Μετά τις πετυχημένες παραστάσεις την άνοιξη, το έργο «ζωντανό μνημείο» ,που μάγεψε κοινό και κριτικούς συνεχίζει για 2η χρονιά ξεκινώντας από το Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά για 8 μοναδικές παραστάσεις από τις 5 Δεκεμβρίου.

Ο λόγος για την παράσταση «Το Όνειρο της Ιωνίας, Η Μικρασιατική Εκστρατεία μέσα από τα ημερολόγια των στρατιωτών», σε κείμενο του Αντώνη Κυριακάκη και σκηνοθεσία του ίδιου και του Γιώργου Πατεράκη.

Το TVXS μίλησε με τον Αντώνη Κυριακάκη, που έγραψε το έργο και το συνσκηνοθετεί, προσπαθώντας να καταλάβει τι είναι αυτό που γοητεύει έναν νέο δημιουργό να εξερευνήσει και να δημιουργήσει μ’ αφορμή μια ιδιαίτερη εποχή της ελληνικής ιστορίας.

Ο ίδιος μάλιστα, μάς εξηγεί γιατί η Μικρασιατική Καταστροφή έχει και μια άλλη όψη από αυτή που μας διδάσκουν στο σχολείο. Όπως χαρακτηριστικά μάς είπε: «Ρίχνοντας μόνο το βάρος στους τρίτους και όχι στις δικές μας ευθύνες, διαιωνίζουμε έναν προβληματικό τρόπο σκέψης, που παρουσιάζει τον Έλληνα ως αιώνιο θύμα και προδομένο εταίρο των μεγάλων δυνάμεων».

«Το Όνειρο της Ιωνίας, Η Μικρασιατική Εκστρατεία μέσα από τα ημερολόγια των στρατιωτών», επιστρέφει στο σανίδι και αυτή τη φορά στο ΔΘΠ. Που πιστεύετε ότι οφείλεται η επιτυχία της παράστασης;

Κάποια πράγματα έχουν την ανάγκη να ειπωθούν. Το όνειρο της Ιωνίας ήθελα πέραν από ιστορικά δεδομένα να αγγίξει και το τραύμα σε ανθρώπινο επίπεδο. Με τεράστια χαρά λέω ότι υπήρξαν άνθρωποι που παρακολουθώντας την παράσταση, μετά είχαν την ανάγκη να μιλήσουν γι αυτό το τραύμα, χωρίς κανείς να τους το εκμαιεύσει κανείς- πέραν της ιστορίας που είδαν να αφηγούμαστε. Εκεί οφείλεται η επιτυχία της παράστασης. Σε αυτά τα λόγια των θεατών που μας
έκαναν να πούμε «πρέπει να το δουν κι άλλοι, να μιλήσουμε γι αυτά που πόνεσαν τόσο». Και κάνουμε ότι μπορούμε. Ότι περνάει από το χέρι μας, όλοι όσοι εμπλεκόμαστε σε αυτό. Μια ανάγκη μας οδηγεί.

Γράψατε το κείμενο και σκηνοθετείτε την παράσταση μαζί με τον Γιώργο Πατεράκη. Τι σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο της Μικρασιατικής Εκστρατείας;

Με την συμπλήρωση των 100 χρόνων από την Μικρασιατική Καταστροφή, είδαμε πάρα πολλές παραστάσεις, που υπερτονίζουν το δράμα που βίωσε η ελληνική κοινωνία. Ξαναδιαβάζοντας, όμως, την ιστορία μπορεί, ίσως, να θεωρηθεί ότι αυτή η καταστροφή υπήρξε αποτέλεσμα της απόφασης της Ελλάδας να ξεκινήσει την Μικρασιατική Εκστρατεία. Σε αυτήν την εκστρατεία, λοιπόν, δικά μας πολιτικά και στρατιωτικά λάθη οδήγησαν στην καταστροφή, σε συνδυασμό με την αλλαγή του διεθνούς κλίματος. Αυτό είναι το δύσκολο που δεν αγγίζουμε. Ρίχνοντας μόνο το βάρος στους τρίτους και όχι στις δικές μας ευθύνες, διαιωνίζουμε έναν προβληματικό τρόπο σκέψης, που παρουσιάζει τον Έλληνα ως αιώνιο θύμα και προδομένο εταίρο των μεγάλων δυνάμεων.

Αυτός, όμως, ο τρόπος σκέψης μας καθηλώνει σε μια παθητική θέση, που οδηγεί τελικά στην αναζήτηση ενός συλλογικού άλλοθι για όλες τις καταστροφές μας. Βάζοντας, λοιπόν, την ιστορία της Μικρασιατικής Εκστρατείας στο προσκήνιο, μέσα από μια θεατρική παράσταση, και με τον ανάλογο σεβασμό, θελήσαμε να φωτίσουμε μια πτυχή της ιστορίας του 20ου αιώνα, την οποία κατα κανόνα, προσπαθούμε να αποφύγουμε. Μέσα από το διάλογο του παρελθόντος με το παρόν, θα προσπαθήσουμε, να αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν σαν έθνος, τόσο για τα πάθη του παρελθόντος, όσο και για την δημιουργία ενός καλύτερου αύριο. Θέλουμε να πιστεύουμε, ότι μέσα από τέτοιες πρωτοβουλίες, η διαχείριση της ιστορίας μας, θα γίνει μέσα από μια πιο υπεύθυνη ματιά, η οποία θα μας κάνει να αντιληφθούμε ότι το μέλλον πρέπει να είναι στα δικά μας χέρια και μόνο σε αυτά.

Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να σκηνοθετεί κανείς ένα δικό του έργο;

Εύκολο ή δύσκολο, μπορεί και λάθος …αν υπάρχει ανάγκη κάπως γίνεται. Το να σκηνοθετείς το δικό σου έργο, έχει μια ευκολία, αφού δε χρειάζεται να εξηγήσεις σε κάποιον την ιδέα σου, αλλά έχει και ένα μεγάλο μειονέκτημα. Δεν κάνεις και με κάποιον άλλο διάλογο. Πράγμα που σημαίνει πως μπορεί το καλλιτεχνικό σου όραμα να μείνει στάσιμο και φτωχό. Πάντα οφείλουμε να αναζητούμε κάποιον, κάτι, να μας ξεβολευεί απο τις ευκολίες μας. Ευτυχώς σε όλη τη διαδρομή, είχα το Γιώργο Πατεράκη κοντά μου, που πήρε πάρα πολλές ευθύνες πάνω του και σκηνοθετικά και παραγωγικά.

Πρόκειται για μια χρονική περίοδο που δύσκολα αγγίζουμε;

Την αγγίζουμε μόνο από το κομμάτι του θύματος, όπως προείπα. Κανείς δε μιλάει για το τι προηγήθηκε. Αναγράφω εδώ ένα κομμάτι της έρευνάς μου που το έχουμε κρατήσει αυτολεξή και στην παράσταση.

«ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ»

Κηρυχθέντος τοῦ Στρατιωτικοῦ Νόμου ἀπό τῆς στιγ μῆς τῆς Κατοχῆς, καθίσταται γνωστόν εἰς τούς πολίτας ὅτι πάντα τά καταστήματα θά κλείουν καθ’ ἑκάστην μέχρι νε-ωτέρας διαταγῆς ἀπό τῆς 7 μ.μ. ὥρας, οἱ δέ πολίται θ’ ἀποσύρωνται εἰς τάς οἰκίας των τήν 9ην μ.μ.
Πᾶς περιφερόμενος πέραν τῆς ὥρας ταύτης θά συλλαμβάνηται ὑπό τῶν περιπόλων.
Μαγνησία 12/25 Μαΐου 1919 Ὁ Διοικητής Στρατοῦ Κατοχῆς Ἀντισυνταγματάρχης Κ. ΤΣΑΚΑΛΟΣ»

Κ Μισαηλίδης, Πολεμικά φύλλα από την Μικρασιατικήν Εκστρατεία,
εκδ. Μουστόπουλος Απ. Ι.

Ο Ελληνικός στρατός ήταν κατοχικός.

Αυτά είναι τα δύσκολα.

Πιστεύετε ότι οι νέοι άνθρωποι ενδιαφέρονται για την ιστορία;

Φυσικά. Όχι την ιστορία «σε κονσέρβα» όπως μας την σέρβιραν κάποτε. Ειδικά στα σχολεία… Θεωρώ πως η γενιά μου αναζητά μονίμως τις ρίζες της. Και το βλέπουμε αυτό σε όλες τις τέχνες, μουσική, κινηματογράφος κτλ. Ψάχνουμε να καταλάβουμε τι προηγήθηκε! Η στείρα απάντηση ότι είμαστε απόγονοι του Σωκράτη και του Πυθαγόρα, δεν μας καλύπτει καθόλου.

Μας συστήνετε την παράσταση ως ένα «ένα αντιπολεμικό έργο που έχει ως στόχο να φωτίσει τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας που εδώ και 100 χρόνια παραμένουν σθεναρά ίδιες!». Ποιες είναι αυτές οι παθογένειες κατά τη γνώμη σας;

Θα αναφερθώ μόνο σε ένα σημείο, γιατί με θλίβει η αποκωμενη καταγραφή των παθογενειών της χώρα μου.

Αναφέρω λοιπόν το εξής. Στα μέσα της εκστρατείας, 3 Δεκεμβρίου 1920, και με την Ελλάδα να βρίσκεται σε πολύ πλεονεκτική θέση (σε αυτή τη στιγμή της ιστορίας) όχι μόνο απέναντι στη Τουρκία αλλά γενικότερα στην εξωτερική της πολιτική, γίνονται εκλογές. Η νυν κυβέρνηση πέφτει και ανεβαίνει η επόμενη. Και τι κάνει; Αλλάζει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι αξιωματικών, που ήταν μέσα στη μάχη, για να βάλει τους δικούς της. Ξαναγράφω, 1920. 100 χρόνια πριν. Δεν συμβαίνει ακριβώς το ίδιο και σήμερα; Αναλαμβάνει κάποιος δήμαρχος. Διώχνει τους προηγούμενους και φέρνει τους δικούς του. Και όχι μονο στη πολιτική. Αναλαμβάνει κάποιος καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού ή σε κάποιο ΔηΠεΘε, διώχνει όλους τους προηγούμενους και φέρνει τους δικούς του. Δεν υπάρχει συνέχεια, δεν υπάρχει κοινή προοπτική! Ότι προλάβουμε να αρπάξουμε, τώρα, εμείς. Στην ίδια ομάδα – αντίπαλοι!

Αν μπορούσατε να αλλάξετε αύριο κάτι στη χώρα μας. Από που θα ξεκινούσατε;

Από την αποκέντρωση της Αττικής! Θεωρώ πως είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα αυτής της χώρα. Αν όχι το μεγαλύτερο, σε συνδυασμό με την υπογεννητικότητα. Η Αττική, και συγκεκριμένα η Αθήνα, είναι σχεδόν σαν μια άλλη χώρα, σε σχέση ας πούμε με τα νησιά, την Καβάλα ή κάποια άλλη επαρχιακή πόλη. Κάποιος θα πει πως αυτό είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Ας μη μείνουμε, όμως, σε αυτή την απάντηση – δικαιολογία. Εμείς έχουμε ένα επιπλέον εμπόδιο που χρειάζεται να υπολογίσουμε. Είμαστε μια νησιωτική χώρα. Και αυτό κάνει τα πράγματα πολύ πιο σύνθετα. Η ψαλίδα, στη δική μας περίπτωση, είναι πάρα πάρα πολύ μεγάλη. Σε θέματα προσφοράς εργασίας, επιχορηγήσεων, εκπαίδευσης, πολιτισμού, διοίκησης κ.τ.λ.

Είστε ιδρυτικό μέλος της καλλιτεχνικής εταιρείας Naif. Πείτε μας λίγα λόγια για την ομάδα και για τους καλλιτεχνικούς της στόχους.

Η naïf δημιουργήθηκε από εμένα και τον Γιώργο Πατεράκη γιατί από τότε που γνωριστήκαμε, -πριν καν μπούμε στην δραματική σχολή δηλαδή- μιλούσαμε ασταμάτητα για όσα θελουμε να κάνουμε. Άπειρες ώρες, συναντήσεις και συζητήσεις. Αργότερα αποφασίσαμε να φτιάξουμε την naïf, για να έχουν αυτές οι ιδέες έναν διάδρομο προσγείωσης στην πραγματικότητα.
Μέχρι τώρα η naïf έχει στο ενεργητικό της έξι παραστάσεις και της ευχόμαστε να της πολλαπλασιάσει και να παραμείνει διάδρομος προσγείωσης. Παρόλα αυτά ότι κι αν γίνει εγώ και ο Γιώργος θα παραμείνουμε πιστεύω δημιουργικοί εντός ή εκτός κάποιας ομάδας, εταιρίας και τίτλων Α.μ.κ.ε. Μας ενώνει κάτι πιο ισχυρό.

«Το Όνειρο της Ιωνίας»

Η Μικρασιατική Εκστρατεία μέσα από τα Ημερολόγια των στρατιωτών

Πληροφορίες

Πρεμιέρα 5 Δεκεμβρίου στις 20:30
Παραστάσεις: Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 19:00
Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ (γενική είσοδος), 10 ευρώ( φοιτητικό, μαθητικό, άνω των 65 και ανέργων), 8 ευρώ (ατέλειες)
Διάρκεια: 90 λεπτά
Προπώληση: https://www.more.com/theater/to-oneiro-tis-ionias-i-mikrasiatiki-ekstrateia-mesa-apo-ta-imerologia-ton-stratioton-2os-xronos/
Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Λεωφ. Ηρ. Πολυτεχνείου 32, Πειραιάς