Πέντε δοκίμια- «μαθήματα» κριτικής, θεωρίας και ιστορίας συγκροτούν το νέο επίκαιρο βιβλίο του καθηγητή και στοχαστή «Το κράτος των δικαστών» (ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ 2025).

Ζητήσαμε από τον Κώστα Δουζίνα να γράψει για τα δοκίμια του:

Δεν προϋποθέτουν ειδικές γνώσεις. Είναι γραμμένα με τρόπο κατανοητό, ελπίζω, για όσους δεν έχουν μελετήσει κριτική θεωρία ή φιλοσοφία του δικαίου και ξέρουν λίγα για το Σύνταγμα. Είναι απλά αλλά όχι απλοϊκά, χρησιμοποιούν τα συμπεράσματα επιστημονικής έρευνας αλλά δεν είναι πανεπιστημιακά.

Αποτελούν παρεμβάσεις στον δημόσιο διάλογο για το δίκαιο και τα δικαιώματα . Κατάγονται από άρθρα που έγραψα στην Εφημερίδα των Συντακτών στην δεκαπενθήμερη στήλη με τίτλο «Πολιτικά και Φιλοσοφικά Επίκαιρα». Η στήλη άρχισε το 2014 και μέχρι τον Οκτώβριο του 2024 είχαν δημοσιευτεί 280 άρθρα.

Μια δεύτερη εβδομαδιαία αυτή τη φορά στήλη με τίτλο PhilosophyXS ακολούθησε στην ιστοσελίδα TVXS από το 2017. Τα άρθρα ξεκινάνε από κάποιο πολιτικό συμβάν ή ένα θέμα της Ελληνικής ή διεθνούς επικαιρότητας και προσπαθούν να το γενικεύσουν χρησιμοποιώντας την κριτική θεωρία, τη φιλοσοφία και την ιστορία για να δώσουν εργαλεία και να φωτίσουν πλευρές της πραγματικότητας που δεν ακούγονται στις ειδήσεις των 8.

Το βιβλιαράκι αυτό οργανώνει μερικά από αυτά τα άρθρα σε πέντε θεματικές για το δίκαιο, την δικαιοσύνη και τα δικαιώματα.

Ποια συστημικά χαρακτηριστικά οδήγησαν στην πάγκοινη απουσία του «περί δικαίου αισθήματος»;

«Εχουμε δικαστήρια αλλά δεν έχουμε δικαιοσύνη» ακούγεται παντού. Οπου κοιτάξουμε βρίσκουμε παράδοξα. Ποια είναι η σχέση του λαού με το Σύνταγμα; Οι πολιτικοί διακηρύσσουν ότι ο «λαός είναι κυρίαρχος». Αλλά είναι ένας κυρίαρχος που δεν ασκεί την εξουσία του.

Η δικαστική εξουσία είναι ανεξάρτητη, πέρα και πάνω από την πολιτική. Αλλά οι δικαστές από ερμηνευτές του δικαίου έχουν γίνει νομοθέτες και υποστηρίζουν την εξουσία και τα μεγάλα συμφέροντα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι εργαλεία της επεκτατικής πολιτικής των μεγάλων κρατών διεθνώς και, εσωτερικά, του ατομισμού και της περιθωριοποίησης της κοινωνικής δικαιοσύνης. Αλλά αποτελούν ταυτόχρονα όπλα αντίστασης των πολιτών.

Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στον μαρξισμό, την Αριστερά και το δίκαιο, την ισότητα και την ελευθερία; Τέλος, ποιες είναι οι ιστορικές, νομικές και ηθικές πλευρές της μεγάλης τραγωδίας της εποχής μας, της απάνθρωπης αντιμετώπισης των προσφύγων, των μεταναστών;