Αντιδράσεις έχουν προκαλέσει τα όσα είπε ο σκηνοθέτης Τζόναθαν Γκλέιζερ, κατά τη διάρκεια παραλαβής του βραβείου Όσκαρ καλύτερης Διεθνούς Ταινίας που κέρδισε η ταινία του «Ζώνη Ενδιαφέροντος».

Ο ίδιος, αφού ευχαρίστησε τους συνεργάτες του, δήλωσε αρχικά: «Όλες οι επιλογές μας έγιναν για να αντανακλούν και να μας φέρνουν αντιμέτωπους με το παρόν, όχι για να πούμε κοιτάξτε τι έκαναν τότε, αλλά μάλλον για το τι κάνουμε εμείς τώρα».

«Η ταινία μάς δείχνει πού οδηγεί η απανθρωποποίηση στη χειρότερη μορφή της. Έχει διαμορφώσει όλο το παρελθόν και το παρόν μας», πρόσθεσε.

Ο σκηνοθέτης, ο οποίος είναι Εβραίος, είχε υπογραμμίσει επίσης: «Αυτή τη στιγμή, στεκόμαστε εδώ ως άνθρωποι που αρνούνται η εβραϊκότητά τους και το Ολοκαύτωμα να καπελώνεται από μια κατοχή που έχει οδηγήσει σε συγκρούσεις τόσους πολλούς αθώους ανθρώπους».

«Είτε πρόκειται για τα θύματα της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, είτε για τη συνεχιζόμενη επίθεση στη Γάζα, για όλα τα θύματα αυτής της απανθρωποποίησης, πώς αντιστεκόμαστε;», αναρωτήθηκε.

Η «Ζώνη Ενδιαφέροντος», η οποία ήταν υποψήφια συνολικά για 5 βραβεία, επικεντρώνεται στην οικογένεια του μακροβιότερου διοικητή του Άουσβιτς, Rudolf Höss (Ρούντολφ Ες), η οποία ζει μόλις λίγα μέτρα από το στρατόπεδο συγκέντρωσης, ζώντας «φυσιολογικά», ενώ δίπλα αμέτρητοι άνθρωποι καίγονταν και δολοφονούνταν.

“We stand here as men who refute their Jewishness and the Holocaust being hijacked by an occupation which has led to conflict, for so many innocent people.”

‘Zone of Interest’ director Jonathan Glazer spoke out about Israel’s weaponisation of the Holocaust in his Oscar… pic.twitter.com/SM9JfhxvrO

— Middle East Eye (@MiddleEastEye) March 11, 2024

Έντονες αντιδράσεις

Όπως προαναφέρθηκε, η ομιλία του προκάλεσε αντιδράσεις. Συγκεκριμένα, το αμερικανικό Ιδρυμα Επιζώντων Ολοκαυτώματος και ο πρόεδρος του David Schaecter, έκαναν λόγο για «ηθικά αδικαιολόγητη» ομιλία.

Σε ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του οργανισμού, ο πρόεδρος του ιδρύματος, έγραψε:

«Παρακολούθησα με αγωνία το βράδυ της Κυριακής όταν σας άκουσα να χρησιμοποιείτε το βήμα της τελετής των Όσκαρ για να εξισώσετε τη μανιακή βαρβαρότητα της Χαμάς εναντίον αθώων Ισραηλινών με τη δύσκολη αλλά αναγκαία αυτοάμυνα του Ισραήλ απέναντι στη συνεχιζόμενη βαρβαρότητα της Χαμάς. Τα σχόλιά σας ήταν πραγματικά ανακριβή και ηθικά αδικαιολόγητα».

Συνέχισε: «Κάνατε μια ταινία για το Ολοκαύτωμα και κερδίσατε ένα Όσκαρ. Και είστε Εβραίος. Μπράβο σας. Αλλά είναι ντροπή σας να θεωρείτε ότι μιλάτε εκ μέρους των έξι εκατομμυρίων Εβραίων, συμπεριλαμβανομένου ενάμισι εκατομμυρίου παιδιών, που δολοφονήθηκαν αποκλειστικά και μόνο λόγω της εβραϊκής τους ταυτότητας».

Ο Schaecter πρόσθεσε: «Θα έπρεπε να ντρέπεστε που χρησιμοποιείτε το Άουσβιτς για να επικρίνετε το Ισραήλ. Αν η δημιουργία, η ύπαρξη και η επιβίωση του κράτους του Ισραήλ ως εβραϊκό κράτος ισοδυναμεί στο μυαλό σας με “κατοχή”, τότε προφανώς δεν μάθατε τίποτα από την ταινία σας».

Τα σχόλια του Glazer δέχθηκαν επίσης επίθεση από την οργάνωση Anti-Defamation League, η οποία ανάρτησε μήνυμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λέγοντας ότι τα σχόλιά του ήταν «καταδικαστέα».

«Το Ισραήλ δεν σφετερίζεται τον Ιουδαϊσμό ή το Ολοκαύτωμα υπερασπιζόμενο τον εαυτό του ενάντια σε γενοκτόνους τρομοκράτες. Τα σχόλια του Glazer στα Oscars είναι τόσο πραγματολογικά λανθασμένα & ηθικά καταδικαστέα», ανέφερε.

Επίσης, σε δήλωση που μοιράστηκε με το The Hollywood Reporter η Allison Josephs, ιδρύτρια και εκτελεστική διευθύντρια του Jew in the City, έκανε τα ακόλουθα σχόλια:

«Ο Glazer θα μπορούσε να είχε μιλήσει για το πώς η απανθρωποποίηση των Εβραίων οδήγησε τους ανθρώπους να μην πιστεύουν ότι η σεξουαλική βία χρησιμοποιήθηκε εναντίον Ισραηλινών γυναικών ή ότι επρόκειτο για “δικαιολογημένη αντίσταση”. Θα μπορούσε να είχε πει ότι η απανθρωποποίηση των Εβραίων οδήγησε τους ανθρώπους να γιορτάζουν ή/και να αρνούνται ότι η 7η Οκτωβρίου συνέβη καθόλου. Θα μπορούσε να είχε σημειώσει ότι η 7η Οκτωβρίου ήταν η πιο θανατηφόρα ημέρα για τους Εβραίους μετά το Ολοκαύτωμα».

Αντιδράσεις και από άλλους σκηνοθέτες

Ο Ούγγρος σκηνοθέτης της ταινίας «Son of Saul», με θέμα το Άουσβιτς, που έχει κερδίσει επίσης Όσκαρ, László Nemes, επέκρινε κι αυτός τον Βρετανό σκηνοθέτη.

Σε δήλωσή του, ανέφερε:

«Μου αρέσει πολύ η “Ζώνη ενδιαφέροντος” και πιστεύω ότι είναι μια σημαντική ταινία. Όταν κάνεις μια τέτοια ταινία, υπάρχει μια ευθύνη που συνδέεται με αυτήν. Ο Glazer έχει σαφώς αποτύχει να μετρήσει αυτή την ευθύνη, μεταξύ άλλων απέναντι στην καταστροφή των Ευρωπαίων Εβραίων. Και ήταν αποκρουστικό το γεγονός ότι η ελίτ του κινηματογράφου τον χειροκροτούσε γι’ αυτό».

Μάλιστα, σε δήλωσή του που μοιράστηκε με τον Guardian, ο Ούγγρος σκηνοθέτης υποστήριξε πως ο Glazer θα έπρεπε να έχει μείνει σιωπηλός.

«Όταν θα έπρεπε να φιλοδοξούν, σε έναν κόσμο όλο και πιο κατακερματισμένο και παρασυρόμενο στην καταστροφή του, να δημιουργούν ταινίες με νόημα, τα αποσυνδεδεμένα, υποκριτικά και κακομαθημένα μέλη της κινηματογραφικής ελίτ είναι απασχολημένα -για κάποιο λόγο- να προσπαθούν να μας ηθικολογήσουν», υπογράμμισε.

Οι υποστηρικτές

Ωστόσο, υπάρχουν και φωνές που έχουν επαινέσει τον σκηνοθέτη, όπως ο διάσημος σκηνοθέτης Asif Kapadia, ο οποίος κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους το 2015 για την ταινία Amy.

Ο Kapadia δήλωσε στο Variety ότι ο Glazer «χρησιμοποίησε τη δύναμη και τη θέση του και τη μεγαλύτερη παγκόσμια σκηνή για να μιλήσει για ανθρώπους χωρίς δύναμη, χωρίς φωνή ή για εκείνους που φοβούνται να μιλήσουν, σε μια βιομηχανία που είναι πολύ συντηρητική και αρνητική ως προς το ρίσκο και που έχει μακρά ιστορία στη μαύρη λίστα των ανθρώπων».

«Στάθηκε όρθιος και είπε την αλήθεια. Αυτό κάνουν οι αληθινοί καλλιτέχνες», κατέληξε.