Έναν χρόνο μετά το αριστούργημά του «Sunset Blvd.», ο σπουδαίος Αμερικανός σκηνοθέτης, Μπίλι Γουάιλντερ επιστρέφει, σκηνοθετώντας τον κορυφαίο σταρ της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ, Κερκ Ντάγκλας. Το «Τελευταίο Ατού», είμαι μία διαχρονική ταινία που ρίχνει μία κριτική ματιά στον χώρο της δημοσιογραφίας και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.

«Μπορώ να χειριστώ μεγάλες ειδήσεις και μικρές ειδήσεις. Και αν δεν υπάρχουν καθόλου ειδήσεις, θα βγω έξω και θα δαγκώσω έναν σκύλο» – «Το Τελευταίο Ατού» (Ace in the Hole – 1951)

Ο Τσακ Τέιτουμ (Κερκ Ντάγκλας) είναι ένας πολύ φιλόδοξος, εγωκεντρικός, ξύπνιος αλλά ξεπεσμένος ρεπόρτερ. Πηγαίνει ένα ταξίδι στο Νέο Μεξικό, αφού έχει απολυθεί από έντεκα εφημερίδες και έχει κατηγορεί για δυσφήμιση, μοιχεία και ποτό, μεταξύ άλλων.

Στο Νέο Μεξικό, ο Τσακ έχει βρει μια ασήμαντη δουλειά σε μια μικρή τοπική εφημερίδα. Προσπαθεί να παραμείνει νηφάλιος και δουλεύει ήρεμα. Ξαφνικά κι ενώ καλύπτει ένα δευτερεύον νέο, ο Τέιτουμ θα ανακαλύψει μία εντυπωσιακή είδηση.

Ένας άντρας, ο Λίο Μινόζα (Richard Benedict), έχει παγιδευτεί μέσα σε μια σπηλιά που κατέρρευσε. Πιστεύοντας ότι έχει βρει τη χρυσή ευκαιρία που θα τον ξαναφέρει στην επιφάνεια και θα του δώσει φήμη, ο ήρωας μας εκμεταλλεύεται την είδηση και την ανάγει σε πρώτο θέμα στις τοπικές εφημερίδες.

Πολύ σύντομα, γύρω από τον άτυχο παγιδευμένο άντρα ενορχηστρώνεται ένα ολόκληρο δημοσιογραφικό γεγονός, που εξελίσσεται σε ένα προϊόν εκμετάλλευσης των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.

Στην έρημη κοιλάδα έξω από τη σπηλιά, στήνονται υπαίθρια μαγαζιά που πουλάνε πρόχειρο φαγητό, λούνα παρκ, μπάντες που παίζουν τραγούδια σχετικά με το θέμα, ενώ τα πούλμαν με τους τουρίστες διαδέχονται το ένα το άλλο.

Όλοι θέλουν να βρεθούν σε αυτό το συμβάν που έχει λάβει τεράστια δημοσιότητα. Και όσο πιο μεγάλο γίνεται το γεγονός στις ειδήσεις, όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον απομακρύνεται από τον κύριο και αληθινό σκοπό της είδησης, που δεν είναι άλλος από την μοιραία διάσωση του εγκλωβισμένου άντρα…

Το «Τελευταίο Ατού» του Μπίλι Γουάιλντερ, είναι ένα μνημειώδες φιλμ νουάρ που μέσα από ένα έξυπνο σενάριο (Υποψήφιο για Όσκαρ), στηλιτεύει τη χειραγώγηση, την εκμετάλλευση και τον οπορτουνισμό των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Με πρωταγωνιστή τον εξαιρετικό Κερκ Ντάγκλας, σ’ έναν από τους καλύτερους και πιο χαρακτηριστικούς ρόλους της σπουδαίας φιλμογραφίας του.

Η ταινία είναι ένα σκληρό, αλλά και συνάμα ρεαλιστικό πορτρέτο του χειρισμού των ειδήσεων από τα μίντια. Μία ανοιχτή επίθεση στη διεφθαρμένη δημοσιογραφία και τον ζοφερό χαρακτήρα του «αιμοδιψούς» κοινού. Κανένας δεν γλιτώνει από την αυστηρή κριτική. Μια ταινία που έγινε πριν από 69 χρόνια και που παραμένει επίκαιρη, περισσότερο από ποτέ.

Ο Μπίλι Γουάιλντερ μίλησε για αλήθειες της αμερικανικής κοινωνίας, έφερε στο φως την υποκρισία της, ενώ παράλληλα κατέδειξε τον κιτρινισμό πολλών δημοσιογράφων. Μόνο τυχαίο δεν είναι λοιπόν το γεγονός πως η ταινία στην εποχή της κάθε άλλο παρά ως εμπορική επιτυχία χαρακτηρίστηκε. Αντίθετα στην Ευρώπη το φιλμ είχε πολύ καλύτερη αποδοχή και μάλιστα κέρδισε το Διεθνές Βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.

Αξίζει τέλος να σημειώσουμε ότι για το σενάριο αυτής της ταινίας, ο Μπίλι Γουάιλντερ δεν διάλεξε τον παλιό του συνεργάτη Τσάρλς Μπράκετ, αλλά τους Ουόλτερ Νιούμαν και Λέσερ Σάμιουελς. Μαζί γράψανε ένα από τα πιο καυστικά κείμενα στην Χρυσή Εποχή του Χόλιγουντ. Ένα σενάριο που ήταν σίγουρο ότι θα ενοχλούσε.

Αλλά δε σταμάτησαν εκεί οι ταλαντούχοι σεναριογράφοι και για να το κάνουν ακόμα πιο επικριτικό, τοποθετούν τον άτυχο άνδρα να εγκλωβίζεται σε ένα βουνό, το οποίο θεωρείται ως ιερός χώρος των Ινδιάνων. Γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα η εισβολή του πλήθους σε αυτόν να αναστατώνει τα πνεύματα των προγόνων τους και να  αποτελεί ύβρις για τους γηγενείς κατοίκους της Αμερικής.

Όπως προείπαμε, το «Τελευταίο Ατού», ήταν Υποψήφιο για το Όσκαρ Καλύτερου Σεναρίου (για τους Μπίλι Γουάιλντερ, Ουόλτερ Νιούμαν και Λέσερ Σάμιουελς), ενώ το 2017 η ταινία επελέγη από τη Βιβλιοθήκη του Αμερικάνικου Κογκρέσου ως τμήμα του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική δημιουργία.

Κερκ Ντάγκλας / Kirk Douglas (9 Δεκεμβρίου 1916 – 5 Φεβρουαρίου 2020)

Ο σπουδαίος Αμερικανός ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, παραγωγός ταινιών, αλλά και συγγραφέας, Κερκ Ντάγκλας, ήταν ο τελευταίος μεγάλος αστέρας της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ. Στην πλούσια φιλμγραφία του, συναντάμε τις ταινίες: «Αμάρτημα του Παρελθόντος» (Out of the Past – 1947), «Φλογισμένα Πάθη» (Champion – 1949), «Αστυνομική Ιστορία» (Detective Story – 1951), «Το Τελευταίο Ατού» (Ace in the Hole – 1951), «Η Ωραία και το Κτήνος» (The Bad and the Beautiful – 1952), «20 Χιλιάδες Λεύγες Υπό την Θάλασσα» (20000 Leagues Under the Sea – 1954), «Η ζωή ενός ανθρώπου» (Lust for Life – 1956), «Σταυροί στο Μέτωπο» (Paths of Glory – 1957), «Σπάρτακος» (Spartacus – 1960) και «Επτά Ημέρες του Μαΐου» (Seven Days in May – 1964).

Συνολικά προτάθηκε τρεις φορές για Όσκαρ Ά Ανδρικού Ρόλου, χωρίς όμως να το κερδίσει ποτέ. Ωστόσο το 1995 η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών του απένειμε Τιμητικό Βραβείο Όσκαρ για τα 50 χρόνια παρουσίας ως δημιουργική και ηθική δύναμη στον κόσμο του Κινηματογράφου. Έχει επίσης βραβευτεί από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου (AFI) με βραβείο προσφοράς στην Έβδομη Τέχνη, ενώ το 1999 τον κατέταξε στη 17η θέση της λίστας με τους σημαντικότερους σταρ, όλων των εποχών.

Μπίλι Γουάιλντερ / Billy Wilder (22 Ιουνίου 1906 – 27 Μαρτίου 2002)

O Αυστροαμερικανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός, καλλιτέχνης, και δημοσιογράφος, Μπίλι Γουάιλντερ, υπήρξε ένας σημαντικός και ιδιαίτερος δημιουργός, που άφησε το δικό του στίγμα στον χώρο της Έβδομης Τέχνης και μια αξιομνημόνευτη παρακαταθήκη ταινιών.

Έχοντας σκηνοθετήσει απολαυστικές κωμωδίες όπως το «Μερικοί το Προτιμούν Καυτό» (Some Like it Hot – 1959),  με τους Τόνι Κέρτις, Τζακ Λέμον, Μέριλιν Μονρόε ή την «Γκαρσονιέρα» (The Apartment – 1960), επίσης με τον Τζακ Λέμον και με πρωταγωνίστρια την Σίρλεϊ ΜακΛέιν, αλλά και με κριτική ματιά απέναντι στο κατεστημένο, όπως «Το Τελευταίο Ατού» (Ace in the Hole – 1951) με τον Κερκ Ντάγκλας, όπου στηλιτεύει τα κακώς κείμενα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, αλλά και το θρυλικό φιλμ «Η Λεωφόρος της Δύσεως» (Sunset Blvd. – 1950), όπου με πρωταγωνιστές τους Γούλιαμ Χόλντεν, Γκλόρια Σουάνσον και Έριχ Φον Στροχάιμ, ουσιαστικά ασκεί κριτική στο ίδιο το Χόλιγουντ και τον ψεύτικο κόσμο του, ο Μπίλι Γουάιλντερ αποτελεί ένα μοναδικό κεφάλαιο τόσο στον Αμερικάνικο, όσο και στον παγκόσμιο Κινηματογράφο.

«Είμαι ένας συγγραφέας αλλά και πάλι κανείς δεν είναι τέλειος» – Μπίλι Γουάιλντερ

Το Τελευταίο Ατού / Ace in the Hole
Σκηνοθεσία: Μπίλι Γουάιλντερ
Σενάριο: Μπίλι Γουάιλντερ, Ουόλτερ Νιούμαν και Λέσερ Σάμιουελς
Πρωταγωνιστούν: Κερκ Ντάγκλας, Τζαν Στέρλινγκ, Μπομπ Άρθουρ, Πόρτερ Χολ
Μουσική: Χιούγκο Φρίντχοφερ
Φωτογραφία: Τσαρλς Λανγκ
Μοντάζ: Arthur P. Schmidt
Έτος Παραγωγής: 1951
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Διάρκεια: 111 λεπτά