Ένας ανιψιός προσπαθεί να βοηθήσει τη θεία του να πάρει τη σύνταξη χηρείας. Η απαραίτητη κάρτα εργασίας όμως, έχει θαφτεί μαζί με τον «υποδειγματικό» εργάτη – σύζυγο της θείας. Ο «Θάνατος ενός Γραφειοκράτη» είναι μία καυστική, εκ των έσω κριτική ματιά, στην οικοδόμηση του Σοσιαλισμού. Προβάλλεται με ελεύθερη είσοδο στο πλαίσιο του Αφιερώματος: «Η αθέατη όψη. Οράματα και θραύσματα ενός “καλύτερου καιρού”».

Όταν ένας σταχανοβίτης εργάτης, αφοσιωμένος στο έργο της επανάστασης και στην οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας χάνει τη ζωή του εν ώρα υπηρεσίας και καθήκοντος, στην κηδεία του οι σύντροφοί του κάνουν την ύψιστη τιμή να τον θάψουν μαζί με το εργατικό του βιβλιάριο.

Αυτό το γεγονός όμως ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου, καθώς η χήρα του δεν μπορεί να πάρει την σύνταξη του νεκρού χωρίς το θαμμένο βιβλιάριο. Ένας αφελής ανιψιός της, προσφέρεται να διορθώσει τα πράγματα και μπλέκει σε ένα απίστευτο γραφειοκρατικό λαβύρινθο.

Ο «Θάνατος ενός Γραφειοκράτη», μας ξεναγεί σε έναν καφκικό κόσμο, γεμάτο από γραφεία, υπηρεσίες και ατέλειωτες αναμονές. Ένα περιβάλλον εχθρικό, καταπιεστικό, όπου η παράνοια συμβαδίζει με την ιλαρότητα και το τραγικό, με το γελοίο.

H ταινία είναι μια εξαιρετικά ευρηματική σάτιρα κατά της γραφειοκρατίας και των εντελώς παράλογων κανόνων λειτουργίας και των μηχανισμών της. Σκηνοθετημένη με πρωτοτυπία και οίστρο, είναι παράλληλα κι ένας φόρος τιμής στο κινηματογραφικό είδος του μπουρλέσκ και στους μεγάλους κωμικούς του.

Ο κεντρικός ήρωας του Αλέα, είναι ένας φτωχοδιάβολος που τινάζει τα πάντα στον αέρα, διακωμωδώντας τον ακατανόητο όσο και παρανοϊκό κόσμο της γραφειοκρατικής εξουσίας. Η ταινία δεν είναι μονάχα μία από τις κορυφαίες στιγμές του κουβανικού κινηματογράφου, αλλά και μια από τις καλύτερες που έγιναν ποτέ για την εγγενή τρέλα κάθε γραφειοκρατικού μηχανισμού σε κάθε κοινωνία και σε κάθε εποχή.

Ο σκηνοθέτης Τόμας Γκουτιέρεζ Αλέα, ιδρυτής του Κουβανικού Ινστιτούτου Κινηματογραφικής Τέχνης και Βιομηχανίας, με την ταινία αυτή πραγματοποιεί μια ευρηματική σάτιρα κατά της γραφειοκρατίας. Γεννήθηκε στην Αβάνα το 1928 και σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας και Κινηματογράφο στην Ιταλία.  Έντονα επηρεασμένος από τον Ιταλικό Νεορεαλισμό, επέστρεψε, την δεκαετία του 50, στην Κούβα και εντάχθηκε στη ομάδα Nuestro Tiempo.

Μαζί με τον σκηνοθέτη Julio Garcia Espinosa, σκηνοθέτησαν το 1955, ένα ντοκιμαντέρ που απαγορεύτηκε από το καθεστώς. Συμμετείχε ενεργά στον αγώνα ενάντια στην δικτατορία του Μπατίστα. Το έργο του αντανακλά και καταγράφει τους ιδεολογικούς και πολιτικούς προβληματισμούς, τις εσωτερικές ανησυχίες της κουβανέζικης κοινωνίας. Με τις ταινίες του παρακολουθεί την πορεία της χώρας του από τον αγώνα ενάντια στην δικτατορία του Μπατίστα, στα πρώτα χρόνια της Επανάστασης και από τις δύσκολες συνθήκες του Ψυχρού Πολέμου στα χρόνια του οικονομικού αποκλεισμού.

«Ο κινηματογράφος λειτουργεί στο πολιτιστικό επίπεδο. Έχει μεγάλη επιρροή, αλλά δεν γίνονται επαναστάσεις από τις οθόνες. Οι ταινίες είναι αντανάκλαση μιας πραγματικότητας, ένα ερέθισμα για σκέψη για ν’ ανοίξουν οι δρόμοι. Αλλά δεν έχουν το νόημα να κάνουν κήρυγμα και να ξεσηκώνουν ένα λαό και τον κάνουν να συνειδητοποιεί την αδικία στην οποία ζει. Είναι απλά ένας κόκκος άμμου. » – Τόμας Γκουτιέρεζ Αλέα

Διαβάστε Επίσης:

• Δέκα ταινίες για την Κούβα

Οράματα και θραύσματα ενός «καλύτερου καιρού»

Από το θρυλικό «MASH», στην «Άγρια Συμμορία» του Σαμ Πέκινπα και από την εξαιρετική «Φωτογραφία» του Νίκου Παπατάκη, μέχρι τις «Άγριες Φράουλες» του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν και το βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα φιλμ του Κεν Λόουτς, «Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ». Δεκατρείς σπουδαίες ταινίες προβάλλονται με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, στο πλαίσιο του Αφιερώματος: «Η αθέατη όψη. Οράματα και θραύσματα ενός “καλύτερου καιρού”». Όλες οι προβολές πραγματοποιούνται στον Κινηματογράφο «Νέα Ελβετία» (Ν. Ελβετίας 34 και Σεβαστείας). Μετά την προβολή ακολουθεί συζήτηση, ενώ τις ταινίες προλογίζει ο σκηνοθέτης Στέλιος Χαραλαμπόπουλος.

Ο Θάνατος ενός Γραφειοκράτη / Death of a Bureaucrat / La Muerte de un Burócrata
Σκηνοθεσία: Τόμας Γκουτιέρεζ Αλέα
Σενάριο: Αλφρέντο Κουέτο, Τόμας Γκουτιέρεζ Αλέα, Ραμόν Σουάρεζ
Ηθοποιοί: Σαλβατόρ Γουντ, Σίλβια Πλάνας, Μανουέλ Εστανίλο, Γκασπάρ ντε Σαντελίσες
Μουσική: Λέο Μπράουερ
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ραμόν Σουάρεζ
Μοντάζ: Μάριο Γκονζάλεζ
Έτος Παραγωγής: 1966
Χώρα Παραγωγής: Κούβα
Φορμάτ: Ασπρόμαυρο
Διάρκεια: 85 λεπτά
Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου στις 20:00, στον Κινηματογράφο «Νέα Ελβετία» (Ν. Ελβετίας 34 και Σεβαστείας)
Μετά την προβολή ακολουθεί συζήτηση με τον συγγραφέα Κώστα Βούλγαρη