Τέσσερις σπουδαίες ταινίες προβάλλονται στην ενότητα «Κλασικές Ευρωπαϊκές Ταινίες V», που παρουσιάζει η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης, από την Πέμπτη 26 έως και την Κυριακή 29 Νοεμβρίου, στην Αίθουσα Σταύρος Τορνές. Από το φιλμ «Μαχαίρι στο Νερό» (1962) του Ρομάν Πολάνσκι, μέχρι τον «Αντρέι Ρουμπλιόφ»  (1966) του Αντρέι Ταρκόφσκι και από το «Θεώρημα» (1968) του Πιερ Πάολο Παζολίνι, μέχρι το «Μυστικά και Ψέματα» (1996) του Μάικ Λι.

Μετά την επιτυχημένη ολοκλήρωση του 56ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ η Ταινιοθήκη της Θεσσαλονίκης επιστρέφει ανανεωμένη και με υπέροχες προτάσεις προβολών. Ήδη η αρχή πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 21 Νοεμβρίου με την εκδήλωση εγκαινίων στην Αίθουσα Σταύρος Τορνές και την προβολή του κλασσικού φιλμ: «Ο Γατόπαρδος» (1963) του Λουκίνο Βισκόντι.

Διαβάστε επίσης:
Με τον «Γατόπαρδο» του Βισκόντι εγκαινιάζεται η νέα Ταινιοθήκη

Ρομάν Πολάνσκι, Αντρέι Ταρκόφσκι, Πιερ Πάολο Παζολίνι, Μάικ Λι: τέσσερις διακεκριμένοι δημιουργοί που σφράγισαν με το έργο τους τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο, βρίσκονται στο επίκεντρο του πρώτου αφιερώματος που παρουσιάζει για τη νέα σεζόν η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης, με τίτλο «Κλασικές Ευρωπαϊκές Ταινίες V».

Οι ταινίες του αφιερώματος είναι κλασσικές, η καθεμιά με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο και συζητήθηκαν πολύ εντυπωσιάζοντας, συχνά και διχάζοντας, στην εποχή τους κοινό και κριτικούς. Το Αφιέρωμα πραγματοποιείται από την Πέμπτη 26 έως και την Κυριακή 29 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Σταύρος Τορνές (Αποθήκη 1, Λιμάνι), όπου θα φιλοξενείται από εδώ και στο εξής η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης.

Αναλυτικά το πρόγραμμα προβολών του Αφιερώματος, «Κλασικές Ευρωπαϊκές Ταινίες V», έχει διαμορφωθεί ως εξής:

Πέμπτη 26 Νοεμβρίου
18:30 Θεώρημα
21:00 Μαχαίρι στο νερό

Παρασκευή 27 Νοεμβρίου
18:00 Μυστικά και ψέματα
21:00 Αντρέι Ρουμπλιόφ

Σάββατο 28 Νοεμβρίου
18:30 Μαχαίρι στο νερό
21:00 Αντρέι Ρουμπλιόφ

Κυριακή 29 Νοεμβρίου
18:30 Μυστικά και ψέματα
21:00 Θεώρημα

Λίγα λόγια για τις τέσσερις σπουδαίες ταινίες του αφιερώματος:

Αντρέι Ρουμπλιόφ
Σκηνοθεσία: Αντρέι Ταρκόφσκι
Χώρα Παραγωγής: Σοβιετική Ένωση
Έτος Παραγωγής: 1966
Διάρκεια: 205 λεπτά
Φορμά: Έγχρωμη – Ασπρόμαυρη, 35 mm

Σε επανέκδοση και στην ολοκληρωμένη εκδοχή της των 205 λεπτών, προβάλλεται η αριστουργηματική δεύτερη ταινία του Αντρέι Ταρκόφσκι: Αντρέι Ρουμπλιόφ. Πρόκειται για την εκπληκτική τοιχογραφία μιας ολόκληρης εποχής που απεικονίζει τη ζωή του Αντρέι Ρουμπλιόφ, ενός αγιογράφου-καλόγερου στη Ρωσία του 15ου αιώνα, μια  περίοδο έντονης βίας και αιματηρών επιδρομών από βαρβάρους. Ο Ρουμπλιόφ, όταν σε μια επιδρομή των Τατάρων αναγκάζεται να σκοτώσει για να προστατεύσει μια ανυπεράσπιστη κοπέλα, βυθίζεται στη σιωπή και απαρνείται για πολλά χρόνια τη ζωγραφική. Θ’ αρχίσει να μιλά και να ζωγραφίζει ξανά, στο έξοχο, τελευταίο μέρος της ταινίας, όταν το πείσμα και η δύναμη ψυχής του νεαρού και άπειρου χύτη που κατασκευάζει την τεράστια καμπάνα, θα του ξαναδώσει το πάθος για ζωή και δημιουργία. Στο επίκεντρο της ταινίας βρίσκονται τα μεγάλα θέματα που απασχόλησαν τον Ταρκόφσκι σ’ όλο το έργο του: το νόημα της ζωής, το αίνιγμα του θανάτου, η πνευματικότητα, η μεταφυσική, το ζήτημα της πίστης, η αθανασία της ψυχής, οι έννοιες της θυσίας και της αγάπης.

«Το σενάριο γράφτηκε σε χωριστά επεισόδια, σε νουβέλες, όπου δεν εμφανιζόταν πάντοτε ο ίδιος  Ρουμπλιόφ. Ωστόσο ακόμα κι όταν δεν ήταν παρών έπρεπε να αισθανόμαστε το πνεύμα του, να ανασαίνουμε την ατμόσφαιρα που διαπότιζε τις σχέσεις του με τον κόσμο… Τα επεισόδια, το καθένα με τη δική του πλοκή και θεματική αντλούν την ενότητά τους από την ποιητική λογική της ανάγκης του Ρουμπλιόφ να ζωγραφίσει την ξακουστή Αγία Τριάδα του. Το ένα επηρεάζει το άλλο και αναπτύσσονται ακολουθώντας τις εσωτερικές συγκρούσεις του καλλιτέχνη… Πρόκειται για ένα είδος οπτικής αναπαράστασης των αντιφάσεων και της πολυπλοκότητας της ζωής και της δημιουργικότητας στην τέχνη… Είναι εύκολο να καταλάβουμε πόσο ανεφοδίαστος ήταν ο Αντρέι για να αντιμετωπίσει τη ζωή όταν εγκατέλειψε την προστατευμένη ζωή του μοναστηριού, η οποία του έδινε μια στρεβλή άποψη της ζωής. Και μόνον αφού πέρασε όλους τους κύκλους της οδύνης, έγινε ένα με τη μοίρα του λαού του,  κατάφερε να επιστρέψει στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε: στην ιδέα της αγάπης, της αδελφοσύνης και της αλήθειας,  έχοντας  βιώσει τα βάσανα των συνανθρώπων του. Οι παραδοσιακές αλήθειες παραμένουν αλήθειες μονάχα όταν τις δικαιώνει η ατομική εμπειρία…» – Αντρέι Ταρκόφσκι

Θεώρημα
Σκηνοθεσία: Πιερ Πάολο Παζολίνι
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία
Έτος Παραγωγής: 1968
Διάρκεια: 105 λεπτά
Φορμά: Έγχρωμη / 35 mm

Μια μεγαλοαστική οικογένεια βιομηχάνου ζει στο Μιλάνο σε μία πολυτελή βίλα. Πατέρας, μητέρα, γιος, κόρη και μια υπηρέτρια. Ξαφνικά εμφανίζεται ένας νέος και πανέμορφος επισκέπτης (Τέρενς Στάμπ), χωρίς να γνωρίζουμε για ποιον λόγο. Όλα τα μέλη της οικογένειας (και η υπηρέτρια) μεθούν από την ομορφιά του και του κάνουν ερωτικό άνοιγμα στο οποίο εκείνος ανταποκρίνεται. Ύστερα από ένα μικρό διάστημα ο μυστηριώδης επισκέπτης αποφασίζει να φύγει. Όλοι του εξομολογούνται την επιρροή που είχε στη ζωή τους και μετά την αναχώρηση του μοιραία η οικογένεια διαλύεται. Ο γιος ασχολείται απεγνωσμένα και αποτυχημένα με την τέχνη. Η κόρη τρελαίνεται και κλείνεται στη σιωπή. Η μητέρα αναζητά τον αγοραίο έρωτα, ενώ ο πατέρας χαρίζει το εργοστάσιο στους εργάτες και φεύγει γυμνός στην έρημο. Η υπηρέτρια γυρίζει στο χωριό της όπου γίνεται αγία… Ποιος ήταν όμως ο μυστηριώδης επισκέπτης που τους αναστάτωσε;

Μία μοναδική και κριτική προσέγγιση της μεσοαστικής τάξης από τον κινηματογραφικό φακό του Πιερ Πάολο Παζολίνι, που προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, καθώς, πέρα από το προκλητικό του θέματος, για τον Παζολίνι ο άγνωστος είναι ο Θεός. Παράλληλα τα δύο κυρίαρχα μοτίβα είναι η έρημος και η διαχρονικότητα της θεότητας. Συγκλονιστικές σκηνές σ’ ένα εξαιρετικά τολμηρό έργο. Η ταινία ήταν υποψήφια για τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας, ενώ απέσπασε το βραβείο καλύτερης ερμηνείας για τη Λάουρα Μπέτι. Αξίζει επίσης να σημειώσουμε ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που ο Παζολίνι εργάζεται κυρίως με επαγγελματίες ηθοποιούς. Πρωταγωνιστούν επίσης: Silvana Mangano, Terence Stamp, Massimo Girotti.

Διαβάστε επίσης:
Το «Θεώρημα» του Πιερ Πάολο Παζολίνι

Μαχαίρι στο Νερό
Σκηνοθεσία: Ρομάν Πολάνσκι
Χώρα Παραγωγής: Πολωνία
Έτος Παραγωγής: 1962
Διάρκεια: 94 λεπτά
Φορμά: Ασπρόμαυρη / 35 mm

O Aντρέι (Leon Niemczyk) βρίσκεται μαζί με τη γυναίκα του Κριστίν (Jolanta Umecka), καθ’ οδόν για το γιοτ τους, όπου και σκοπεύουν να περάσουν οι δυο τους το Σαββατοκύριακο. Στον δρόμο καθώς οδηγούν θα συναντήσουν έναν νεαρό (Zygmunt Malanowicz) που κάνει ωτοστόπ. Αντιμετωπίζοντας το ως πρόσκληση – που αποτελεί παράλληλα κι ένα είδος πρόκλησης σε αναμέτρηση, με τον νεαρό, με τη γυναίκα του και τον ίδιο του τον εαυτό – ο Aντρέι αποφασίζει να επιτρέψει στον νεαρό να μπει στο αυτοκίνητο και να έρθει μαζί τους στο ταξίδι με το γιοτ. Όταν όμως οι χαρακτήρες απογυμνώνονται τα πράγματα θα οδηγηθούν στα άκρα…

Το “Μαχαίρι στο Νερό” (Knife in the Water – 1962) είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Πολάνσκι και παράλληλα ένα υπέροχο μάθημα κινηματογραφικής λιτότητας και μινιμαλιστικής έκφρασης. Έχοντας ουσιαστικά ως χώρο δράσης ένα ιστιοφόρο στη θάλασσα, με μόλις τρεις ηθοποιούς στη διάθεσή του, αλλά και με τον σπουδαίο Γέρζι Σκολιμόφσκι να υπογράφει το σενάριο, ο Πολάνσκι από την πρώτη κιόλας μεγάλους μήκους ταινία του, μας παρουσιάζει απλόχερα ένα υπέροχο δείγμα γραφής της μοναδικής τέχνης του.

Διαβάστε επίσης:
Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Ρόμαν Πολάνσκι: «Μαχαίρι στο Νερό»

Μυστικά και Ψέματα
Σκηνοθεσία: Μάικ Λι
Χώρα Παραγωγής: Μεγάλη Βρετανία
Έτος Παραγωγής: 1996
Διάρκεια: 142 λεπτά
Φορμά: Έγχρωμη / 35 mm

Μετά τον θάνατο των εύπορων θετών γονιών της, μια νεαρή μαύρη οφθαλμίατρος αναζητεί και βρίσκει τελικά τη φυσική της μητέρα, μια λαϊκή γυναίκα, εργάτρια και λευκή. H ταινία μιλά για τους προσωπικούς μας κάβους. Aυτούς που δένουν τα ανομολόγητα μυστικά μας. Tα μικρά και τα μεγάλα. Aυτά που λέμε στους άλλους και αυτά που λέμε στους εαυτούς μας.

O Mάικ Λι της ειρωνείας του «Mεγάλες ελπίδες» και του απελπιστικά κυνικού «Γυμνός» γράφει και σκηνοθετεί ένα τρυφερό και ευαίσθητο δράμα. Αστείο κάποιες φορές, τραγικό άλλες, ακριβώς όπως και η αληθινή ζωή. Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας για την εκπληκτική Μπρέντα Μπλέθιν και Χρυσός Φοίνικας στο Φεστιβάλ των Καννών. Η ταινία επίσης απέσπασε πέντε υποψηφιότητες για Όσκαρ. Πρωταγωνιστούν επίσης οι ηθοποιοί: Τίμοθι Σπολ, Μαριάν Ζαν-Μπατίστ, Φίλις Λόγκαν.

Διαβάστε επίσης:
Ο Τίμοθι Σπαλ είναι «Ο Κύριος Τέρνερ» του Μάικλ Λι

Το Αφιέρωμα της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης, με τίτλο «Κλασικές Ευρωπαϊκές Ταινίες V», πραγματοποιείται από την Πέμπτη 26 έως και την Κυριακή 29 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Σταύρος Τορνές (Αποθήκη 1, Λιμάνι).

Πώληση εισιτηρίων: Αίθουσα «Σταύρος Τορνές» (Αποθήκη 1, Λιμάνι, τηλ. 2310-508.398, cinematheque@filmfestival.gr)
Τιμή εισιτηρίου: 4 ευρώ (γενική είσοδος), 3 ευρώ (για τα μέλη).
Κάρτα μέλους: 1 ευρώ.