[…] Πάντα ήταν ο θάνατος. Η υπέροχη κοσιά, που από τη γέννησή μας επιχειρεί γύρω από τον λαιμό μας, δίνει στα μάτια μας βάθος, στη φωνή μας στίξεις, στα έργα μας κίνηση, στις ημέρες μας εκτάσεις […] Πώς μπορεί κανείς να ασπαστεί τη ζωή αν δεν αγαπήσει πρώτα τον θάνατο; […] O συγγραφέας Χαράλαμπος Μαγουλάς αφηγείται στην Κρυσταλία Πατούλη τη δημιουργική πορεία της συγγραφής –από την ιδέα μέχρι το τυπογραφείο– του πρώτου μυθιστορήματός του Ο πίνακας και ο καθρέφτης,, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας.

      “Στην αρχή ήταν ο πίνακας Κανιβαλισμός το Φθινόπωρο του Νταλί. Ο κανιβαλισμός είναι ένα πάντοτε καίριο αντικείμενο μελέτης, βαθιά φιλοσοφικό, σημείο αναφοράς όλων των κοινωνικών σχηματισμών, είτε θεσμικό είτε συμβολικό.

Σ’ ένα αρρωστημένο κίτρινο φόντο στέκονται πρόσωπα χωρίς χαρακτηριστικά, ανήκουν σε ανθρώπους χωρίς ιδιότητες, άχρονους, αΐδιους, ανακυκλούμενους.
Αναγνωρίζουμε αδήριτα όλοι τον εαυτό μας εκεί, δεν είμαστε όμως εμείς. Είναι ο άλλος που μας μοιάζει τόσο τελεσίδικα.

Ο κανιβαλισμός είναι πράξη νωχελική, δεν έχει ένταση ή εντάσεις, κρυσταλλώνεται σύννομα στη φύση μας, επικάθεται στην αναπνοή μας. Αυτός που θεωρεί ότι δεν κανιβαλίζει τους άλλους και τον εαυτό του είναι μάλλον το περίοπτο αρχέτυπο της πράξης. Επίσης, τα τελευταία χρόνια, αντιπαθώ σχεδόν ολοσχερώς τα φθινόπωρα.

      Αρκετά πιο πριν ήταν ο καθρέφτης, συνήθως αυτός που έχουμε στην είσοδο του σπιτιού μας για να διορθώνουμε θεωρητικά τις τελευταίες ατέλειες πριν βγούμε. Έχει μία τουλάχιστον ακόμα χρήση: την επιτεταμένη σύγχυση μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου. Κοιτώντας στον καθρέφτη για πολλή ώρα, μπορεί κανείς να διαβεί τον Ρουβίκωνα και να συνειδητοποιήσει ότι ο εαυτός του δεν είναι αυτός που στέκεται και βλέπει το ανακλών γυαλί, αλλά το είδωλο που δημιουργείται από υπολείμματα ύλης, φωτόνια και έννοιες.

Η σύνθλιψη του αρχικού υποκειμένου της πράξης μέσα στο ερευνώμενο αντικείμενο είναι ο βαθμός μηδέν του περάσματος από την ύπαρξη στη δυνάμει ανυπαρξία: όταν σχίζεται κανείς στα δύο και αγνοεί οικειοθελώς την ισχύ της ζωής που σφύζει ανάμεσα στα ελάχιστα εκατοστά ανάμεσα στα μάτια και στον καθρέφτη, τότε είναι έτοιμος για την πλήρη αντιστροφή και τον μηδενιστικό αποχαιρετισμό. Αν δεν είμαι εγώ αυτός στον καθρέφτη, τότε πώς μπορώ να με κοιτάζω μέσα από το τζάμι; Το καλό και το κακό αποχωρούν μαζί σιωπηλά από τη διαδικασία.

      Ταυτόχρονα ήταν το ολόγραμμα του μαινόμενου Αίαντα. Η άρνηση των Ατρειδών να του δώσουν τα όπλα του Αχιλλέα είναι το πολιτιστικό πέρασμα από την νιτσεϊκή ηθική της ρώμης στον αναίσχυντο και –κατά βάθος– μεταφυσικό ορθολογισμό. Η παραφορά του είναι μέγιστη απόδειξη ότι άξιζε τα όπλα, μεγαλύτερη ακόμα και από την ανδρεία του στη μάχη.

Η ύβρις του προς τους θεούς, η περιφρόνησή του προς την Αθηνά της σοφίας –της ορθής σκέψης, του υπολογισμού και της ανόητης αναμονής– είναι η ρητή, από χέρι, εντιμότητά του απέναντι στη ζωή και στον θάνατο, απέναντι στη μοίρα αυτών που γεννιούνται.

Κι αν γεννιόμαστε σαν Αίαντες, πρέπει να ζούμε σαν τέτοιοι μέχρι την τελευταία είσδυση οξυγόνου στο σώμα. Πρέπει να μάθουμε να φεύγουμε σαν Αίαντες. Δεν ξέρω αν η παρανοϊκή εντιμότητα απέναντι στη ζωή είναι διδακτή· σίγουρα όμως είναι το αυτοάνοσο που μας επιτρέπει να είμαστε γενναίοι υβριστές απέναντι στη συνθήκη.

   Πριν απ’ όλα ήταν η γυναίκα. Αυτή που μου ανήκει από πάντα. Η μυθική της μορφή με τα δύσκολα μάτια και τα αχυρένια δάχτυλα δεν σταμάτησε ποτέ να με τρομάζει και να ανακατεύει εντός μου όλες τις απόπειρες ταξιθέτησης του κόσμου.

Πήρα επομένως την απόφαση να ερευνήσω τη γυναίκα μέσα μου και να ψυχανεμιστώ τον άντρα μέσα στην ευρυθμία των γυναικείων χειρονομιών. Η μαγεία όχι μόνο δεν καταδαμάστηκε, αλλά διογκώθηκε, και την ίδια στιγμή έδιωξε αμετάκλητα την αποκρουστική επανάπαυση του φόβου. Κατάλαβα πλέον ότι μπορώ με μία γυναίκα να είμαι απολύτως αδιαίρετο ένα.

      Πάντα ήταν ο θάνατος. Η υπέροχη κοσιά, που από τη γέννησή μας επιχειρεί γύρω από τον λαιμό μας, δίνει στα μάτια μας βάθος, στη φωνή μας στίξεις, στα έργα μας κίνηση, στις ημέρες μας εκτάσεις.

Όταν πενθούμε πάνω από τα νοήματα που παραστράτησαν, γίνεται το πρωτεύον αναλγητικό, βαδίζουμε και δεν βλέπουμε παρά μόνο μελλοθάνατους να μας χαιρετούν. Οι δομές που με κόπο χτίζουμε είναι η επιβραδυντική μας συνοδεία μέχρι τον τερματισμό. Πώς μπορεί κανείς να ασπαστεί τη ζωή αν δεν αγαπήσει πρώτα τον θάνατο;

Μετά, το τυπογραφείο έλυσε τις διαφορές.”-

Ο πίνακας και ο καθρέφτης, Χαράλαμπος Μαγουλάς, Εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας

Κάποια στιγμή, λίγο μετά, θα γυρνούσα, αν ήξερα ότι κι εσύ το ήθελες· ίσως να σου τηλεφωνούσα, ή να χτυπούσα όπως στην αρχή το κουδούνι σου, αν ήμουν σίγουρη ότι με είχες ανάγκη· θα ήταν επειδή ήξερα ότι τα νεύρα σου ήταν εξαιρετικά αδύνατα, αν στεκόμουν δίπλα σου στην κουπαστή του πλοίου των τρελών·

[…] θα ζούσε ο καθένας μας με του άλλου την αποβολή διοξειδίου του άνθρακα, αν δεν ζητούσαμε από τους μάταιους όρκους να εφάπτονται των ωραίων μας χειλιών·

θα γλεντούσαμε τα δευτερόλεπτα και θα κράζαμε ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι ανθρώπου, αν ανασταινόμασταν τον Θερμιδώρ και περιμέναμε περιπαθώς να ακούσουμε την επόμενη απαγγελία της Εαρινής Συμφωνίας·

θα ρίχναμε άσφαλτο στα περασμένα, θα συγκινούμασταν από το άρωμα της λεμονιάς και θα χτίζαμε πυργίσκους σε μονήρεις παραλίες, αν σχεδιάζαμε με τρόπο συμμορίας τη ζωή μας·

θα βασιλεύαμε στα τυχάρπαστα στενά των Αθηνών τις νύχτες του χειμώνα με ζεστό κονιάκ και τσαλακωμένα από τη σύμπτυξη πουκάμισα, αν σε άκουγα να παραμιλάς για να απιθώσεις την αγάπη σου στα κρύα χέρια μου·

θα σε αφουγκραζόμουν σαν αηδόνι και σαν πένθιμο κόρακα, αν απέβαλες το ανεπιθύμητο έμβρυο της υποταγής […]

Ο Φιλόλογος την παρακολούθησε, είδε τον χωρισμό της, την πλησίασε και της πρότεινε να φύγουν για ένα ταξίδι. Όταν επέστρεψαν, έμειναν στο ίδιο σπίτι και άρχισαν να γράφουν από κοινού το μυθιστόρημα της σχέσης τους, μέχρι που τελικά χάθηκαν στη διαδικασία και στα πρόσωπα της αφήγησης.

Ο Χαράλαμπος Μαγουλάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1978. Σπούδασε Φιλοσοφία και Κοινωνιολογία στην Αθήνα και Επιστήμες Γλώσσας στη Γαλλία. Έχει εκδώσει τη συλλογή τη συλλογή χαϊκού με τίτλο Ψυχιατρικές σημειώσεις: Περίπτωση δ.δ., εκδόσεις Εξάρχεια. Ο πίνακας και ο καθρέφτης είναι το πρώτο του μυθιστόρημα.