οποίο ο Ουκρανός σκηνοθέτης Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι, καταφέρνει να εγκλωβίσει τον θεατή σ’ ένα παράλληλο κόσμο.

«Θα ήθελα να επισημάνω πως δεν ήταν σκοπός μου να γυρίσω μια ταινία με θέμα τους κωφούς. Ήθελα να γυρίσω ένα φιλμ με κωφούς πρωταγωνιστές, που θα αφορά όλο τον κόσμο. Για παράδειγμα, αρκετές από τις σκηνές της ταινίας είναι εμπνευσμένες από τις δικές μου εμπειρίες στο σχολείο, ή από την εμπειρία ανθρώπων του συνεργείου. Γιατί πιστεύουμε ότι δεν μπορούν οι κωφάλαλοι ή οι ομοφυλόφιλοι ή άλλες μειονότητες να κάνουν κάτι κακό, κι έτσι πρέπει να αναπαρίστανται ως καλές και χαριτωμένες. Για μένα και αυτό αποτελεί διάκριση. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, όλοι μπορεί να είναι και καλοί και άσχημοι. Οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, οι σεξουαλικές τους προτιμήσεις ή οτιδήποτε άλλο, δεν έχουν καμία σημασία. Αν «διαβάσετε» την ταινία μου σαν γουέστερν, τότε ο Σεργκέι είναι ένας κλασικός ήρωας βγαλμένος από αυτές τις ταινίες είδους. Νομίζω πως η “Φυλή” είναι μια ταινία στο ύφος των γουέστερν.» – Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι

Ο κάθε άνθρωπος είναι υπόλογος των πράξεων του, ενώ η διαφορά ανάμεσα στο καλό και το κακό είναι πλέον θέμα ερμηνείας, αποτελώντας ουσιαστικά τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ένα σκωπτικό σχόλιο και μία κριτική ματιά στην εξέλιξη του δυτικού πολιτισμού και την πτώση των αξιών…

Η «Φυλή» (Plemya / Τhe Tribe – 2014) του Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι, είναι μία ενδιαφέρουσα κινηματογραφική εμπειρία, όπου παρά τις σκληρές σκηνές, που κατά διαστήματα παρακολουθούμε στο φιλμ, διάρκειας 130 λεπτών, ουσιαστικά ο θεατής προσκαλείται αλλά και προκαλείται να δοκιμάσει τα όρια και τις αντοχές του.

«Η νοηματική γλώσσα ήταν σημαντική για ν’αρθρώσω την τοποθέτησή μου για το σινεμά. Ήθελα να γυρίσω μια μοντέρνα βωβή ταινία, σαν κι αυτές που γυρίζονταν στις απαρχές του κινηματογράφου. Πολλοί σκηνοθέτες το κάνουν αυτό, αλλά είναι πάντα άσκηση ύφους. Προσωπικά ψάχνω πάντα μια εναλλακτική λύση. Έτσι γύρευα μια πραγματική αιτία που θα κρατούσε σιωπηλό τον πρωταγωνιστή μου. Γι’ αυτό επέλεξα ένα οικοτροφείο κωφαλάλων για σκηνικό. Τα γυρίσματα έγιναν στο σχολείο όπου πήγα μικρός. Είναι ένα σχολείο όπως όλα τα άλλα, όμως απέναντί του βρίσκεται ένα σχολείο κωφαλάλων. Παρατηρούσα πώς επικοινωνούσαν μεταξύ τους στη νοηματική γλώσσα και σκεφτόμουν: «αυτό είναι πολύ όμορφο». Ίσως αυτός ήταν ο λόγος που ήθελα να κάνω αυτή την ταινία. Ή τουλάχιστον ένας από τους λόγους.» – Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι

Ο Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι, γεννήθηκε το 1974 στο Κίεβο και αποφοίτησε από το τμήμα σκηνοθεσίας του Κρατικού Ινστιτούτου Θεάτρου και Τεχνών του Κιέβου, με πτυχίο στη σκηνοθεσία. Έχει εργαστεί σε κινηματογραφικά στούντιο στο Κίεβο και στην Αγία Πετρούπολη (στα Στούντιο Λένφιλμ). Η δεύτερη μικρού ταινία του “Diagnoz”, ήταν υποψήφια για την Χρυσή Άρκτο. Η επόμενη μικρού μήκους ταινία του “Glukhota”, ήταν επίσης υποψήφια για την Χρυσή Άρκτο. Το φθινόπωρο του 2010, έλαβε χρηματοδότηση για την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του “Η Φυλή”, από το ταμείο Hubert Bals του Φεστιβάλ του Ρότερνταμ. Το 2012, έλαβε την Αργυρή Λεοπάρδαλη στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο (στο πρόγραμμα «Pardi di domani») για την ταινία “Yaderni Wydhody”. To 2013, η ίδια ταινία ήταν υποψήφια για το βραβείο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου, της οποίας είναι και μέλος από εκείνη τη χρονιά.

Η ταινία του Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι, πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της πέρσι τον Μάιο στο 67ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών, όπου και απέσπασε τα βραβεία: Critics Week Grand Prize, France 4 Visionary Award και Gan Foundation Support for Distribution. Παράλληλα βραβεύτηκε και στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου, ως η Ευρωπαϊκή Ταινία Αποκάλυψη (Βραβείο Ένωσης Κριτικών – FIPRESCI).

Στη χώρα μας, είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε το φιλμ «Η Φυλή» (Plemya / Τhe Tribe – 2014), τον Νοέμβριο στο Διαγωνιστικό Τμήμα του 55ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όπου και απέσπασε το Βραβείο Σκηνοθεσίας. Η ταινία προβάλλεται στις Κινηματογραφικές Αίθουσες από τη νεοσύστατη εταιρεία διανομής Danaos Films.

Έτος: 2014 | Xώρα: Ουκρανία | Διάρκεια: 130 λεπτά | Σκηνοθεσία: Myroslav Slaboshpytskiy | Σενάριο: Myroslav Slaboshpytskiy | Παίζουν: Grigoriy Fesenko, Yana Novikova, Rosa Babiy

* Τα αποσπάσματα της συνέντευξης του Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο, είναι από τη συνέντευξη που παραχώρησε ο σκηνοθέτης στην Υπεύθυνη Ελληνικού Τύπου του 55ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Δήμητρα Νικολοπούλου.